گنجور

بخش ۷۷ - در خاتمت کتاب

در آن مدت، که بود از محنت تب
جهان بر چشم من تاریک چون شب
دلم مصباح گشت و فکرتم زیت
بدین پرتو بگفتم پانصد بیت
شب شنبه، که بود آغاز هفته
رجب را بیست روز از ماه رفته
به سال «واو» و« ذال» از سال هجرت
به پایان بردم این در حال ضجرت
چو دیدم در سخن خیرالکلامش
نهادم « منطق‌العشاق» نامش
به اصل از طبع دراک منند این
نبات خاطر پاک منند این
شگرفانند یکسر بالغ و بکر
به تایید الهی زاده از فکر
سبق گیرند بر آب از روانی
گر ایشان را به آب خود بخوانی
چو هر یک را زلیخایی شمردم
گران کاوین به یوسفشان سپردم
خرد را نزهتی، جان را بهاریست
جهان را از من این خوش یادگاریست
نظر در وی به چشم راست باید
جمالش چشم کژبین را نشاید
خداوندا، نگه دارش ز دزدان
ز چشم عیب جوی زن به مزدان
بپوشان آنچه ما کردیم و گفتیم
مکن پیدا، اگر چیزی نهفتیم
بدیهایی، که از ما گشت پیدا
به روی ما میار، از لطف، فردا
در آن روزی که تابی بر جهان نور
مدار از اوحدی توفیق خود دور

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در آن مدت، که بود از محنت تب
جهان بر چشم من تاریک چون شب
هوش مصنوعی: در آن زمان که درد و رنج دنیا بر من سایه انداخته بود، چشمانم تاریک و بی‌نور مانند شب شده بود.
دلم مصباح گشت و فکرتم زیت
بدین پرتو بگفتم پانصد بیت
هوش مصنوعی: دل من مانند چراغی روشن شده و اندیشه‌ام به مانند روغن زیتون است. به این نور و روشنی، پانصد بیت شعری را گفتم.
شب شنبه، که بود آغاز هفته
رجب را بیست روز از ماه رفته
هوش مصنوعی: شب شنبه، که شروع هفته رجب است، بیست روز از ماه گذشته است.
به سال «واو» و« ذال» از سال هجرت
به پایان بردم این در حال ضجرت
هوش مصنوعی: در سالی که با حرف «واو» و «ذال» آغاز می‌شود، به پایان سال هجرت رسیدم در حالی که دچار اضطراب و ناراحتی بودم.
چو دیدم در سخن خیرالکلامش
نهادم « منطق‌العشاق» نامش
هوش مصنوعی: وقتی که به سخنان شیرین و دلنشین او نگاه کردم، نام «منطق‌العشاق» را بر آن گذاشتم.
به اصل از طبع دراک منند این
نبات خاطر پاک منند این
هوش مصنوعی: این گیاهان، که از ذات و خصوصیاتش نشأت گرفته‌اند، همچون تفکرات و احساسات پاک من هستند.
شگرفانند یکسر بالغ و بکر
به تایید الهی زاده از فکر
هوش مصنوعی: افرادی بی‌نقص و کامل وجود دارند که با حمایت و تأیید الهی، از اندیشه‌ها و تفکرات به وجود آمده‌اند.
سبق گیرند بر آب از روانی
گر ایشان را به آب خود بخوانی
هوش مصنوعی: اگر بخواهی که آن ها به آبی که در حال حرکت است برسند، باید آنان را به آب خود دعوت کنی.
چو هر یک را زلیخایی شمردم
گران کاوین به یوسفشان سپردم
هوش مصنوعی: هرکسی را که همچون زلیخا در نظر می‌آورم، برای او بار سنگینی به حساب می‌آید و من این بار را به یوسف‌شان واگذار کرده‌ام.
خرد را نزهتی، جان را بهاریست
جهان را از من این خوش یادگاریست
هوش مصنوعی: عقل و خرد مانند یک باغ خوشبو و زیباست، و روح و جان انسان مانند فصل بهار است. این خوشی و یادگاری که از دنیا برای من مانده، ارزش زیادی دارد.
نظر در وی به چشم راست باید
جمالش چشم کژبین را نشاید
هوش مصنوعی: برای دیدن زیبایی او باید به درستی و با دیدی حق‌بین نگاه کرد، زیرا کسی که دیدش نادرست و کژبین است نمی‌تواند زیبایی او را ببیند.
خداوندا، نگه دارش ز دزدان
ز چشم عیب جوی زن به مزدان
هوش مصنوعی: ای خدا، او را از دزدان و افرادی که عیب او را می‌جویند، حفظ کن و در کنار نیکان قرار بده.
بپوشان آنچه ما کردیم و گفتیم
مکن پیدا، اگر چیزی نهفتیم
هوش مصنوعی: آنچه که ما انجام دادیم و گفتیم را پنهان نگه‌دار و آشکار نکن، اگر چیزی هم پنهان کرده‌ایم.
بدیهایی، که از ما گشت پیدا
به روی ما میار، از لطف، فردا
هوش مصنوعی: بدی‌هایی که در گذشته از ما به نمایش درآمده، امروز به روی ما نیاور، از لطف و مهربانی، برای فردا.
در آن روزی که تابی بر جهان نور
مدار از اوحدی توفیق خود دور
هوش مصنوعی: در آن روزی که روشنایی جهانی درخشش خاصی دارد، تو هرگز از توانمندی خود عقب نخواهی ماند.

حاشیه ها

1398/09/01 12:12
بهراد

بسیار عالی و گرم و شیرین و روان