گنجور

کوی رضا

تا دامن از من کشیدی ای سرو سیمین‌تن من
هر شب ز خونابه دل پر گل بود دامن من
جانا رخم زرد خواهی جانم پر از درد خواهی
دانم چه‌ها کرد خواهی ای شعله با خرمن من
بنشین چو گل در کنارم تا بشکفد گل ز خارم
ای روی تو لاله‌زارم وی موی تو سوسن من
ای جان و دل مسکن تو خون گریم از رفتن تو
دست من و دامن تو اشک غم و دامن من
من کیستم بی‌نوایی با درد و غم آشنایی
هر لحظه گردد بلایی چون سایه پیرامن من
قسمت اگر زهر اگر مل بالین اگر خار اگر گل
غمگین نباشم که باشد کوی رضا مسکن من
گر باد صرصر غباری انگیزد از هر کناری
گرد کدورت نگیرد آیینهٔ روشن من
تا عشق و رندیست کیشم یکسان بود نوش و نیشم
من دشمن جان خویشم گر او بود دشمن من
ملک جهان تنگنایی با عرصه همت ما
خلد برین خار زاری با ساحت گلشن من
پیرایه خاک و آبم روشنگر آفتابم
گنجم ولی در خرابم ویرانه من تن من
ای گریه دل را صفا ده رنگی به رخسار ما ده
خاکم به باد فنا ده ای سیل بنیان کن من
وی مرغ شب همرهی کن زاری به حال رهی کن
تا بر دلم رحمت آرد صیاد صیدافکن من

اطلاعات

وزن: مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: تبیان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا دامن از من کشیدی ای سرو سیمین‌تن من
هر شب ز خونابه دل پر گل بود دامن من
هوش مصنوعی: هنگامی که تو دامن خود را از من دور کردی، ای دختر زیبا و خوش‌تن، هر شب دامن من پر از گل بود که ناشی از درد دل و احساسات من بود.
جانا رخم زرد خواهی جانم پر از درد خواهی
دانم چه‌ها کرد خواهی ای شعله با خرمن من
هوش مصنوعی: عزیزم، اگر بخواهی رنگ رخسارم زرد شود، بدان که قلبم پر از درد و غم است. می‌دانی با من چه کردی ای شعله‌ای که به آتش کشیدی زندگی‌ام را.
بنشین چو گل در کنارم تا بشکفد گل ز خارم
ای روی تو لاله‌زارم وی موی تو سوسن من
هوش مصنوعی: بنشین و با من باش تا مانند گلی شکوفا شوم، تو چهره‌ات مانند باغ لاله است و موی تو همچون گل سوسن من است.
ای جان و دل مسکن تو خون گریم از رفتن تو
دست من و دامن تو اشک غم و دامن من
هوش مصنوعی: ای جان و دل، تو خانه‌ی من هستی و من از رفتنت اشک می‌ریزم. دست من در دامن تو و اشک‌های غم من در دامن من ریخته شده است.
من کیستم بی‌نوایی با درد و غم آشنایی
هر لحظه گردد بلایی چون سایه پیرامن من
هوش مصنوعی: من کیستم، فردی هستم بی‌پناه که با درد و غم آشنا هستم. هر لحظه برای من سختی و مصیبت به وجود می‌آید و این مشکلات همچون سایه‌ای همیشه در اطراف من حضور دارند.
قسمت اگر زهر اگر مل بالین اگر خار اگر گل
غمگین نباشم که باشد کوی رضا مسکن من
هوش مصنوعی: فرقی نمی‌کند که زندگی چه سختی‌ها و تلخی‌هایی به من بدهد، چون من در کنار محبوبم آرامش دارم و همین برایم کافی است.
گر باد صرصر غباری انگیزد از هر کناری
گرد کدورت نگیرد آیینهٔ روشن من
هوش مصنوعی: اگر باد سرد و تند غباری را از هر جا به‌وجود آورد، آینهٔ روشن من تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و کدر نمی‌شود.
تا عشق و رندیست کیشم یکسان بود نوش و نیشم
من دشمن جان خویشم گر او بود دشمن من
هوش مصنوعی: تا زمانی که عشق و دلسرایی در زندگی‌ام وجود دارد، حال و هوای من همانند یکدیگر است؛ خوشی و ناخوشی‌ام یکی است. من به خودم ظلم می‌کنم، حتی اگر او نیز برای من دشمن باشد.
ملک جهان تنگنایی با عرصه همت ما
خلد برین خار زاری با ساحت گلشن من
هوش مصنوعی: این جهان برای ما کوچک و محدود است، در حالی که ما با تلاش و آرزوهای خود می‌توانیم به بهشت‌ها و زیبایی‌های بالاتر دست یابیم، حتی در میان دشواری‌ها و ناکامی‌ها.
پیرایه خاک و آبم روشنگر آفتابم
گنجم ولی در خرابم ویرانه من تن من
هوش مصنوعی: من راز و رمز زمین و آب را در خود دارم و نور خورشید را نمایان می‌کنم، اما در عین حال، به نوعی ویران و خراب هستم و این ویرانی مربوط به وجود من است.
ای گریه دل را صفا ده رنگی به رخسار ما ده
خاکم به باد فنا ده ای سیل بنیان کن من
هوش مصنوعی: ای دل، اشک‌هایت را تسلی بخش و آرامش بده. رنگی به چهره‌ام ببخش و مرا به خاکی که در راه فناست بسپار. ای سیل ویران‌گر، بر من بتاز.
وی مرغ شب همرهی کن زاری به حال رهی کن
تا بر دلم رحمت آرد صیاد صیدافکن من
هوش مصنوعی: ای پرنده شب، همراهم باش و به حال دل زاری کن تا صیاد، با رحمتش، بر دلم تأثیر بگذارد.

