گنجور

شمارهٔ ۲۵۰

سجّاده چه کار آید و دستار چه باشد
زر در چه شمار آید و دینار چه باشد
مندیل چه قدر آرد و تسبیح چه قیمت
ساغر چه زیان دارد و زنار چه باشد
من خود ز غم هجر تو آزرده‌ام ای دوست
دیگر به من سوخته آزار چه باشد
گر مه بخورد غصهٔ دوران چه جنایت
ور گل بکشد سرزنش خار چه باشد
گر دوست نهد لب به لب دوست چه نقصان
ور یار خورد می به رخ یار چه باشد
مغرور مشو زاهد از آن روی ریائی
طاعت که غرور آرد و پندار چه باشد
در می‌گذرد ناصر و بر می‌گذری تو
گر رنجه شوی بر سر بیمار چه باشد

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: الف. رسته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سجّاده چه کار آید و دستار چه باشد
زر در چه شمار آید و دینار چه باشد
هوش مصنوعی: سجاده و دستار چه فایده‌ای دارند وقتی ارزش واقعی در چیزهایی غیر از مال و زیبایی‌های ظاهری است؟ در واقع، پول و ثروت هم چیزی جز ارزش‌های ظاهری نیستند.
مندیل چه قدر آرد و تسبیح چه قیمت
ساغر چه زیان دارد و زنار چه باشد
هوش مصنوعی: در این بیت صحبت از مسائل زهد و عبودیت است. به نوعی شاعر به این نکته اشاره می‌کند که برخی چیزها مانند مندیل، تسبیح، ساغر و زنار، در واقع ارزش و معنی واقعی خود را دارند و نباید به ظاهر آن‌ها توجه کنیم. این موارد تنها اشکالی هستند که ممکن است ما را به اشتباه بیندازند و در نهایت، مسائل اصلی و عمیق‌تری در زندگی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنیم.
من خود ز غم هجر تو آزرده‌ام ای دوست
دیگر به من سوخته آزار چه باشد
هوش مصنوعی: من از درد دوری تو خیلی ناراحتم، ای دوست، پس دیگر چه فایده‌ای دارد که دیگران به من آسیب برسانند؟
گر مه بخورد غصهٔ دوران چه جنایت
ور گل بکشد سرزنش خار چه باشد
هوش مصنوعی: اگر مه با غصه‌های زمانه روبرو شود، چه کار اشتباهی کرده است؟ و اگر گل سرزنش خار را تحمل کند، چه ارزشی دارد؟
گر دوست نهد لب به لب دوست چه نقصان
ور یار خورد می به رخ یار چه باشد
هوش مصنوعی: اگر دوست لب به لب دوستی بگذارد، چه نقصانی به وجود می‌آید؟ و اگر یار در حالی که صورتش زیباست، جرعه‌ای شراب بنوشد، چه چیزی از ارزش او کم می‌شود؟
مغرور مشو زاهد از آن روی ریائی
طاعت که غرور آرد و پندار چه باشد
هوش مصنوعی: ای زاهد، فریب نخور از ظاهری که تو را به خاطر عبادتت مغرور کند، چرا که این نوع از غرور می‌تواند منجر به اشتباه در فهم و تصورات نادرست شود.
در می‌گذرد ناصر و بر می‌گذری تو
گر رنجه شوی بر سر بیمار چه باشد
هوش مصنوعی: ناصر از کنار می‌گذرد و تو هم از او می‌گذری. اگر بر این شرایط غمگین شوی، برای کسی که نیازمند درمان است، چه اتفاقی می‌افتد؟