گنجور

شمارهٔ ۲۳

صبح شد ساقی بیا بگشا در میخانه را
همچو خور بر دور افکن از کرم پیمانه را
خانه گل را زیارت تا بکی ای ژنده پوش
در حریم دل بباید جست صاحبخانه را
زنگ غیر اول ز مرآت دل خود پاک کن
وانگهی بنگر در آن عکس رخ جانانه را
تا نگردی قطره سان مستغرق بحر فنا
کی بر آری از صدف آن گوهر یکدانه را
بنگر ای دل چون ز بهر تو بود در پای شمع
جانفشانی هاست هر شب تا سحر پروانه را
کس نخواهد دید هشیارم ز مستی تا ابد
گر شبی بینم بخواب آن نرگس مستانه را
تا نگردی مست شام عشق چون نور علی
در نیابی هرگز اسرار می و میخانه را

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

صبح شد ساقی بیا بگشا در میخانه را
همچو خور بر دور افکن از کرم پیمانه را
هوش مصنوعی: صبح شده است، ای ساقی، بیا و در میخانه را باز کن. مانند خورشید که به دور می‌تابد، با مهربانی پیمانه را به دست بگذار.
خانه گل را زیارت تا بکی ای ژنده پوش
در حریم دل بباید جست صاحبخانه را
هوش مصنوعی: تا زمانی که به زیارت گلخانه بروی، ای لباس کهنه پوش، باید در دل خود صاحب این خانه را جستجو کنی.
زنگ غیر اول ز مرآت دل خود پاک کن
وانگهی بنگر در آن عکس رخ جانانه را
هوش مصنوعی: ابتدا ذهن و دل خود را از افکار و تأثیرات بی‌مورد پاک کن، سپس به تصویر زیبای محبوب واقعی خود در دل و وجودت نگاه کن.
تا نگردی قطره سان مستغرق بحر فنا
کی بر آری از صدف آن گوهر یکدانه را
هوش مصنوعی: تا زمانی که مانند یک قطره در دریا غرق نشوی، چگونه می‌توانی آن گوهر بی‌نظیر را از صدف بیرون بیاوری؟
بنگر ای دل چون ز بهر تو بود در پای شمع
جانفشانی هاست هر شب تا سحر پروانه را
هوش مصنوعی: ای دل، توجه کن که پروانه برای تو چقدر جانفشانی می‌کند و هر شب تا صبح، در کنار شمع، جان خود را فدای تو می‌سازد.
کس نخواهد دید هشیارم ز مستی تا ابد
گر شبی بینم بخواب آن نرگس مستانه را
هوش مصنوعی: هیچ کس نخواهد توانست هشیاری مرا از شرابی که نوشیده‌ام ببیند تا ابد، حتی اگر شبی خواب آن چشم‌های خماری را ببینم.
تا نگردی مست شام عشق چون نور علی
در نیابی هرگز اسرار می و میخانه را
هوش مصنوعی: تا وقتی که در عشق شوق و نشه را تجربه نکرده‌ای، مانند نور علی (علی بن ابی‌طالب) نخواهی توانست به رازهای شراب و میخانه پی ببری.