اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
و هو ابوالمعالی محمدبن اسحق ابن محمدبن یوسف بن علی القوینی. از مشاهیر علمایِ عظام و از اکابر عرفایِ والامقام بوده و او را جناب شیخ محی الدین عربی تربیت فرموده. مولانا جلال الدین رومی را با وی کمال وداد و اتحاد میبود. چنانکه روزی مولوی به محفل آن جناب وارد شد. وی بنا بر تعظیم مسند خود را به مولوی بازگذاشت و خود به کنار رفت. مولوی بر مسند شیخ ننشست. او گفت چرا بر روی مسند ننشستی. مولوی گفت: خدا را چه جواب دهم که بر سجّادهٔ تو نشینم. جناب شیخ سجاده را به دور افکند. گفت سجادهای که ترا نشاید. ما را نیز نشاید. باری در میانهٔ او و خواجه نصیرالدین طوسی علیه الرحمه اسئله واجوبه واقع شد و خواجه او را تمجید کرده. صورت مکتوبات ایشان وقتی دیده شده. خواجه کمال احترام به وی فرموده. آن جناب را در علوم به تخصیص در تصوف و حقایق تصانیف پسندیده است. از جمله تبصرة المبتدی و تذکرة المنتهی و شرح تعرّف و شرح رسالهٔ موسوم به شجرهٔ نعمانیّه، که شیخ وی در دولت عثمانیه تصنیف فرموده تحریر نموده. مفتاح الغیب و نصوص و نفحات الهیه و غیر اینها متعدد است. بالجمله این رباعی منسوب به آن جناب است:
هوش مصنوعی: ابوالمعالی محمد بن اسحق، که از علمای بزرگ و عارفان برجسته به شمار میرود، تحت تربیت شیخ محی الدین عربی رشد کرده است. او رابطه نزدیک و عمیقی با مولانا جلال الدین رومی داشت. روزی مولانا به محفل او رفت و شیخ به احترام وی، مسند خود را برای او خالی کرد و کنار رفت. اما مولانا بر مسند ننشست و گفت که نمیتواند بر سجادهای که مربوط به اوست، بنشیند. شیخ هم سجاده را به دور انداخت و گفت که سجادهای که شایسته تو باشد، برای ما نیز شایسته نیست. همچنین میان او و خواجه نصیرالدین طوسی بحث و تبادل نظرهایی صورت گرفت و خواجه به احترام او پرداخته و مکتوباتشان مورد توجه قرار گرفته است. او در علوم بهخصوص در تصوف و آثار ادبی نظیر "تبصرة المبتدی"، "تذکرة المنتهی"، "شرح تعرّف" و "شجرهٔ نعمانیّه" معروف است. آثار متعددی نیز به او نسبت داده شده است.
آن نیست رهِ وصل که انگاشتهایم
وان نیست جهان جان که پنداشتهایم
هوش مصنوعی: این مسیر وصلی که تصور کردهایم، واقعی نیست و این دنیا و حقیقت زندگی که فکر میکنیم، آنگونه که ما میپنداریم نیست.
آن چشمه که خضر خورده زو آب حیات
در خانهٔ ماست لیک انباشتهایم
هوش مصنوعی: آب حیات که خضر به آن دست یافته، در خانهٔ ما وجود دارد، اما ما آن را نادیده گرفته و کنار گذاشتهایم.