رودکیشمارهٔ ۱۲۰ - کاندر جهان به کس مگرو جز به فاطمی
تا خوی ابر گل رخ تو کرده شبنمی
شبنم شده‌ست سوخته چون اشک ماتمی
... این مصرع ساقط شده ...
کاندر جهان به کس مگرو جز به فاطمی
کی مار ترسگین شود و گربه مهربان؟
گر موش ماژ و موژ کند گاه در همی
صدر جهان! جهان همه تاریک‌شب شده‌ست
از بهر ما سپیدهٔ صادق همی دمی
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تا خوی ابر گل رخ تو کرده شبنمی
شبنم شده‌ست سوخته چون اشک ماتمی
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر حالتی است که چهره زیبای تو مانند قطره‌های شبنم بر روی گل سرخ است. زیبایی تو چنان اثر عمیقی بر دل دارد که آن را به اشک‌های ماتم شباهت می‌بخشد و دل را به درد می‌آورد. به طور کلی، تو باعث می‌شوی که احساساتی از عشق و غم در دل ایجاد شود.
... این مصرع ساقط شده ...
کاندر جهان به کس مگرو جز به فاطمی
هوش مصنوعی: در این دنیا هیچ کس مورد توجه و ارادت قرار نمی‌گیرد، جز خانواده فاطمه.
کی مار ترسگین شود و گربه مهربان؟
گر موش ماژ و موژ کند گاه در همی
هوش مصنوعی: زمانی که مار به ترس تبدیل شود و گربه به مهربانی، وقتی موش ها در هم می‌لولند و بازیگوشی می‌کنند.
صدر جهان! جهان همه تاریک‌شب شده‌ست
از بهر ما سپیدهٔ صادق همی دمی
هوش مصنوعی: ای سرآمد عالم! به خاطر ما، جهان تماماً در تاریکی شب فرو رفته است تا آنکه سپیده صبح که همیشه راست و درست است، بیفتد.
حاشیه ها
1399/04/21 11:06
رحیم غلامی
بوالفضل بلعمی بتوانی شدن به فضل
گر نیستی به نسبت بوالفضل بلعمی - ناصر خسرو
1402/12/05 23:03
رضا صدر
در این شعر که قافیه ترکیب دو حرف میم و یاست (می)، به نظر میاد که حرف اخر (یا) در مصرع اول، دوم، چهارم، و ششم، یای نسبتند (شبنمی=شبنم زده، نمناک؛ ماتمی=ماتم زده، سوگوار؛ فاطمی=منتسب به فاطمیون؛ درهمی= در هم بودن، ناراحتی). ولی در مصرع آخر، حرف یا در آخر « همی دمی» به نظر نمیاد که یای نسبت باشه، بلکه گویا علامت فعل دوم شخص مفرده، یعنی در اینجا «همی دمی» یا معنیش هست «میدمی» (فعل حال استمراری) یا معنیش هست «بدم» (حال امری). آیا این برداشت‌ها درستند؟
1404/01/26 00:03
داود شبان
مصرع جا افتاده میتونه گر طالبی که مبرا شوی زنار باشه