گنجور

شمارهٔ ۳۵۷

دم دم شاهدست و می می خاص
لب ز لب بوسه چین و جان رقاص
می بیغش برآمده ز سبو
چون زر خالص از درون خلاص
گوییا در مزاج نافع او
همه اشیا نهاده اند خواص
گهر اندر محیط خم دیده
می به شیشه چو دیده غواص
بس که با سلسبیل می ماند
مستش ایمن بود به روز قصاص
مطربش چون سرود بردارد
ماتمی را کند ز غصه خلاص
ساقی سیم ساعدش باید
ساغرش خواه سیم و خواه رصاص
واعظ ار رد ما کند خوانیم
قول «القاص لایحب القاص »
هرکسی از رهی رسد به خدای
تو ز طاعت «نظیری » از اخلاص

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دم دم شاهدست و می می خاص
لب ز لب بوسه چین و جان رقاص
هوش مصنوعی: هر لحظه گواهی بر وجود عشق و زیبایی است و می، خاصیت خاص خود را دارد. لب‌ها به هم می‌رسند و بوسه‌ها با لطافت و محبت رد و بدل می‌شوند، و جان انسان در Dance عشق غرق می‌شود.
می بیغش برآمده ز سبو
چون زر خالص از درون خلاص
هوش مصنوعی: شراب بی‌غش و خالصی از جرعه‌کشیدن در سبو به وجود آمده، مانند طلا خالص که از درون خود به حقیقت می‌رسد.
گوییا در مزاج نافع او
همه اشیا نهاده اند خواص
هوش مصنوعی: انگار در ویژگی‌های نافع او تمامی خواص اشیا جمع شده است.
گهر اندر محیط خم دیده
می به شیشه چو دیده غواص
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به تصویر زیبایی از لحظه‌ای اشاره می‌کند که غواصی در زیر آب، در تلاش است تا مرواریدی را پیدا کند. او با دقت به شیشه‌ای که حاوی شراب است نگاه می‌کند و به نوعی عمق زیبایی آن را در می‌یابد. تضاد بین مروارید و شراب و دقت غواص، نمادی از جستجوی ارزش‌ها و زیبایی‌ها در زندگی است.
بس که با سلسبیل می ماند
مستش ایمن بود به روز قصاص
هوش مصنوعی: به خاطر نوشیدن شراب از جویبار پاک و باصفا، او در روز حسابرسی و جزا احساس امنیت و راحتی می‌کند.
مطربش چون سرود بردارد
ماتمی را کند ز غصه خلاص
هوش مصنوعی: زمانی که نوازنده موسیقی را آغاز کند، آنچنان دلنشین و خوشایند می‌نوازد که غم و اندوه را از دل‌ها می‌زداید و باعث آزادی از ناراحتی‌ها می‌شود.
ساقی سیم ساعدش باید
ساغرش خواه سیم و خواه رصاص
هوش مصنوعی: ساقی که دست‌های نقره‌ای دارد، باید جامش را پر کند، چه از نقره باشد و چه از سرب.
واعظ ار رد ما کند خوانیم
قول «القاص لایحب القاص »
هوش مصنوعی: اگر واعظ به ما پاسخ منفی دهد، ما نیز با این گفته او را خطاب قرار خواهیم داد که «قصه‌گو، قصه‌گو را دوست ندارد.»
هرکسی از رهی رسد به خدای
تو ز طاعت «نظیری » از اخلاص
هوش مصنوعی: هر فردی که به راهی برود و به خدا برسد، می‌تواند مانند نظیری از عبادت و اخلاص باشد.