گنجور

غزل شمارهٔ ۴۸۴

تا به کی همره اندیشهٔ باطل باشم
وز دیار طرب آواره تر از دل باشم
گر گذشتم ز در کعبه نه از بی خبریست
مصلحت نیست که با طالب منزل باشم
گر به قانون معین نزیم عیب مکن
حکم عشق است که آشفته شمایل باشم
من که دارا و سکندر علف تیغ من اند
رسد آنم که در این معرکه بسمل باشم
من که از کشته شدن هم دلم آرام نیافت
جای آن است که منت کش قاتل باشم
من که نامی نکشیدم چمن گل نشدم
گر به مسجد روم از میکده غافل باشم
عنکبوتش به زوایا همه تار زنند
خانقاهی که منش مرشد کامل باشم
دین و دل آفت آزادگی آمد، عرفی
نه از این است که بی مذهب و بیدل باشم

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: الف. رسته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا به کی همره اندیشهٔ باطل باشم
وز دیار طرب آواره تر از دل باشم
هوش مصنوعی: تا کی باید با افکار نادرست همراه باشم و از سرزمین شادی دور باشم و در حسرت دل بگذرانم؟
گر گذشتم ز در کعبه نه از بی خبریست
مصلحت نیست که با طالب منزل باشم
هوش مصنوعی: اگر از در کعبه عبور کردم، نه به خاطر نادانی من است، بلکه لازم است که در کنار کسی که در جستجوی مقصود است، نمانم.
گر به قانون معین نزیم عیب مکن
حکم عشق است که آشفته شمایل باشم
هوش مصنوعی: اگر طبق یک قانون مشخص عمل نکنیم، نباید عیبی به ما بگیریم، زیرا این حکم عشق است که باعث می‌شود حالت و شخصیت ما نامنظم و آشفته باشد.
من که دارا و سکندر علف تیغ من اند
رسد آنم که در این معرکه بسمل باشم
هوش مصنوعی: من که مانند دارا و سکندر قدرت و عظمت دارم، اما احساس می‌کنم که در این میدان نبرد، به مانند طعمه‌ای که به آن آسیب رسیده، در نهایت به سرنوشت بدی دچار خواهم شد.
من که از کشته شدن هم دلم آرام نیافت
جای آن است که منت کش قاتل باشم
هوش مصنوعی: من که حتی پس از مرگ هم آرامش ندارم، باید در کنار این موضوع، از قاتلش خواسته‌ام که به من احترام بگذارد.
من که نامی نکشیدم چمن گل نشدم
گر به مسجد روم از میکده غافل باشم
هوش مصنوعی: هنگامی که من در حال خودسازی و تزکیه نفس هستم و به حقیقت و معنویت می‌پردازم، اگر در جایی دیگر از بخشش و زیبایی غافل باشم، در واقع به هدف اصلی خود نرسیده‌ام. اگرچه ممکن است در ظاهر به مکان‌های معنوی مراجعه کنم، اما درونم فاقد صفا و محبت باشد.
عنکبوتش به زوایا همه تار زنند
خانقاهی که منش مرشد کامل باشم
هوش مصنوعی: اگر بخواهم این بیت را به زبان ساده بیان کنم، می‌توان گفت: هر گوشه‌ای که عنکبوت تار می‌زند، نشان‌دهنده وجود یک مکان معنوی است، و من باید به عنوان یک مرشد کامل در آنجا حضور داشته باشم.
دین و دل آفت آزادگی آمد، عرفی
نه از این است که بی مذهب و بیدل باشم
هوش مصنوعی: آزادی و طرز فکر درست به دین و دل وابسته است، و من نمی‌خواهم به این معنی باشم که بدون مذهب و بی‌علاقه به احساسات زندگی کنم.