گنجور

بخش ۲۳ - حسین یزدی نَوَّرَ اللّهُ رَوْحَهُ

و هو زبدة الفضلاء و العلما قاضی میر حسین میبدی. از اعاظم محققین و اماجد مدققین. حکیمی است بی نظیر و سالکی است صافی ضمیر. در فنون علوم مشهور و معروف. عربیاً و فارسیاً تصانیف مفیده دارد. مانند: شرح هدایه و شرح کافیه و طوالع و شمسیه و شرح دیوان ولایت توأمان حضرت امیرالمؤمنین. گاهی شعر می‌گفته. وفاتش در سنهٔ ۹۱۰. از اوست:

رباعی
دانا که به رای دوستان در کار است
پیوسته ز شاخِ عمر برخوردار است
هرچند ترا دولت و نصرت یار است
صد دوست کم است و دشمنی بسیار است
آن دل که تو دیدیش ز غم خون شد و رفت
وز دیدهٔ خون گرفته بیرون شد و رفت
روزی به هوایِ عشق سیری می‌کرد
لیلی صفتی بدید و مجنون شد و رفت
بخش ۲۲ - حافظ شیرازی قُدِّسَ سِرُّه: وهُوَ فخرالمتألّهین، خواجه شمس الدین محمد الحافظ بن شیخ کمال الدین شیخ غیاث الدین. آبا و اجدادش از علما و فضلا بوده‌اند و خود تحصیل مراتب حکمیه پیش مولانا شمس الدین عبداللّه شیرازی که از معاریف فضلاست نموده و ظهورش در زمان دولت آل مظفر بوده. حکیمی است صاحب مایه و عارفی است بلندپایه. از فحول محققین و از اماجد کاملین. صاحب علم الیقین. با شیخ عماد فقیه و شاه نعمة اللّه ماهانی و شیخ علی کلاءِ شیرازی و زین الدین خوافی و شاه داعی اللّه و سید ابوالوفای شیرازی و جمعی کثیر از عرفا و فضلا معاصر بوده. ولی ثابت نیست که نسبت ارادت به کدام کامل درست نموده. اشعار حکمت آثارش چنان در دل هر طایفه نشسته که اکثر فِرَق مختلفه او را هم مسلک خویش دانسته‌اند. وقتی در محفل یکی از عرفا مذکور شد که جامی در نفحات نوشته که حافظ پیری نداشته، فرمود که اگر بی پیر چون حافظ توان شد، کاش مولوی جامی هم پیر نداشتی. بعضی گویند که این بیت خواجه حافظ در جواب بیت سید نورالدین نعمت اللّه ماهانی قُدِّسَ سِرُّه دلالت کند بر اخلاص او به خدمت سید. زیرا که سید نعمت اللّه ولی گفته است:بخش ۲۴ - حارثی مروی عَلَیهِ الرَّحمة: فاضلی دانشور و شیخی معرفت گستر است. مدت‌ها در مرو و بلخ شیخ اسلامی نموده. از محبان صدق اندیش و سخن سنجان مدحت کیش اهل بیت رسالتؐحضرت ائمهٔ معصومین بوده و از همگنان گوی مفاخرت ربوده. قصاید بسیار به زبان عربی در مدایح آن بزرگواران منظوم کرده. غالب اشعارش به آن زبان است. این دو رباعی از اوست:

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

و هو زبدة الفضلاء و العلما قاضی میر حسین میبدی. از اعاظم محققین و اماجد مدققین. حکیمی است بی نظیر و سالکی است صافی ضمیر. در فنون علوم مشهور و معروف. عربیاً و فارسیاً تصانیف مفیده دارد. مانند: شرح هدایه و شرح کافیه و طوالع و شمسیه و شرح دیوان ولایت توأمان حضرت امیرالمؤمنین. گاهی شعر می‌گفته. وفاتش در سنهٔ ۹۱۰. از اوست:
هوش مصنوعی: قاضی میر حسین میبدی که از برجسته‌ترین دانشمندان و عالمان زمان خود بود، حکیمی بی‌نظیر و سالکی با نیت خالص به شمار می‌رود. او در زمینه‌های مختلف علمی برتری داشت و آثار مفیدی به زبان‌های عربی و فارسی تألیف کرده است. از جمله آثارش می‌توان به شرح هدایه، شرح کافیه، طوالع، شمسیه و شرح دیوان ولایت امیرالمؤمنین اشاره کرد. او همچنین گاهی به سرودن شعر می‌پرداخته و در سال ۹۱۰ هجری وفات یافته است.
دانا که به رای دوستان در کار است
پیوسته ز شاخِ عمر برخوردار است
هوش مصنوعی: انسان عاقل و خردمند که در کارهایش به نظر و مشورت دوستانش توجه می‌کند، همیشه از برکت زندگی و عمر طولانی برخوردار است.
هرچند ترا دولت و نصرت یار است
صد دوست کم است و دشمنی بسیار است
هوش مصنوعی: هرچند که تو امکانات و شانس خوبی داری و افرادی به یاری‌ات هستند، اما باز هم دوستانت کم‌اند و دشمنانت بسیار.
آن دل که تو دیدیش ز غم خون شد و رفت
وز دیدهٔ خون گرفته بیرون شد و رفت
هوش مصنوعی: دلِ آن کسی که تو دیدی، به خاطر غم، پر از خون شد و دیگر نتوانست بماند و از چشمانش هم اشک‌ها بیرون شد و رفت.
روزی به هوایِ عشق سیری می‌کرد
لیلی صفتی بدید و مجنون شد و رفت
هوش مصنوعی: روزی به خاطر عشق، لیلی را دید که به زیبایی و صفا همچون خودِ لیلی است، و مجنون شده و تحت تأثیر او قرار گرفت و به دنبال او رفت.