گنجور

غزل شمارهٔ ۴۹

سپیده‌دم به صبوحی شراب خوش باشد
نوا و نغمهٔ چنگ و رباب خوش باشد
بتی که مست و خرابی ز چشم فتانش
نشسته پیش تو مست و خراب خوش باشد
سحرگهان چو ز خواب خمار برخیزی
خیال بنگ و نشاط شراب خوش باشد
میان باغ چو وصل نگار دست دهد
کنار آب و شب ماهتاب خوش باشد
شمایل خوش جانان به خواب دیدم دوش
امید هست که تعبیر خواب خوش باشد
عبید این دو سه بیتک به یک زمان گفته است
گرش تو گفت توانی جواب خوش باشد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سپیده‌دم به صبوحی شراب خوش باشد
نوا و نغمهٔ چنگ و رباب خوش باشد
هوش مصنوعی: در صبح زود، نوشیدن شراب لذت‌بخش است و آواز سازهایی مانند چنگ و رباب دلنشین و خوشایند به نظر می‌رسد.
بتی که مست و خرابی ز چشم فتانش
نشسته پیش تو مست و خراب خوش باشد
هوش مصنوعی: بیتی که اشاره به جذابیت و دلربایی چشمان معشوق دارد، بیان می‌کند که وقتی فردی به خاطر زیبایی و چشم‌های فریبنده آن محبوب، در حال مستی و سرخوشی است، این حالت او به نوعی زیبا و دلپذیر به نظر می‌رسد. در واقع، او به خاطر این زیبایی، حال خراب و مستی‌اش را سرنوشتی خوش و مطلوب می‌انگارد.
سحرگهان چو ز خواب خمار برخیزی
خیال بنگ و نشاط شراب خوش باشد
هوش مصنوعی: هنگام سحر وقتی از خواب سنگین بیدار می‌شوی، یاد نوشیدنی و شادی ناشی از آن حس خوبی به تو می‌دهد.
میان باغ چو وصل نگار دست دهد
کنار آب و شب ماهتاب خوش باشد
هوش مصنوعی: در میان باغ، وقتی که معشوقه‌ام دستم را بگیرد و کنار آب و در شب روشن، زیر نور مهتاب باشیم، لحظه‌های خوشی خواهیم داشت.
شمایل خوش جانان به خواب دیدم دوش
امید هست که تعبیر خواب خوش باشد
هوش مصنوعی: دیشب خواب چهره زیبا و دل‌انگیز محبوبم را دیدم و امیدوارم که این خواب نشانه‌ای از چیزهای خوبی باشد.
عبید این دو سه بیتک به یک زمان گفته است
گرش تو گفت توانی جواب خوش باشد
هوش مصنوعی: عبید در این ابیات به این موضوع اشاره دارد که اگر چه فردی ممکن است توانایی پاسخ دادن به سوالات یا چالش‌ها را داشته باشد، اما در پاسخ به دیگران، باید با خوش‌زبانی و ملایمت رفتار کند. در واقع، این بیت به اهمیت برخورد مناسب و رفتار نیکو در برقراری ارتباط اشاره دارد.