بخش ۵۰ - حزین لاهیجی قُدِّسَ روحه
اصلش از لاهیجان رشت و نامش شیخ محمدعلی و از متأخرین است. در اواخر دولت صفویه ظهور نموده و صاحب کمالات صوری و معنوی بوده و خطوط را نیکو رقم مینمود. آذربایجان و خراسان و عراق و فارس را سیاحت کرده و از راه لارستان و بندر عباسی روی به هندوستان آورد. در دهلی توطن گزید و معروف اهالی آن بلاد گردید. اعاظم آن بلد را مراد و طلاب را محل اعتماد و جمعی را به خدمتش اعتقاد به هم رسیده. دیوانش ملاحظه و این ابیاتش منتخب شد:
مِنْغزلیاته
با هرچه بود انس تو جای تو همان است
هر چیز هوای تو خدای تو همان است
٭٭٭
کودک مشیمه را نشمارد به خویش نیک
دنیا به چشم مردم دنیا حقیر نیست
٭٭٭
از صحبت صوفی منشان سوخت دماغم
ای باده پرستان ره میخانه کدامست
٭٭٭
نومیدی عاشقان قدیم است
مخصوص به روزگار من نیست
٭٭٭
کرد داغم نگه زاهد خاموش حزین
چه بگویم به من این صورت دیوار چه کرد
٭٭٭
بنمای رخ چون دیده را گرم تماشا کردهای
ار خوش بود مستوریت ما را چه رسوا کردهای
٭٭٭
تو و زهد خشک زاهد، من و عشق و می پرستی
تو و عیش هوشیاری، من و گریههای مستی
٭٭٭
بازوی زال دنیا چند افکند به خاکت
بی درد پشت دستی نامرد پشت پایی
٭٭٭
دولت طلبی دامن دل را مده از دست
شاید که برون آید از این بیضه همایی
نالیدن بلبل ز نوآموزی عشق است
هرگز نشنیدیم ز پروانه صدایی
٭٭٭
پیاله میکشم امشب به طاق ابرویی
سبوکشان خرابات عشق را هویی
بخش ۴۹ - حسن شاملو علیه الرحمه: از ایل جلیل شاملو و ساکن مشهد مقدس رضوی و معاصر شاه سلیمان صفوی. در بدو حال خیریت مآل ملازمت مینمود. آخر کار ترک فرموده به عبادات و مجاهدات پرداخت و خود را از سالکین و طالبین محسوب ساخت. این بیت از اوست:بخش ۵۱ - حسین کاشی رحمة اللّه علیه: و هُوَ مولانا حسین بن حسن از اکابر علما و اماجد فضلا و اعاظم عرفا بوده. دست ارادت به جناب شیخ ابوالوفای خوارزمی که از مشایخ سلسلهٔ علیهٔ ذهبیه بوده، داده است و حسب الاجازهٔ وی پا در بیابان سیر وسلوک نهاده. به یمن همت وی طی مقامات طریقت و تحصیل معارف حقیقت کرده. تألیفات و تصنیفات دلپسند دارد. از جمله: شرحی مسمی به جواهرالاسرار بر مثنوی جناب قطب المحققین و فخر العارفین مولانا جلال الدین محمد مولوی رومی نگاشته و در سنهٔ ۸۳۹ رایت سفر آخرت افراشته. از اشعار آن جناب است:
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.