حکیم نزاریشمارهٔ ۱۴۰۰
خوش است عالم آزادگی و خوش خویی
بدین مقام درآ گر بهشت می جویی
اگر تو آینه ی روی دوست دریابی
به روی آینه بنگر که چون نکورویی
کدام جامِ جم آنجا که سینه ی صافی ست
درودگر چه توان دید غیر نیکویی
چو از روایح انفاس عارفان گویند
خطا بود که زند مُشک لاف خوش بویی
اگر تو داری باتوست وگر نداشته ای
خموش باش که بیهوده باز میگویی
به دست تو چه رضا ده به حق که ممکن نیست
که صبغت الله از خویشتن فرو شویی
ز تابِ آتشِ حرص آبِ روی بیش مریز
که تشنه میری اگر میر آب آمویی
معیّن است می و شیر انگبین بهشت
تو دست بسته و بنشسته بر لب جویی
نزاریا به طلب نقد هر دو کون از خویش
به هرزه در طلب از شش جهت چه می پویی
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوش است عالم آزادگی و خوش خویی
بدین مقام درآ گر بهشت می جویی
هوش مصنوعی: آزادی و نیکی کردار در این مقام دلنشین است، اگر به دنبال بهشت هستی، به این حالت از زندگی پا بگذار.
اگر تو آینه ی روی دوست دریابی
به روی آینه بنگر که چون نکورویی
هوش مصنوعی: اگر بتوانی زیبایی و جذابیت دوستت را در آئینه ببینی، به آئینه نگاه کن و ببین که چه زیبایی در آن منعکس شده است.
کدام جامِ جم آنجا که سینه ی صافی ست
درودگر چه توان دید غیر نیکویی
هوش مصنوعی: در جایی که دل و جان پاک و بی‌آلایش است، چه کسی می‌تواند غیر از خوبی و نیکویی را مشاهده کند؟
چو از روایح انفاس عارفان گویند
خطا بود که زند مُشک لاف خوش بویی
هوش مصنوعی: زمانی که عارفان از عطر نفس خود سخن می‌گویند، آیا این درست است که بگویند بوی خوش مشک را نمی‌توان با حرف‌هایشان توصیف کرد؟
اگر تو داری باتوست وگر نداشته ای
خموش باش که بیهوده باز میگویی
هوش مصنوعی: اگر چیزی را که می‌خواهی داری، نیاز نیست زیاد صحبت کنی. اما اگر چیزی نداری، بهتر است سکوت کنی و بی‌دلیل حرف نزنی.
به دست تو چه رضا ده به حق که ممکن نیست
که صبغت الله از خویشتن فرو شویی
هوش مصنوعی: به دستان تو چه موافقتی با حق می‌تواند باشد که ممکن نیست رنگ خدا از ذات تو جدا شود.
ز تابِ آتشِ حرص آبِ روی بیش مریز
که تشنه میری اگر میر آب آمویی
هوش مصنوعی: مراقب باش که به خاطر حرص و ولع خود، آبروی دیگران را نریزی؛ زیرا اگر تشنه و در پی آب باشی، ممکن است لطمه‌ای به خودت بزنی.
معیّن است می و شیر انگبین بهشت
تو دست بسته و بنشسته بر لب جویی
هوش مصنوعی: در اینجا به تصاویری از لذت‌ها و زیبایی‌های بهشت اشاره شده است. بیانگر این است که بهشت پر از نوشیدنی و شربت‌های الهی است و فردی در حال استراحت در کنار جوی آبی نشسته و از این نعمت‌ها لذت می‌برد. این تصویر حالتی از آرامش و خوشی را به ذهن متبادر می‌کند.
نزاریا به طلب نقد هر دو کون از خویش
به هرزه در طلب از شش جهت چه می پویی
هوش مصنوعی: برای به دست آوردن چیزهای ارزشمند نباید خود را درگیر جستجوی بی‌فایده و هوس‌های بی‌اهمیت کنی. به جای آن، بهتر است درک بهتری از خواسته‌ها و اهداف خود پیدا کنی و به جستجوی معانی حقیقی بپردازی.