گنجور

بخش ۶۴ - سؤال کردن فرامرز(و) پاسخ دادن برهمن

دگر گفت کای نامور مرد شنگ
شنیدم به گیتیست پنهان نهنگ
نه پیدا به مرد است و همراه مرد
دوان مرد او درپی آید چو گرد
شب و روز تازان و در پی دوان
چو دیدش نبخشد زمانی زمان
مرا و تو را در پی است این نهنگ
نه جای درنگ و نه یارای جنگ
به پاسخ بدو گفت کای پهلوان
حذر کن که ناگه بپرد روان
نهنگ اندرون هفت خوانست و مرگ
که برد یکایک همه شاخ و برگ
تو پویان و نازان و اندر ز پی
چه درویش با او چه سالار کی

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دگر گفت کای نامور مرد شنگ
شنیدم به گیتیست پنهان نهنگ
هوش مصنوعی: یک نفر به مرد معروف می‌گوید که از شنیده‌هایش متوجه شده است که نهنگ بزرگ و پنهانی در جهان وجود دارد.
نه پیدا به مرد است و همراه مرد
دوان مرد او درپی آید چو گرد
هوش مصنوعی: مرد واقعی شناخته نمی‌شود و همواره در پی مرد دیگری است، مانند گردی که به دور کسی می‌چرخد.
شب و روز تازان و در پی دوان
چو دیدش نبخشد زمانی زمان
هوش مصنوعی: در شب و روز بی‌وقفه می‌دود و به دنبال هدفش است، اما وقتی او را نمی‌بیند، زمان برایش به کندی پیش می‌رود.
مرا و تو را در پی است این نهنگ
نه جای درنگ و نه یارای جنگ
هوش مصنوعی: این نهنگ ما را در تعقیب دارد، نه زمانی برای توقف وجود دارد و نه نیرویی برای مقابله.
به پاسخ بدو گفت کای پهلوان
حذر کن که ناگه بپرد روان
هوش مصنوعی: به او گفت: ای پهلوان، احتیاط کن زیرا ممکن است ناگهان جانت به خطر بیفتد.
نهنگ اندرون هفت خوانست و مرگ
که برد یکایک همه شاخ و برگ
هوش مصنوعی: نهنگ درون به هفت مرحله سخت و دشوار اشاره دارد و مرگ، به عنوان نیرویی که همه چیز را می‌گیرد و از بین می‌برد، در نهایت به همه چیز پایان می‌دهد.
تو پویان و نازان و اندر ز پی
چه درویش با او چه سالار کی
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به توصیف شخصی می‌پردازد که در حال حرکت و تلاش است و در عین حال به زیبایی و ظرافت توجه دارد. او از خود می‌پرسد که در این مسیر، چه کسی را باید دنبال کند؛ آیا این درویش است یا سالار و مقام‌دار؟ به نوعی، سوالی درباره هدف و راه هدایت در زندگی وجود دارد.