گنجور

بخش ۶۷ - پس از طائف

از طائف برفتیم و کوه و شکستگی بود که می‌رفتیم و هر جا حصارکها و دیهک‌ها بود ودرمیان شکستها حصارکی خراب به من نمودند اعراب گفتند این خانه ی لیلی بوده است وقصه ی ایشان عجیب است. واز انجا به حصاری رسیدیم که ان را مطار می‌گفتند و از طائف تا آن جا دوازده فرسنگ بود. و از آن جا به ناحیی رسیدیم که آن را ثریا می‌گفتند آن جا خرمایستان بسیار بود و زراعت می‌کردند با آب چاه و دولاب و در آن ناحیه می‌گفتند که هیچ حاکم و سلطان نباشد و هر جا رئیسی و مهتری باشد به سر خود و مردم دزد و خونی همه روز بایکدیگر جنگ و خصومت کنند. و از طایف تا آن جا بیست و پنج فرسنگ می‌داشتند. از آن جا بگذشتم حصاری بود که آن را جزع می‌گفتند. و در مقدار نیم فرسنگ زمین چهار حصار بود. آنچه بزرگ تر بود که ما آن جا فرود آمدیم آن را حصین بنی نسیر می‌گفتند و درخت های خرما بود اندک و خانه آن شخص که شتر از او گرفته بودیم در این جزع بود، پانزده روز آن جا بماندم. خفیر نبود که مارا بگذراند و عرب آن موضع هر قومی را حدی باشد که علف خوار ایشان بود و کسی بیگانه در آن جا نتواند شدن که هر که را که بی خفیر یابند بگیرند و برهنه کنند. پس از هر قومی خیری باشد تا از آن حد بتوان گذشت، و خفیر بدرقه باشد و قلاوز نیز گویند. اتفاقا سرور آن اعراب که در راه ما بودند که ایشان را بنی سواد می‌گفتند به جزع آمد و ما او را خفیر گرفتیم و او را ابوغانم عبس بن العبیر می‌گفتند با او برفتیم. قومی روی به ما نهادند پنداشتند صیدی یافتند چه ایشان هر بیگانه را که بینند صید خوانند چون رئیس ایشان با ما بود چیزی نگفتند وگرنه آن مرد بودی ما را هلاک کردندی. فی الجمله در میان ایشان یک چندی بماندیم که خفیر نبود که ما را بگذراند و از آن جا خفیری دو بگرفتیم هر یک به ده دینار تا ما را به میان قومی دیگر برد.

بخش ۶۶ - لحسا و طائف: پس از آن از اعرابی شتر کرایه گرفتم تا لحسا و گفتند از مکه تا آن جا به سیزده روز بروند. وداع خانه خدای تعالی کردم روز آدینه نوزدهم ذی الحجه سنه اثنی و اربعین و اربعمایه که اول خردادماه قدیم بود هفت فرسنگ از مکه برفتم مرغزاری بود از آن جا کوهی پدید آمد چون به راه کوه شدیم صحرایی بود و دیه‌ها بود و چاهی بود که آن را بئرالحسین بن سلامه می‌گفتند و هوای سرد بود و راه سوی مشرق می‌شد. و دوشنبه بیست و دوم ذی الحجه به طایف رسیدیم که از مکه تا آن جا دوازده فرسنگ باشد.بخش ۶۸ - اعراب بدوی و خوراک ایشان: قومی به عرب بودند که پیران هفتاد ساله مرا حکایت کردند که در عمر خویش به جز شیر شتر چیزی نخورده بودند چه در این بادیه‌ها چیزی نیست الا علفی شور که شتر می‌خورد. ایشان خود گمان می‌بردند که همه عالم چنان باشد، من از قومی به قومی نقل و تحویل می‌کردم و همه جا مخاطره و بیم بود الا آن که خدای تبارک و تعالی خواسته بود که ما به سلامت از آن جا بیرون آییم، به جایی رسیدیم در میان شکستگی که آن را سربا می‌گفتند، کوه‌ها بود هریک چون گنبدی که من در هیچ ولایتی مثل آن ندیدم. بلندی چندان نی که تیر به آن جا نرسد و چون تخم‌مرغ املس و صلب که هیچ شقی و ناهمواری بر آن نمی‌نمود. و از آنجا بگذشتیم. چون همراهان ما سوسماری می‌دیدند می‌کشتند و می‌خوردند و هرکجا عرب بود شیر شتر می‌دوشیدند من نه سوسمار توانستم خورد نه شیر شتر و در راه هر جا درختی بود که باری داشت مقداری که دانه ماشی باشد از آن چند دانه حاصل می‌کردم و بدان قناعت می‌نمودم، و بعد از مشقت بسیار و چیزها که دیدیم و رنج‌ها که کشیدیم به فلج رسیدیم بیست و سیوم صفر.

