گنجور

بخش ۶ - حکایت

حکایت کنند از بزرگان دین
حقیقت شناسان عین الیقین
که صاحبدلی بر پلنگی نشست
همی راند رهوار و ماری به دست
یکی گفتش: ای مرد راه خدای
بدین ره که رفتی مرا ره نمای
چه کردی که درنده رام تو شد
نگین سعادت به نام تو شد؟
بگفت ار پلنگم زبون است و مار
وگر پیل و کرکس، شگفتی مدار
تو هم گردن از حکم داور مپیچ
که گردن نپیچد ز حکم تو هیچ
چو حاکم به فرمان داور بود
خدایش نگهبان و یاور بود
محال است چون دوست دارد تو را
که در دست دشمن گذارد تو را
ره این است، روی از طریقت متاب
بنه گام و کامی که داری بیاب
نصیحت کسی سودمند آیدش
که گفتار سعدی پسند آیدش

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حکایت کنند از بزرگان دین
حقیقت شناسان عین الیقین
هوش مصنوعی: بزرگان دین گفته‌اند که حقیقت را باید با چشم دل مشاهده کرد و آگاهی کامل و یقین واقعی حاصل کرد.
که صاحبدلی بر پلنگی نشست
همی راند رهوار و ماری به دست
هوش مصنوعی: یک شخص صاحب دل بر روی پلنگی نشسته و با سرعت او را هدایت می‌کند، در حالی که ماری در دست دارد.
یکی گفتش: ای مرد راه خدای
بدین ره که رفتی مرا ره نمای
هوش مصنوعی: یکی به مردی گفت: ای مردی که در مسیر الهی قرار داری، از راهی که رفته‌ای، برای من راه را نشان بده.
چه کردی که درنده رام تو شد
نگین سعادت به نام تو شد؟
هوش مصنوعی: چه کار کرده‌ای که حتی درندگان نیز به تو آرامش یافته‌اند و سعادت به نام تو نامیده شده است؟
بگفت ار پلنگم زبون است و مار
وگر پیل و کرکس، شگفتی مدار
هوش مصنوعی: اگرچه من پلنگی هستم که زبان صحبت می‌کند و یا مار و فیل و لاشخور، نباید از این موضوع شگفت‌زده شوی.
تو هم گردن از حکم داور مپیچ
که گردن نپیچد ز حکم تو هیچ
هوش مصنوعی: تو هم از حکم قاضی سرپیچی نکن، زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند از دستورات تو سرپیچی کند.
چو حاکم به فرمان داور بود
خدایش نگهبان و یاور بود
هوش مصنوعی: هنگامی که حاکم بر اساس قوانین و عدالت عمل کند، خداوند نیز او را پشتیبان و نگهبان خواهد بود.
محال است چون دوست دارد تو را
که در دست دشمن گذارد تو را
هوش مصنوعی: وقتی کسی تو را دوست دارد، هرگز اجازه نمی‌دهد که در دستان دشمن قرار بگیری.
ره این است، روی از طریقت متاب
بنه گام و کامی که داری بیاب
هوش مصنوعی: راه همین است؛ از مسیر حقیقت پا برنگردان و آنچه را که داری، که به آن دست یافته‌ای، دنبال کن.
نصیحت کسی سودمند آیدش
که گفتار سعدی پسند آیدش
هوش مصنوعی: نصیحت و پند کسی برای انسان مفید است که از سخنان سعدی خوشش بیاید و آن‌ها را بپسندد.

خوانش ها

حکایت به خوانش حمیدرضا محمدی
بخش ۶ - حکایت به خوانش فرید حامد
بخش ۶ - حکایت به خوانش سید محمد هادی نبوی
بخش ۶ - حکایت به خوانش عندلیب
بخش ۶ - حکایت به خوانش فاطمه زندی
بخش ۶ - حکایت به خوانش امیر اثنی عشری

حاشیه ها

1391/05/23 18:07
آمطار

یا هو
اثار حضرت شیخ اجل سعدی واقعا توشه ی راهی است
ازبرای حق جویان.

1393/05/05 16:08
مجتبی

آن صاحبدل به احتمال قوی شیخ ابوالحسن خرقانی می باشد که مرقد ان عارف ربانی در خرقان واقع در 40 کیلومتری شهرستان شاهرود است

1393/05/05 23:08
تاوتک

یقین اعتقاد و ایمان قلبی. است که در آن شک راه نداشته باشد در تصوف علم الیقین و عین الیقین
ازمراحل معرفت است که اولی از راه شناخت استدلال حاصل میشود و دومی بواسطه دیدن و مشاهده

1394/11/25 01:01
روفیا

این ابیات گهر بار براستی درباره رموز پلنگ رانی و مارگیری نیستند،
که درباره رام شدن نیروهای وحشی جهان طبیعت هستند هنگامی که ما rule of universe را بدانیم و به موازات آن حرکت کنیم.
تو هم گردن از حکم داور مپیچ
که گردن نپیچد ز حکم تو هیچ
استبداد، خود بزرگ بینی، مردم آزاری، سرکوب عشق، دست کم گرفتن قدرت غریزه جنسی، انتظار تقوا از مردم گرسنه، ناسپاسی، میل به بدست آوردن گنج بی رنج ووو...
همه از مصادیق سرپیچی از حکم داور هستند.
همه احکام داور ضرورتا در کتب مقدس نیامده اند.
بسیاری از آنهارا باید خودمان کشف کنیم!

1396/06/12 16:09
محمدحسین عبدی

حضرت مولانا هم ابیاتی دراین باب در مثنوی شریف آورده

1400/09/24 15:11
ahad.r

مراحل سه‌گانه‌ی یقین:

علم الیقین _ عین‌الیقین _ حق‌الیقین

انسان گاهی از دیدن دود، پی به آتش می‌برد که این علم‌الیقین است

گاهی خودِ آتش را می‌بیند که این عین‌الیقین است

و گاهی دستی بر آتش می‌نهد و سوزندگی آن را احساس می‌کند که این حق‌الیقین است.

مقتبس از تفسیر نور ذیل آیه‌ی هفتم سوره‌ی تکاثر