قصیدهٔ شمارهٔ ۱۱۳
پند بدادمت من، ای پور، پار
چون بگزیدی تو بر آن نور نار؟
غره مشو گرچه نیابد همی
بی تو نه بهرام و نه شاپور پار
پشت گرانبار تو اکنون شدهاست
کامدت از بلخ و نشابور بار
خانهٔ معموری و مار است جهل
مار درین خانهٔ معمور مار
ز ایزد مذکور به عقلی، مکن
جز که به عقل، ای سره مذکور، کار
دیو سیاه است تنت، خویشتن
از بد این دیو سیه دور دار
پیرهن عصیان بنداز اگر
آیدت از بلعم باعور عار
خمر مخور، پور، که آن دود خمر
مار شود در سر مخمور، مار
پیر پدر پار تو خواهد شدن
باز نیاید به تو، ای پور، پار
اطلاعات
وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
پند بدادمت من، ای پور، پار
چون بگزیدی تو بر آن نور نار؟
هوش مصنوعی: من به تو نصیحتی کردم، ای پسر، چرا زمانی که در مسیر روشن و الهامبخش قرار گرفتی، بر آن تاریکی و مشکلات غلبه نکردی؟
غره مشو گرچه نیابد همی
بی تو نه بهرام و نه شاپور پار
هوش مصنوعی: به خودت مغرور نشو، چرا که بدون تو نه بهرام و نه شاپور، که هر دو از شخصیتهای برجسته تاریخ هستند، نمیتوانند چیزی را به دست آورند.
پشت گرانبار تو اکنون شدهاست
کامدت از بلخ و نشابور بار
هوش مصنوعی: به دوش تو اکنون بار سنگینی از بلخ و نشابور است، که به خاطر آن به سختی میکشی.
خانهٔ معموری و مار است جهل
مار درین خانهٔ معمور مار
هوش مصنوعی: در اینخانهای که ظاهراً امن و آرام به نظر میرسد، عدم آگاهی و نادانی مثل ماری پنهان و خطرناک میباشد که میتواند به زندگی آسیب بزند.
ز ایزد مذکور به عقلی، مکن
جز که به عقل، ای سره مذکور، کار
هوش مصنوعی: از خداوندی که ذکرش به عقل و دانش است، جز با عقل و تدبیر کاری نکن، ای کسی که حقیقت را میدانی.
دیو سیاه است تنت، خویشتن
از بد این دیو سیه دور دار
هوش مصنوعی: وجود تو مانند دیو سیاهی است؛ بنابراین خود را از زشتی و بدی این دیو سیاه دور نگهدار.
پیرهن عصیان بنداز اگر
آیدت از بلعم باعور عار
هوش مصنوعی: اگر دلت میخواهد از جهل و فریب رهایی یابی، باید از رفتارهای نادرست و نافرمانی دست برداری.
خمر مخور، پور، که آن دود خمر
مار شود در سر مخمور، مار
هوش مصنوعی: نخوردن نوشیدنیهای الکلی را توصیه میکند، زیرا اثرات منفی آن میتواند به مشکلات جدی منجر شود. اگر کسی تحت تأثیر الکل قرار بگیرد، ممکن است دچار مشکلات و خطراتی شود که برای او و اطرافیانش زیانآور است.
پیر پدر پار تو خواهد شدن
باز نیاید به تو، ای پور، پار
هوش مصنوعی: پدر پیر تو دوباره به حالت جوانی برنمیگردد، ای پسر، تو نیز به آن زمانی که او جوان بود، نخواهی رسید.

ناصرخسرو