خوانش ها

کوی رضا به خوانش عندلیب
کوی رضا به خوانش نازنین بازیان

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"تصنیف سرو سیمین"
با صدای علیرضا افتخاری (آلبوم سرو سیمین)

حاشیه ها

1389/03/31 10:05
صفایی

بیت هفت:
گرد کدورت...
بیت هشت:
تا عشق و رندی است کیشم یکسان بود نوش و نیشم
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

1391/09/02 15:12
صادقی

در بیت اول:
«و» را به «سر» بچسبانید تا «سرو» شود و تنها نماند

1391/10/16 23:01
فاطمه

در بیت پنجم هم «پیر» باید به «امن» چسبیده شود. (پیرامن: پیرامون)

1393/05/30 00:07
محسن اصلانی

آلبومی بر اساس مطلع این شعر از آثار علیرضا افتخاری موجود است که این غزل بسیار زیبا به اجرا درآمده است و بسیار ستودنی است.

1394/09/25 23:11
شاپور

نام بحر این شعر(مجتث مثمن سالم) میباشد.

1396/12/26 09:02
اردشیر

واقعاً جناب علیرضا افتخاری این شعر را در تصنیف سرو سیمین به زیباترین وجه أجرا فرموده اند که زیبایی شعر رو به غایت رسانده اند، توصیه میکنم به همه ی عزیزان أهل ذوق،و دوستداران شعر رهی ، شنیدن این تصنیف را.

1399/08/17 14:11
محسن

ملک جهان تنگ نایی بی عرصه همت ما
خلد برین خارزاری در ساحت لذت من

1399/11/13 10:02
مجید

در بیت سوم مصرع دوم:
ای روی تو لاله زارم ای موی تو سوسن من، اشتباه است
صحیح آن این است:
ای موی تو لاله زارم ای روی تو سوسن من
لاله زار تشبیهی از موی است و سوسن چون گلی سپید است تشبیهی از روی یار.