اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به تدبیر جنگ بد اندیش کوش
مصالح بیندیش و نیت بپوش
هوش مصنوعی: در جنگ، بهتر است به فکر تدبیر و برنامه‌ریزی باشی، و به عواقب و نتایج آن فکر کنی، در حالی که نیت واقعی خود را پنهان نگه‌داری.
منه در میان راز با هر کسی
که جاسوس هم کاسه دیدم بسی
هوش مصنوعی: هرگز رازهایت را با هر کسی در میان نگذار، زیرا ممکن است او نیز همانند تو، کسی باشد که به دیگران اطلاعات می‌دهد.
سکندر که با شرقیان حرب داشت
در خیمه گویند در غرب داشت
هوش مصنوعی: سکندر که با شرقانی جنگ می‌کرد، در خیمه‌اش درباره‌ی غرب صحبت می‌کرد.
چو بهمن به زاولستان خواست شد
چپ آوازه افکند و از راست شد
هوش مصنوعی: زمانی که بهمن به سرزمین زاولستان رفت، صدای او از سمت چپ پراکنده شد و از سمت راست نیز به گوش رسید.
اگر جز تو داند که عزم تو چیست
بر آن رای و دانش بباید گریست
هوش مصنوعی: اگر کسی جز تو بداند که تصمیم تو چیست، باید بر دانش و رأی او گریه کرد.
کرم کن، نه پرخاش و کین‌آوری
که عالم به زیر نگین آوری
هوش مصنوعی: با مهربانی رفتار کن و با خشم و دشمنی برخورد نکن؛ زیرا این کار باعث می‌شود که عالم و دانش را به تسلط خود درآوری.
چو کاری بر آید به لطف و خوشی
چه حاجت به تندی و گردن کشی؟
هوش مصنوعی: هرگاه کاری به راحتی و با لطف انجام شود، نیازی به تندی و رفتار جاهلانه نیست.
نخواهی که باشد دلت دردمند
دل دردمندان بر آور ز بند
هوش مصنوعی: اگر نمی‌خواهی که دل تو هم دچار درد و رنج شود، باید از گرفتاری‌هایی که باعث ناراحتی دیگران می‌شود، دوری کنی.
به بازو توانا نباشد سپاه
برو همت از ناتوانان بخواه
هوش مصنوعی: اگر بازوی توانا و قدرتی نیست، از تلاش و اراده افراد کم‌توان کمک بگیر.
دعای ضعیفان امیدوار
ز بازوی مردی به آید به کار
هوش مصنوعی: دعای افرادی که در موقعیت ضعیف‌تری قرار دارند، می‌تواند به کمک نیروی یک مرد قوی و توانا بیاید و او را در کارهای مهم یاری کند.
هر آن کاستعانت به درویش برد
اگر بر فریدون زد از پیش برد
هوش مصنوعی: هر کسی که به درویش کمک کند، اگر بخواهد با فریدون مقابله کند، قطعاً از او پیشی خواهد گرفت.
حاشیه ها
بهتر است بیت آخر از:
هر "آن کاستعانت" به درویش برد
اگر بر فریدون زد از پیش برد
به:
هر "آنک استعانت" به درویش برد
اگر بر فریدون زد از پیش برد
ویرایش شود.
1397/12/08 18:03
کاوه کیانی هفت لنگ
درود بر روح آزاده مرد بزرگ دیار پارس سعدی حکیم,جز ازیک اندیشه والا و پاک و داشتن معرفتی عظیم از جهان پیرامون بیان چنین افکار و اشعاری بس غیرممکن بنظر می آید,آرزو میکنم گذران عمر همه ی انسانهای جستجوگر به این گنج واقعی عالم هستی رهی یابد تا از عطششان در شناخت بهتر آن بکاهد چراکه ما انسانها راهی جز پناه بردن به دانش برای رهایی از جهل ,این دشمن واقعی همه ی انسانها,نداریم......
1398/06/22 05:09
ارشک اشکانی
هر آن کاستعانت به درویش برد
اگر بر فریدون زد از پیش برد
معنی و مفهوم این بیت چیست ؟
1399/08/16 16:11
جمشید احمدی
در پاسخ ارشک جان اشکانی عرض میکنم بیت به این معناست که هر کسی ار نفس گرم و دعای درویشان کمک بگیرد اگر بخواهد با فریدون هم بجنگد قطعا برنده خواهد بود.فریدون مظهر بردن جنگ هست تو این بیت چون مطابق شاهنامه فریدون تونست حکومت ضحاک رو که خیلی طولانی بود از بین ببره
1402/08/12 07:11
محمد احمدزاده
درود بر آقای جمشید احمدی عزیز
از پاسخ شما بی نهایت سپاسگزارم.
شاد و پیروز باشید .
معنی "چو بهمن به زاولستان خواست شد، چپ آوازه افکند و از راست شد" چیه؟
1399/11/11 11:02
Gholam Balouch
در جواب بانو مریم : زمانی که شاه بهمن خواست به زابلستان لشکر کشی بکند ، به همه گفت که از راه دست چپ می رویم ولی در عمل از راه دست راست عازم فتح زابلستان شد
سعدی