اطلاعات

منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از طائف برفتیم و کوه و شکستگی بود که می‌رفتیم و هر جا حصارکها و دیهک‌ها بود ودرمیان شکستها حصارکی خراب به من نمودند اعراب گفتند این خانه ی لیلی بوده است وقصه ی ایشان عجیب است. واز انجا به حصاری رسیدیم که ان را مطار می‌گفتند و از طائف تا آن جا دوازده فرسنگ بود. و از آن جا به ناحیی رسیدیم که آن را ثریا می‌گفتند آن جا خرمایستان بسیار بود و زراعت می‌کردند با آب چاه و دولاب و در آن ناحیه می‌گفتند که هیچ حاکم و سلطان نباشد و هر جا رئیسی و مهتری باشد به سر خود و مردم دزد و خونی همه روز بایکدیگر جنگ و خصومت کنند. و از طایف تا آن جا بیست و پنج فرسنگ می‌داشتند. از آن جا بگذشتم حصاری بود که آن را جزع می‌گفتند. و در مقدار نیم فرسنگ زمین چهار حصار بود. آنچه بزرگ تر بود که ما آن جا فرود آمدیم آن را حصین بنی نسیر می‌گفتند و درخت های خرما بود اندک و خانه آن شخص که شتر از او گرفته بودیم در این جزع بود، پانزده روز آن جا بماندم. خفیر نبود که مارا بگذراند و عرب آن موضع هر قومی را حدی باشد که علف خوار ایشان بود و کسی بیگانه در آن جا نتواند شدن که هر که را که بی خفیر یابند بگیرند و برهنه کنند. پس از هر قومی خیری باشد تا از آن حد بتوان گذشت، و خفیر بدرقه باشد و قلاوز نیز گویند. اتفاقا سرور آن اعراب که در راه ما بودند که ایشان را بنی سواد می‌گفتند به جزع آمد و ما او را خفیر گرفتیم و او را ابوغانم عبس بن العبیر می‌گفتند با او برفتیم. قومی روی به ما نهادند پنداشتند صیدی یافتند چه ایشان هر بیگانه را که بینند صید خوانند چون رئیس ایشان با ما بود چیزی نگفتند وگرنه آن مرد بودی ما را هلاک کردندی. فی الجمله در میان ایشان یک چندی بماندیم که خفیر نبود که ما را بگذراند و از آن جا خفیری دو بگرفتیم هر یک به ده دینار تا ما را به میان قومی دیگر برد.
هوش مصنوعی: ما از طائف خارج شدیم و در مسیر کوه‌ها و دره‌های شکسته‌ای پیش رفتیم. در هر جا که دیهک‌ها و مزارع کوچک وجود داشت، به ما نشان دادند که خانه‌ای خراب وجود دارد که اعراب گفته‌اند این خانه متعلق به لیلی بوده است و داستان ایشان عجیب و غریب است. پس از آن به یک حصار رسیدیم که به آن مطار می‌گفتند و فاصله‌اش از طائف دوازده فرسنگ بود. بعد به ناحیه‌ای به نام ثریا رسیدیم که در آن خرمایستان‌های زیادی وجود داشت و با استفاده از آب چاه و دولاب زراعت می‌کردند. در این ناحیه گفته می‌شد که هیچ‌گونه حاکم و سلطانی وجود ندارد و هر جا کسی به عنوان رئیس یا سرور باشد، فقط به خود و ناامنی و جنگ و خون‌ریزی میان مردم مشغولند. فاصله‌مان از طائف تا آن جا بیست و پنج فرسنگ بود. پس از عبور از آنجا، به حصاری رسیدیم که به جزع مشهور بود و در نیم فرسنگی چهار حصار وجود داشت. بزرگ‌ترین حصاری که در آنجا توقف کردیم، حصین بنی نسیر نام داشت و درختان خرما در آنجا کم بود. من پانزده روز در این جزع ماندم. هیچ خفیر (پاسبان) وجود نداشت که ما را عبور دهد و عرب‌ها برای هر قومی حد و مرزی تعیین کرده بودند. همچنین کسی خارجی نمی‌توانست در آنجا وارد شود، زیرا هر فردی که بدون خفیر پیدا می‌شد، دستگیر و برهنه می‌شد. از هر قومی پس از گذر از حد تعیین شده، خفیر برداشته می‌شد و به آن‌ها قلاوز نیز می‌گفتند. اتفاقاً رئیس اعراب که با ما بود و او را بنی سواد می‌نامیدند، به جزع آمد و ما او را به عنوان خفیر گرفتیم. او ابوغانم عبس بن العبیر نام داشت و با او همراه شدیم. گروهی به سمت ما آمدند و خیال کردند که صید پیدا کرده‌اند، زیرا اعراب هر بیگانه‌ای را که ببینند، به عنوان صید خطاب می‌کنند. چون رئیس آن‌ها با ما بود، چیزی نگفتند و اگر نه، آن مرد ما را هلاک می‌کرد. به هر حال، مدتی در میان آن‌ها ماندیم و چون خفیر نبود که ما را عبور دهد، دو خفیر دیگر استخدام کردیم که هر کدام ده دینار گرفتند تا ما را به میان قومی دیگر برسانند.

حاشیه ها

1392/04/19 11:07
امین کیخا

دیهک یعنی از ده کوچک تر diehak

1392/04/19 11:07
امین کیخا

صیاد افزون بر نخجیرگر واژه دامیار را هم دارد ، دامیار یعنی کسی که دام و تور می زند

1392/04/19 11:07
امین کیخا

خفیر یعنی نگهبان ولی کسی را که برای راهبری و راهوری در راهی به کار می گیرند هم خفیر می گویند ، گویا هر کس بی خفیر و راهور می رفته تباه می کردند . در فارسی به فرنود ( سند) شاهنامه انکس را که برای اوردن مهمان می فرستادند که مهمان راه نا اشنا را بیاورد به بزم ، خرام می گفته اند . در داستان رستم و سفندارمذ ، گاهی که سفندار رای بر ستیز استوار می دارد ، خرام رستم را بازپس می فرستد , و نان رستم را نمی خورد . درود بر سفندارمذ پاک .