گنجور

شمارهٔ ۲۲

بی‌لبت شد سنگباران بر لب پیمانه‌ها
می‌پرستان خاک می‌لیسند در میخانه‌ها
هرکه ما را سوخت شمعی بر مزار خویشتن
آید این آواز از خاکستر پروانه‌ها
از معلم کودکان گیرند تعلیم جنون
کرده‌ای دیوانه طفلان را به مکتب‌خانه‌ها
از چمن مرغان به اقبال که بیرون رفته‌اند
پر برآوردند در دنبال ایشان خانه‌ها
تا خط و خال تو در گرد کسادی غوطه زد
بر زمین چون مور گردیدند پنهان دانه‌ها
گوشه‌گیران از حوادث‌های دوران ایمنند
جغد را باشد حصار عافیت ویرانه‌ها
پای خود دانسته نه در بزم ما ای محتسب
گردش گرداب باشد گردش پیمانه‌ها
می‌شوند آیینه‌ها روشن ز صیقل سیدا
سنگ طفلان سرمه چشم است با دیوانه‌ها

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بی‌لبت شد سنگباران بر لب پیمانه‌ها
می‌پرستان خاک می‌لیسند در میخانه‌ها
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که به خاطر بی‌لبی و عدم وجود لب، زوایای احساسات و عشق به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و مانند سنگی که بر دوش پیمانه‌ها سنگینی می‌کند، در دل‌ها سنگینی می‌کند. همچنین، افرادی که به می مشغول هستند، به خاک و زندگی مادّی بچسبند و از هنر و معنویت دور می‌شوند. این تصویر به واقعیت‌های دلمشغولی و روحی اشاره دارد که در میخانه‌ها و در میان عاشقان رواج دارد.
هرکه ما را سوخت شمعی بر مزار خویشتن
آید این آواز از خاکستر پروانه‌ها
هوش مصنوعی: هر کس که ما را سوزانده، روزی شمعی بر سر مزار خودش خواهد گذاشت. این صدا از خاکستر پروانه‌ها به گوش می‌رسد.
از معلم کودکان گیرند تعلیم جنون
کرده‌ای دیوانه طفلان را به مکتب‌خانه‌ها
هوش مصنوعی: کودکان درس‌های خود را از معلم می‌گیرند، اما تو با رفتارهایت دیوانگی را به آن‌ها آموزش می‌دهی و آن‌ها را به مکتب‌خانه‌ها می‌فرستی.
از چمن مرغان به اقبال که بیرون رفته‌اند
پر برآوردند در دنبال ایشان خانه‌ها
هوش مصنوعی: پرندگان از چمن بیرون رفته و به سوی آسمان پرواز کرده‌اند و در دنبال آنان خانه‌ها را برپا کرده‌اند.
تا خط و خال تو در گرد کسادی غوطه زد
بر زمین چون مور گردیدند پنهان دانه‌ها
هوش مصنوعی: زمانی که نقش و زیبایی تو در دل کسادی و رکود فرو رفت، دانه‌ها مانند مورهایی که از دید پنهان می‌شوند، به زیر زمین رفتند.
گوشه‌گیران از حوادث‌های دوران ایمنند
جغد را باشد حصار عافیت ویرانه‌ها
هوش مصنوعی: افرادی که از موقعیت‌ها و تغییرات زندگی دوری می‌کنند، در برابر مشکلات و حوادث زمان امان دارند. مانند جغدی که در خراب شده‌ها پناه گرفته و از خطرات دور است.
پای خود دانسته نه در بزم ما ای محتسب
گردش گرداب باشد گردش پیمانه‌ها
هوش مصنوعی: ای محتسب، بدان که پاهای خود را در بزم ما نگذار، زیرا حضور تو مانند چرخش گرداب است و نمی‌گذارد که پیمانه‌ها به آرامی بچرخند.
می‌شوند آیینه‌ها روشن ز صیقل سیدا
سنگ طفلان سرمه چشم است با دیوانه‌ها
هوش مصنوعی: آیینه‌ها با سایش و تمیز کردن، درخشان می‌شوند، مانند اینکه اشکال و زیبایی‌های اطراف را نشان می‌دهند. در این میان، سنگ سیاه که اشک و غم کودکان را نمایان می‌کند نیز در کنار افراد دیوانه قرار گرفته است.