گنجور

شمارهٔ ۱۲۶۳

گر به فرمانِ من سوخته خرمن باشی
من غلام تو و تو خواجگی من باشی
هیچ نقصان نکند مملکت حسنِ ترا
که کم آزار و نکو خلق و فروتن باشی
حاصل از کشتنِ من چیست همین هیچ دگر
خون بی‌داد گری کرده به گردن باشی
دشمن جان منی پس منِ مسکین چه کنم
دوست چون دارمش آن را که تو دشمن باشی
بی وفایی و جفا کاری و بی‌داد گری
خود تو پیوسته بدین کار معیّن باشی
حسنت از حد و نهایت بگذشت احسان کن
تا به اخلاق پسندیده مزیّن باشی
نفس سوختگان در دلِ سخت تو رسد
هم به دم نرم شوی گر همه آهن باشی
عقل شوریده رَوَد تا تو برین شیوه روی
شهر پر فتنه بود تا تو در این فن باشی
کی بماند مگر از شعرِ نزاری بیتی
گر تو در شهر چنین خانه برافکن باشی

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: مصطفی علیزاده و دوستان

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر به فرمانِ من سوخته خرمن باشی
من غلام تو و تو خواجگی من باشی
هوش مصنوعی: اگر تو به دستور من مثل آتش زده‌ای و به همه چیز آسیب رسانده‌ای، من خدمتگزار تو خواهم بود و تو بر من مسلط خواهی شد.
هیچ نقصان نکند مملکت حسنِ ترا
که کم آزار و نکو خلق و فروتن باشی
هوش مصنوعی: هیچ آسیبی به کشور و سرزمین تو نخواهد رسید، چون تو انسانی نیک‌نهاد و خاموش هستی که دست به آزار نمی‌زنی و با خلق خدا به نیکی رفتار می‌کنی.
حاصل از کشتنِ من چیست همین هیچ دگر
خون بی‌داد گری کرده به گردن باشی
هوش مصنوعی: کشتن من هیچ فایده‌ای ندارد و تنها خونم بر گردن تو خواهد ماند.
دشمن جان منی پس منِ مسکین چه کنم
دوست چون دارمش آن را که تو دشمن باشی
هوش مصنوعی: دوست من، تو دشمن جان من هستی؛ پس من که در این وضعیت بیچاره‌ام، چه کاری می‌توانم بکنم، وقتی کسی را دارم که تو با او دشمن هستی.
بی وفایی و جفا کاری و بی‌داد گری
خود تو پیوسته بدین کار معیّن باشی
هوش مصنوعی: تو همیشه در این کار نادرست و ظلم و بی‌وفایی خود ثابت قدم هستی.
حسنت از حد و نهایت بگذشت احسان کن
تا به اخلاق پسندیده مزیّن باشی
هوش مصنوعی: زیبایی‌ات فراتر از حد و اندازه است؛ بخشش کن تا به رفتار نیکو آراسته باشی.
نفس سوختگان در دلِ سخت تو رسد
هم به دم نرم شوی گر همه آهن باشی
هوش مصنوعی: اگرچه دل تو سخت است و در برابر احساسات مقاوم به نظر می‌آید، اما درد و رنج سوختگان می‌تواند حتی به تو هم برسد و تو را نرم و vulnerable کند، حتی اگر خود را مانند آهن محکم ببینی.
عقل شوریده رَوَد تا تو برین شیوه روی
شهر پر فتنه بود تا تو در این فن باشی
هوش مصنوعی: عقل شیدا و بی‌تاب می‌شود تا تو به این شیوه و روش پا بگذاری. شهر پر از مشکلات و فتنه‌ها خواهد بود تا وقتی که تو در این فن و هنر تسلط داشته باشی.
کی بماند مگر از شعرِ نزاری بیتی
گر تو در شهر چنین خانه برافکن باشی
هوش مصنوعی: آیا ممکن است از اشعار نزار تنها یک بیت باقی بماند، اگر تو در این شهر چنین خانه‌ای بسازی؟