گنجور

شمارهٔ ۹

زان مثا حال من بگشت و بتافت
که کسی شال جست و دیبا یافت

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: سیاوش جعفری

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زان مثا حال من بگشت و بتافت
که کسی شال جست و دیبا یافت
هوش مصنوعی: حال من به گونه‌ای تغییر کرد و روشن شد که مانند کسی است که در جستجوی شال (نوعی پارچه) بوده و در نهایت به دیبا (پارچه‌ای بسیار نفیس و گرانبها) دست یافته است.

حاشیه ها

1403/02/15 12:05
امیرعلی داودپور

زان مثل حال من بگشت و بتافت

که کسی شال جست و دیبا یافت

 

بدان معنا که : حال من مثال کسی دگرگون شد که شال میجست و دیبا پیدا کرد ، یعنی مثلا به جای شال (پوشش ساده) یک لباس فاخر یافت، همچنین میتوان به اینگونه اشاره کرد که کسی لباس میجست ولی به ذات یعنی اصل و روان رسید. این بیت نشان از تحولی عظیم در حال گوینده (حکیم عنصری) میدهد که احتمالا باید در سیر و سلوک و سرگذشت ایشان نیز آمده باشد.

پارسی سرایان کهن به مثابه حکیم:

شایسته است لفظ حکیم برای غالب پارسی سرایان کهن از جمله حکیم عنصری (عناصر اربعه آب ، باد و خاک و آتش) به کار گرفته شود زیرا در کلام ایشان، از جمله در شعور و شعر ایشان، مثلها و صنایع فلسفی مستتر و قابل استنتاج است، برخی از ایشان مانند مسعود سعد سلمان با وجود سخنوری از گوهر خویش که تجلی حکمت مستتر در پارسی "پارسایی" و گفتار نیک است آگاهی یافته ولی از کمبود ثروت و فقر نالیده اند. که البته در امر وابستگی حکما به سلاطین و ثروتمندان باید سلوک و تحقیق کرد که چرا صاحب گوهر چنان گرانبهای فلسفی باید وابسته به غیر باشد. 

 

1403/02/15 23:05
رضا از کرمان

سلام جناب دکترداود پور 

    در نوشتار شما بنده متوجه ارتباط نام حکیم عنصری  با عناصر اربعه نشدم  لطفا ، برای روشن شدن مطلب توضیحات مرقوم میفرمایید.

  ممنونم شاد باشی عزیز