اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: تبیان
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خاطر بی‌آرزو از رنج یار آسوده است
خار خشک از منت ابر بهار آسوده است
هوش مصنوعی: دل کسی که آرزوهایش برآورده نشده، از درد و رنج معشوق آرامش دارد، مانند خار خشکی که از لطف و رحمت باران بهاری آرامش یافته است.
گر به دست عشق نسپاری عنان اختیار
خاطرت از گریه بی‌اختیار آسوده است
هوش مصنوعی: اگر اختیار خود را به عشق بسپارید، خاطرت از گریه و ناراحتی بی‌دلیل آرام خواهد بود.
هرزه‌گردان از هوای نفس خود سرگشته‌اند
گر نخیزد باد غوغاگر غبار آسوده است
هوش مصنوعی: افرادی که به دنبال لذت‌های زودگذر و نفس‌پرستی هستند، به سبب تمایلات خود دچار سردرگمی می‌شوند. اما اگر شرایط آرام شود و صدایی از این تلاطم‌ها بلند نشود، در آن صورت، آرامش و سکوتی برقرار خواهد شد.
پای در دامن کشیدن فتنه از خود راندن است
گر زمین را سیل گیرد کوهسار آسوده است
هوش مصنوعی: اگر کسی در مشکلاتی مانند فتنه و ناملایمات، خود را از آن دور کند و به جای آن آرامش و ثبات را انتخاب کند، در عوض از دردسرها و بحران‌ها فرار کرده و مثل کوهسار در برابر سیل، می‌تواند در آرامش به زندگی خود ادامه دهد.
کج‌نهادی پیشه کن تا وارهی از دست خلق
غنچه را صد گونه آسیب است و خار آسوده است
هوش مصنوعی: سعی کن رفتاری متفاوت از خود نشان دهی تا از آزار و نگاه مردم دور بمانی. غنچه (گل) بارها با آسیب‌های مختلفی مواجه می‌شود، ولی خار از آرامش برخوردار است.
هرکه دارد شیوه نامردمی چون روزگار
از جفای مردمان در روزگار آسوده است
هوش مصنوعی: هر کسی که در رفتار خود نامردی را پیشه کند، مانند روزگار که از بدی و جفای دیگران رنج می‌برد، در زندگی راحتی نخواهد داشت.
تا بود اشک روان از آتش غم باک نیست
برق اگر سوزد چمن را جویبار آسوده است
هوش مصنوعی: تا زمانی که گریه بر اثر ناراحتی ادامه دارد، نگران آتش غم نیستیم. حتی اگر برقی درختان را بسوزاند، نهر آب همچنان آرام خواهد بود.
شب سرآمد یک دم آخر دیده بر هم نه رهی
صبحگاهان اختر شب‌زنده‌دار آسوده است
هوش مصنوعی: شب به پایان خود نزدیک می‌شود و در آخرین لحظه، چشمانت را ببند. صبح نزدیک است و ستاره‌ای که شب را زنده نگه داشته، اکنون در آرامش به سر می‌برد.
حاشیه ها
1388/10/30 22:12
نگین شکروی
بادرودوسپاس فراوان
دربیت پنجم کلمه ی "خلق" متعلق به مصرع اول است.
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
مصرع دوم بیت سوم درستش این است
برنخیزد باد غوغا گر غبار آسوده است
1391/09/23 01:11
سید حسن هاشمی
با سلام
به نظر می رسد که علّت خوانش بد مصراع دوم در بیت سوم فاصله ای است که بین کلمه ی غوغا و پسوند گر افتاده است :
گر نخیزد باد غوغاگر غبار آسوده است
من در یه جایی مصرع اول بیت دوم را بدین گونه خوانده ام : گر بدست عشق بسپاری عنان اختیار. حالا ما نفهمیدیم که نسپاری درسته یا بسپاری؟ خواهشا دوستان تشریح کنند. با تشکر.
1398/10/30 21:12
saboor raheel
این شعر را خانم اقبال بانو خوانند معروف پاکستانی خوانده است و بسیار شیرین خوانده است.
درود بر عزیزان-----نسپاری درست است----کلمه (گر) میگه اگر عاشق نشوی دیگر گریه بی اختیار نداری
1399/09/03 17:12
دکتر کریمی
اجرا با صدای خانم هنگامه هنرمند افغان
پیوند به وبگاه بیرونی
رهی معیری