حکیم نزاریشمارهٔ ۱۳۴۷
مرا چیزهایی نمودند روی
که با کس نگفتند کآن را بگوی
بگفتند و گفتیم و نشنود کس
همین است معنیِ سنگ و سبوی
به جز روی او نیست رویی دگر
جزاین روی رویِ دگر نیست روی
همه جان و دل هر چه جز جان و دل
نه جان است و دل بل که سنگ است و روی
مرا مُسکراتی ست در وجد عشق
که از من مخواه آن و از من مجوی
مکن عیب بر دل بداده ز دست
که سیلاب ناگه درآید به جوی
درین بحر غُسلی به رغبت برآر
برو چرکِ نفس از طبیعت بشوی
نمی دانی ای تن فرو داده خوار
به چوگان و دورانِ محنت چو گوی
که عشق نزاری به هر شش جهات
ندا می کند از در و بام و کوی
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مرا چیزهایی نمودند روی
که با کس نگفتند کآن را بگوی
هوش مصنوعی: چیزهایی به من نشان دادند که برای هیچ‌کس نگفته‌اند و من باید آن را بیان کنم.
بگفتند و گفتیم و نشنود کس
همین است معنیِ سنگ و سبوی
هوش مصنوعی: گفتند و ما هم گفتیم، اما کسی نشنید. همین موضوع نشان‌دهنده‌ی مفهوم سنگ و سبو است.
به جز روی او نیست رویی دگر
جزاین روی رویِ دگر نیست روی
هوش مصنوعی: جز چهرهٔ او هیچ چهرهٔ دیگری وجود ندارد و هیچ ظاهری جز این چهره وجود ندارد.
همه جان و دل هر چه جز جان و دل
نه جان است و دل بل که سنگ است و روی
هوش مصنوعی: هر چیزی که جز جان و دل باشد، مثل سنگ است و فاقد روح و احساس است. جان و دل حقیقتاً ارزشمندند و چیزهای دیگر بدون آنها بی‌معناست.
مرا مُسکراتی ست در وجد عشق
که از من مخواه آن و از من مجوی
هوش مصنوعی: من حسی شگفت‌انگیز در عشق دارم که از من نخواهی و نتوانی به دست آوری.
مکن عیب بر دل بداده ز دست
که سیلاب ناگه درآید به جوی
هوش مصنوعی: اگر به دلی که به خاطر عشق آسیب‌دیده، عیب‌جویی کنی، ممکن است ناگهان احساسات و هیجانات شدیدی در آن بیدار شود.
درین بحر غُسلی به رغبت برآر
برو چرکِ نفس از طبیعت بشوی
هوش مصنوعی: در این دریا، با میل و رغبت غسل کن و آلودگی‌های نفس را از طبیعت خود بشوی.
نمی دانی ای تن فرو داده خوار
به چوگان و دورانِ محنت چو گوی
هوش مصنوعی: نمی‌دانی ای کسی که به دنیا و زندگی مادی وابسته‌ای، در چنگال سختی‌ها و مشکلات، همچون گوی در بازی به این سو و آن سو رانده می‌شوی.
که عشق نزاری به هر شش جهات
ندا می کند از در و بام و کوی
هوش مصنوعی: عشق نزار در همه جا خود را نشان می‌دهد و از هر طرف، چه از در و چه از بام و چه از کوی، صدای خود را به گوش می‌رساند.