بخش ۳
در بیان اینکه آدمی بهواسطه شرافت و گوهر فطرت و خاتمه در تعداد بحسب جسم، امانت عشق را قابل آمد و جمال کبریائی را آئینهٔ مقابل ولقد کرمنا بنی آدم.... و فضلنا هم علی کثیر ممن خلقنا تفضیلا.
نه فلک راست مسلم نه ملک را حاصل
آنچه در سر سویدای بنیآدم ازوست (سعدی)
در اینجا مقصود انسان کامل و حضرت ولی است و منظور از اشاره ساقی ازلیست.
باز ساقی برکشید از دل خروش
گفت ای صافیدلان دُرد نوش
مرد خواهم همتی عالی کند
ساغر ما را ز می خالی کند
انبیا و اولیا را بانیاز
شد بساغر، گردن خواهش دراز
جمله را دل در طلب چون خم بجوش
لیک آن سر خیل مخموران خموش
سر بهبالا یکسر از برنا و پیر
لیک آن منظور ساقی سر بزیر
هر یک از جان همتی بگماشتند
جرعهای از آن قدح برداشتند
باز بود آن جام عشق ذوالجلال
همچنان در دست ساقی مالمال
جام بر کف، منتظر ساقی هنوز
اللّه اللّه غیرت آمد غیر سوز
بخش ۲: در بیان تجلی دوم و اظهار شأن و مراتب بر ما سوی و عرض امانت عشق وشدت طلب به اندازهی استعداد در هر یک و خیمه زدن تمامیت آن در ملک وجود انسانی به مصداق آیۀ انا عرضنا الامانة علی السموات و الارض و الجبال فابین ان یحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه کان ظلوماً جهولا.بخش ۴: در بیان اینکه هر رازی را پرده داری انبازاست و هر سری را غیرتی غیر پرداز، از آنجاست که گوید:
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در بیان اینکه آدمی بهواسطه شرافت و گوهر فطرت و خاتمه در تعداد بحسب جسم، امانت عشق را قابل آمد و جمال کبریائی را آئینهٔ مقابل ولقد کرمنا بنی آدم.... و فضلنا هم علی کثیر ممن خلقنا تفضیلا.
هوش مصنوعی: در این متن بیان شده که انسان به خاطر شرافت و ذات فطری خود، قابلیت دریافت عشق و زیبایی الهی را دارد و این امر نشاندهنده ارزش و مقام ویژه انسان در مقایسه با دیگر مخلوقات است. به عبارت دیگر، انسان بهعنوان موجودی متمایز و شایسته کرامت و محبت شناخته میشود.
نه فلک راست مسلم نه ملک را حاصل
آنچه در سر سویدای بنیآدم ازوست (سعدی)
هوش مصنوعی: نه آسمان به حقیقت قابل اعتماد است و نه فرشتگان به دستاوردهایی که در دل انسانها نهفته است، دسترسی دارند.
در اینجا مقصود انسان کامل و حضرت ولی است و منظور از اشاره ساقی ازلیست.
هوش مصنوعی: در اینجا منظور از انسان کامل و ولی خداست و اشاره به ساقی ابدی دارد.
باز ساقی برکشید از دل خروش
گفت ای صافیدلان دُرد نوش
هوش مصنوعی: ساقی دوباره شراب را به دست گرفت و با دل آشفتگی گفت: ای کسانی که دلهای پاک و صاف دارید، شراب بنوشید.
مرد خواهم همتی عالی کند
ساغر ما را ز می خالی کند
هوش مصنوعی: مردی میخواهم که همت بلندی داشته باشد و لیوان ما را از شراب پر کند.
انبیا و اولیا را بانیاز
شد بساغر، گردن خواهش دراز
هوش مصنوعی: پیام این بیت این است که حتی پیامبران و اولیا نیز در برابر نیازها و خواستهها، دچار احساس ضعف و نیاز میشوند. این موضوع نشاندهندهی انسانی بودن همه افراد، حتی بزرگترین شخصیتهاست. آنها نیز مثل دیگران به امید و آرزوها و خواستههای خود متکی هستند.
جمله را دل در طلب چون خم بجوش
لیک آن سر خیل مخموران خموش
هوش مصنوعی: تمام وجودم در جستجوی چیزی به شدت هیجانزده است، اما در میان جمع مستها، کسی حرفی نمیزند و ساکت است.
سر بهبالا یکسر از برنا و پیر
لیک آن منظور ساقی سر بزیر
هوش مصنوعی: افراد جوان و پیر به یکدیگر نگاه کرده و هر دو به سویی مینگرند، اما در واقع تنها هدف نوشیدنکننده در سر پایین آوردن سرش نهفته است.
هر یک از جان همتی بگماشتند
جرعهای از آن قدح برداشتند
هوش مصنوعی: هر کسی از جان خود تلاشی انجام داد و هر یک نوشیدنیای از آن جام برداشت.
باز بود آن جام عشق ذوالجلال
همچنان در دست ساقی مالمال
هوش مصنوعی: جام عشق الهی به طور مداوم در دست ساقی پر از زیبایی و محبت قرار دارد.
جام بر کف، منتظر ساقی هنوز
اللّه اللّه غیرت آمد غیر سوز
هوش مصنوعی: با جام در دست، هنوز منتظر ساقی هستم. ای خدا! غیرت و غیرت برانگیخته شده است، اما شعلهای شعلهور نیست.
خوانش ها
بخش ۳ به خوانش ماهان نوری
حاشیه ها
1396/01/05 15:04
ر غلامی
سلام. بیت نه فلک راست مسلم نه ملک را حاصل... از سعدی است
1396/02/06 15:05
احمد
سلام با کمال احترام خواهشمنداست سندونسخه اصلی کتاب
آن مرحوم را که در هندوستان و ایران منتشرشده است الصاق فرماییدیا شماره و ردیف ثبتی وتاریخ ثبت این اثر در کتابخانه ملی را ذکر فرمایید.