گنجور

شمارهٔ ۷۴۸

اگر تو جهد کنی با تو می رود توفیق
رفیقِ راه تو توفیق به علی التحقیق
اگر مشاهده خواهی برو مجاهده کش
به پایِ جهد میسّر شده ست قطعِ طریق
سفینه واسطه ی مَخلص است بی ملاّح
گمان مبر که توان شد برون ز بحرِ عمیق
به مهلکات در افتاده جهد باید کرد
به کوششی که برآید ز دست و پایِ غریق
مکن فراخ روی در سخت که پنهان است
رموزِ مردان در ضمنِ نکته هایِ دقیق
خیال و وهم و قیاس از دماغ بیرون کن
که استقامتِ تو نیست جز درین تفریق
مدام باش طلبگارِ وقت بی تأخیر
قیام کن به مهمّاتِ خیر بی تعویق
ز راح دست مکش روح را صفایی ده
صفایِ روح نباشد مگر به راحِ رحیق
سِیه کنند سفید اهلِ روزگار و مرا
دقیقه ایست ز من بشنو ای رفیقِ شفیق
خضاب کاریِ من به که هر سپیده دمی
رخِ زریرِ نزاری به مَی کنم چو عقیق

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر تو جهد کنی با تو می رود توفیق
رفیقِ راه تو توفیق به علی التحقیق
هوش مصنوعی: اگر تلاش کنی، موفقیت در کنار تو خواهد بود و به‌طور حتم در مسیرت توفیق همراهت می‌شود.
اگر مشاهده خواهی برو مجاهده کش
به پایِ جهد میسّر شده ست قطعِ طریق
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی ببینی که چه می‌خواهی، به تلاش و کوشش ادامه بده، زیرا راهی برای رسیدن به هدف‌هایت فراهم شده است.
سفینه واسطه ی مَخلص است بی ملاّح
گمان مبر که توان شد برون ز بحرِ عمیق
هوش مصنوعی: کشتی، وسیله‌ای است که ما را به مقصد می‌رساند و بی وجود ناخدای ماهر، تصور نکن که می‌توانیم از دریاهای عمیق عبور کنیم.
به مهلکات در افتاده جهد باید کرد
به کوششی که برآید ز دست و پایِ غریق
هوش مصنوعی: برای نجات از خطرات و مشکلات، باید تلاش کرد و کوشید، همان‌طور که یک نفر که در آب غرق شده، با تمامی قدرت و تلاشش برای نجات خود دست و پا می‌زند.
مکن فراخ روی در سخت که پنهان است
رموزِ مردان در ضمنِ نکته هایِ دقیق
هوش مصنوعی: در موقعیت‌های دشوار، نباید با خوش‌رویی و بی‌احتیاطی برخورد کنی، زیرا رازهای افراد بزرگ در جزئیات و نکته‌های ظریف نهفته است.
خیال و وهم و قیاس از دماغ بیرون کن
که استقامتِ تو نیست جز درین تفریق
هوش مصنوعی: تفکرات و خیالات بی‌اساس را کنار بگذار، چراکه پایداری و ثبات تو تنها در این جدایی از آن‌هاست.
مدام باش طلبگارِ وقت بی تأخیر
قیام کن به مهمّاتِ خیر بی تعویق
هوش مصنوعی: همیشه آماده باش که در زمان مناسب درخواست کمک کنی و به کارهای مهم و خیرخواهانه بی‌درنگ رسیدگی کنی.
ز راح دست مکش روح را صفایی ده
صفایِ روح نباشد مگر به راحِ رحیق
هوش مصنوعی: از راهِ نادرست، روح را کنترل نکن و به آن آرامش ببخش؛ زیرا آرامش روح تنها با نوشیدنی شیرین و خاص به دست می‌آید.
سِیه کنند سفید اهلِ روزگار و مرا
دقیقه ایست ز من بشنو ای رفیقِ شفیق
هوش مصنوعی: در زمانه‌ای که مردم خوب و بد را با هم قاتی می‌کنند و در همه جا نیکی و بدی رنگ می‌گیرد، من تنها چند لحظه برای خودم دارم. ای دوست نزدیک، از من بشنو.
خضاب کاریِ من به که هر سپیده دمی
رخِ زریرِ نزاری به مَی کنم چو عقیق
هوش مصنوعی: من به جای اینکه در صبح زود به چهره زیبا و درخشان کسی نگاه کنم و خود را گرفتار آن لحظه کنم، ترجیح می‌دهم با رنگ‌آمیزی خودم مشغول شوم و لذت ببرم.