گنجور

شمارهٔ ۴۱ - سرزنش گم‌کرده‌راهان

مسجد و میکده و کعبه و بتخانه یکی است
ای غلط کرده ره کوچه ما! خانه یکی است
هرکس از جام ازل گرچه به نوعی مستند
چشم مست تو گواه است که پیمانه یکی است
صورت آدم و حوا به حقیقت دام است
معنی دام اگر یافته ای، دانه یکی است
گرچه بسیار بود قصه و افسانه عشق
چون تو صاحب نظری قصه و افسانه یکی است
اختلافی ز ره صورت اگر هست چه باک
آتش و شمع و شب و مجلس و پروانه یکی است
هریک از روی صفت یافته اسمی ور نه
مفلس و محتشم و عاقل و دیوانه یکی است
چشم احول ز خطا گرچه دو بیند یک را
روشن است این که دل و دلبر و جانانه یکی است
تکیه بر مسند هستی مکن ای صاحب جاه!
که در این ره بر ما گلخن و کاشانه یکی است
چون نسیمی، طلب گنج بقا کن که یقین
شاه و درویش در این منزل ویرانه یکی است

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مسجد و میکده و کعبه و بتخانه یکی است
ای غلط کرده ره کوچه ما! خانه یکی است
هوش مصنوعی: مسجد، میکده، کعبه و بتخانه همه در حقیقت یکی هستند. تو که راه را اشتباه رفته‌ای، باید بدانی که در واقع همه این مکان‌ها یکسانند.
هرکس از جام ازل گرچه به نوعی مستند
چشم مست تو گواه است که پیمانه یکی است
هوش مصنوعی: هر کس به نوعی از عشق و سرور پر شده باشد، چشمان عاشق تو شاهدی بر این موضوع است که در واقع همه ما در جستجوی یک حقیقت واحد هستیم.
صورت آدم و حوا به حقیقت دام است
معنی دام اگر یافته ای، دانه یکی است
هوش مصنوعی: چهره آدم و حوا به نوعی گول‌زننده است. اگر مفهوم دام را درک کرده‌ای، باید بدانی که در نهایت همه‌چیز به یک چیز وابسته است.
گرچه بسیار بود قصه و افسانه عشق
چون تو صاحب نظری قصه و افسانه یکی است
هوش مصنوعی: هرچند داستان‌ها و افسانه‌های عشق زیاد بوده‌اند، اما از آن‌جا که تو دارای دیدگاه خاصی هستی، همه این داستان‌ها و افسانه‌ها به یک معنا می‌رسند.
اختلافی ز ره صورت اگر هست چه باک
آتش و شمع و شب و مجلس و پروانه یکی است
هوش مصنوعی: اگر اختلافی در ظاهر وجود دارد، نگران نباشید؛ چون آتش، شمع، شب، مجلس و پروانه در اصل یکی هستند.
هریک از روی صفت یافته اسمی ور نه
مفلس و محتشم و عاقل و دیوانه یکی است
هوش مصنوعی: هر کس به واسطه ویژگی‌هایی که دارد، به نام و صفتی شناخته می‌شود؛ در غیر این صورت، هم فقیر و هم ثروتمند، و هم خردمند و هم دیوانه، همه در اصل یکسان هستند.
چشم احول ز خطا گرچه دو بیند یک را
روشن است این که دل و دلبر و جانانه یکی است
هوش مصنوعی: چشم کسی که نادان است، اگرچه می‌تواند دو چیز را ببیند، اما واقعیت برایش روشن است که دل، معشوق و جان یکی هستند.
تکیه بر مسند هستی مکن ای صاحب جاه!
که در این ره بر ما گلخن و کاشانه یکی است
هوش مصنوعی: به خود مغرور نشو و بر مقام و قدرتت تکیه نکن! زیرا در این مسیر، سرنوشت همه‌ی ما به یک شکل رقم می‌خورد و تفاوتی میان ما وجود ندارد.
چون نسیمی، طلب گنج بقا کن که یقین
شاه و درویش در این منزل ویرانه یکی است
هوش مصنوعی: مثل نسیمی بگذار که به دنبال گنج جاودانی باشی، زیرا در این خانه خراب، واقعیت این است که هیچ‌کس، چه شاه و چه درویش، تفاوتی ندارد.