بخش ۱۶۵ - وصفی کرمانی قُدِّسَ سِرِّه
اسم شریف آن جناب میر عبداللّه و زبدهٔ محققین آگاه بود. چون در ترقیم خط نسخ، ناسخ نسخ نویسان بود، به میر عبداللّه مشکین قلم شهرت نمود، والدش میر سید مظفر وسلسلهٔ نسبش به واسطهای به جناب شاه نعمت اللّه ولی منتهی میگرددو اجدادش از هندوستان به ایران افتاده و سید در سنهٔ الف در دهلی قدم به عرصهٔ امکان نهاده. در علم و فضل و اخلاق و سلوک مرتبهٔ عالی تحصیل فرموده. بالاخره در آن ولایت به ولایت مشهور آمد. میر محمدمؤمن متخلص به عرشی مؤلف کتاب مناقب و میر صالح کشفی ازفرزندان آن جناباند. مدت عمرش شصت و سه سال. وفاتش در سنهٔ ۱۰۶۳ در اجمیر واقع شده. از اوست:
مردمان را به چشم وقت نگر
وز خیال پریر و دی بگذر
٭٭٭
ناف آهو نخست خون بوده است
سنگ بوده است ز ابتدا گوهر
کهتران مهتران شوند به عمر
کس نزاده است مهتر ازمادر
بخش ۱۶۴ - واله داغستانی: اسمش علیقلی خان و ازاعاظم لکزیهٔ داغستان. اجداد و اعمامش در دولت صفویه صاحب مناصب عالیه بودند و درآن ولایت حکومت مینمودند. وی در سنهٔ ۱۱۲۴ متولد شد. چندی در پیش سلطان حسین صفوی بود. پس از طغیان طایفهٔ افاغنه و فتور آن دولت علیه به هندوستان رفت و به خدمت خلیفه ابراهیم بدخشانی ارادت داشت. با وجود منصب، درویش مشرب همواره با درویشان مجالس و با صفاکیشان موأنس. تذکرة الشعرایی هم در آن ولایت نگاشته. دیوانش تخمیناً چهار هزار بیت میشود، در سنهٔ ۱۱۶۵ فوت شد. چندبیتی از غزلیات و رباعیات او نوشته شد:بخش ۱۶۶ - همتی بلخی: نامش غیاث الدین و از منشیان بی قرین، وحید زمان و فرید دوران، ناهج منهج صفا و سالک مسلک وفا. عارج معارج عرفان و مدارج ایقان. و از اوست:
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اسم شریف آن جناب میر عبداللّه و زبدهٔ محققین آگاه بود. چون در ترقیم خط نسخ، ناسخ نسخ نویسان بود، به میر عبداللّه مشکین قلم شهرت نمود، والدش میر سید مظفر وسلسلهٔ نسبش به واسطهای به جناب شاه نعمت اللّه ولی منتهی میگرددو اجدادش از هندوستان به ایران افتاده و سید در سنهٔ الف در دهلی قدم به عرصهٔ امکان نهاده. در علم و فضل و اخلاق و سلوک مرتبهٔ عالی تحصیل فرموده. بالاخره در آن ولایت به ولایت مشهور آمد. میر محمدمؤمن متخلص به عرشی مؤلف کتاب مناقب و میر صالح کشفی ازفرزندان آن جناباند. مدت عمرش شصت و سه سال. وفاتش در سنهٔ ۱۰۶۳ در اجمیر واقع شده. از اوست:
هوش مصنوعی: میر عبداللّه، شخصیتی محترم و از محققین برجسته بود. او در خط نسخ مهارت خاصی داشت و به همین خاطر به عنوان استاد نسخ نویسان شناخته میشد و با عنوان "مشکین قلم" معروف شد. پدرش میر سید مظفر بود و نسب او به شاه نعمت اللّه ولی میرسید. اجدادش از هندوستان به ایران مهاجرت کرده بودند و او در سال ۱۰۰۰ هجری در دهلی به دنیا آمد. وی در زمینههای علم، فضل، اخلاق و سلوک به مرتبه بالایی دست یافت و به شهرت زیادی در آن زمان رسید. از جمله فرزندان او میتوان به میر محمدمؤمن، معروف به عرشی، نویسنده کتاب مناقب، و میر صالح کشفی اشاره کرد. او ۶۳ سال عمر کرد و در سال ۱۰۶۳ هجری در شهر اجمیر وفات یافت.
مردمان را به چشم وقت نگر
وز خیال پریر و دی بگذر
هوش مصنوعی: مردم را با دیدن زمان قضاوت کن و از خیالهای گذشته و ترسها بگذر.
ناف آهو نخست خون بوده است
سنگ بوده است ز ابتدا گوهر
هوش مصنوعی: آغاز وجود آهو، از خون بوده و در ابتدا همچون سنگ سخت شده است. در واقع، در باطن هر چیزی، یک اصل و ماده اولیه وجود دارد که به مرور زمان به شکل و حالت فعلی خود تبدیل میشود.
کهتران مهتران شوند به عمر
کس نزاده است مهتر ازمادر
هوش مصنوعی: افراد کوچکتر میتوانند در طول زندگی خود بزرگتر شوند، اما هیچ کسی نمیتواند از مادرش بزرگتر به دنیا بیاید.

رضاقلی خان هدایت