بخش ۱۱۹ - فضل اللّه مشهدی
و هُوَ شیخ عمادالدین فضل اللّه بن علاء الدین علی برزش آبادی الطوسی. از اعاظم مشایخ و علمای راسخ. از عنفوان شباب مقاماتِ سلوک را در خدمت جناب شیخ حاجی محمد خبوشانی اکتساب کرده. سلسلهٔ نسبش به دو واسطه به جناب سید محمد نوربخش میرسد. بدین طریق او مرید حاجی شیخ محمد و او مرید شیخ محمد لاهیجی و او مرید سید است. جناب شیخ را تألیفات شریفه و منظومات لطیفه است و به رسالهٔ لوایح مولانا جامی شرحی نفیسه نوشته. بالاخره سعادت شهادت دریافت. در سنهٔ اربع عشر و تسع مائه در مشهد مقدس رضوی. از اوست:
رباعی
بر درگهِ دوست تحفه جز جان نبری
دردت چو دهند نام درمان نبری
بی درد ز درد دوست نالان گشتی
خاموش که عرض دردمندان نبری
بخش ۱۱۸ - فکری گیلانی: درویشی صاحب ذکر و بی خویشی نیکوفکر، سالکی رسته و موحدی به تحقیق پیوسته. رندی دانا ومردی بینا. رهروی صادق و رهبری عاشق و این رباعی از افکار اوست:بخش ۱۲۰ - فیضی دکنی عَلَیهِ الرّحمةِ: از مشاهیر مشایخ و پدرش شیخ مبارک و برادر کهترش شیخ ابوالفضل از فضلاء وحکمای معتبر زمان خود بوده. ایشان از احفاد شیخ حمید الدین ناگوری بودهاند. مولد و موطن جناب شیخ فیضی ناگور مِنْمضافات اجمیر است. کمالات صوری و معنوی را جامع و بوارق معارف از مشارق کلامش لامع. برادرش شیخ ابوالفضل در زمان اکبر شاه صدرالصدور و خود نیز کمال تقرب داشته و بر تربیت سلطان همت میگماشته. چون اکبر شاه را انحرافی از طریقهٔ شریعت به هم رسید، مردم ظهور این معانی را از جانب شیخ دانسته وی را به الحاد و زندقه نسبت کردند. غرض، شیخ را در علوم، تصانیف محققانه است. نصف قرآن مجید را بی نقطه تفسیر کرده. وفاتش در سنهٔ ۱۰۰۴ در لاهور اتفاق افتاد. صاحب اشعار پسندیده است. بعضی از اشعار و مثنویاتش در این سفینه قلمی میشود:
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
و هُوَ شیخ عمادالدین فضل اللّه بن علاء الدین علی برزش آبادی الطوسی. از اعاظم مشایخ و علمای راسخ. از عنفوان شباب مقاماتِ سلوک را در خدمت جناب شیخ حاجی محمد خبوشانی اکتساب کرده. سلسلهٔ نسبش به دو واسطه به جناب سید محمد نوربخش میرسد. بدین طریق او مرید حاجی شیخ محمد و او مرید شیخ محمد لاهیجی و او مرید سید است. جناب شیخ را تألیفات شریفه و منظومات لطیفه است و به رسالهٔ لوایح مولانا جامی شرحی نفیسه نوشته. بالاخره سعادت شهادت دریافت. در سنهٔ اربع عشر و تسع مائه در مشهد مقدس رضوی. از اوست:
هوش مصنوعی: شیخ عمادالدین فضل الله بن علاءالدین علی برزش آبادی الطوسی، یکی از بزرگان مشایخ و علمای معتبر است. او از دوران جوانی در خدمت جناب شیخ حاجی محمد خبوشانی، به آموختن مقامات سلوک پرداخته است. نسب او به دو واسطه به سید محمد نوربخش میرسد. به این ترتیب، او مرید حاجی شیخ محمد است و حاجی شیخ محمد نیز مرید شیخ محمد لاهیجی و شیخ محمد هم مرید سید است. جناب شیخ تألیفات ارزشمندی دارد و نوشتههایی لطیف ارائه کرده است از جمله توضیحی درباره رساله لوایح مولانا جامی. در نهایت، او در سن چهارده سالگی و در سال ۹۰۰ هجری شمسی در مشهد مقدس به شهادت رسید.
بر درگهِ دوست تحفه جز جان نبری
دردت چو دهند نام درمان نبری
هوش مصنوعی: وقتی به درگاه دوست میروی، چیزی جز جانت نمیتوانی به هبه ببری؛ اگر درد تو را درمان کنند، به نام درمان نمیتوانی آن را بپذیری.
بی درد ز درد دوست نالان گشتی
خاموش که عرض دردمندان نبری
هوش مصنوعی: اگرچه خودت از درد و رنج بیخبری، اما به خاطر عشق و دلبستگی به دوست، در درونت ناله و فریاد داری. چرا که نمیتوانی به دیگران از دردهای خود بگویی.

رضاقلی خان هدایت