گنجور
ملا احمد نراقیملا احمد نراقی

فصل - وقار و طمأنینه

ضد صفت عجله، «وقار» است و آن عبارت است از اطمینان نفس و سکون آن در گفتار و کردار و حرکات و سکنات، هم پیش از آنکه شروع در یکی از آنها کند و هم بعد از آن، تا هر جزئی از آن کار را به موافق فکر و تدبیر به جا آورد

و تأمل نمودن پیش از شروع راه «توقف» گویند و تأمل بعد از آن را «تأنی» و «انائت» نامند.

پس وقار، شامل این هر دو است و آن نتیجه قوت نفس و پردلی است، و از شرایف صفات، و فضایل ملکات است بلکه از اخلاق حسنه، کم صفتی است که به شرافت این صفت رسد و به این جهت انبیاء و اصفیا و برگزیدگانِ خدا را به این صفت مدح می کنند.

و در مدح سرور پیغمبران می گویند «صاحب الوقار و صاحب السکینه».

و در اخبار وارد است که «مومن البته متصف به صفت وقار است و در نظر مردم هیچ صفتی آدمی را مانند این صفت، شریف و عزیز نمی کند» پس سزاوار مومن آن است که پیوسته شرافت و نیکی این صفت را در نظر داشته و خود را در اعمال و افعال و اقوال بر آن بدارد، تا عادت و ملکه او گردد.

عجله و شتابزدگی و مذمت آن: صفت هفتم عجله و شتابکاری است، که آدمی به مجرد اینکه امری به خاطر او خطور کند اقدام بر آن نماید بدون آنکه اطراف آن را ملاحظه نماید، و در عاقبت آن تأمل کند و این از کم دلی و ضعف نفس است و از راههای بزرگ شیطان است و آن لعین، بسیاری از فرزندان آدم را با این صفت به هلاکت رسانیده.سوء ظن به خدا و خلق: صفت هشتم سوء ظن و بددلی است به خدا و خلق و این صفت رذیله نتیجه جبن و ضعف نفس است، زیرا که هر جبان ضعیف النفسی، هر فکر فاسدی که به خاطرش می گذرد و به قوه واهمه او درمی آید اعتقاد می کند و پی آن می رود و این صفت خبیثه از مهلکات عظیمه است خداوند عالم می فرماید: «یا ایها الذین آمنوا اجتنبوا کثیرا من الظن ان بعض الظن اثم» یعنی «ای گروه مومنین، اجتناب کنید از بسیاری از گمان ها بدرستی که بعضی از گمانها گناه است» و دیگر می فرماید: «و ظنتم ظن السوء و کنتم قوما بورا» یعنی گمان بد بردید، و شما قومی بودید به هلاکت رسیده» و حضرت امیرالمومنین علیه السلام می فرماید که «باید امر برادر مومن خود را به بهترین محامل حمل کنی و باید به سخنی که از برادر تو سرزند گمان بد نبری مادامی که محمل خوبی از برای آن بیابی» و مروی است که «خدای تعالی حرام کرده است از هر مسلمی خون او را و عرض او را و ظن بد به او بردن را» و همین مذمت از برای ظن بد کافی است که آن را قرین کشتن مسلم و دست اندازی به حریم و عرض او نموده و شکی نیست که هر که در باطن، ظن بد به دیگری برد و او را به شر و فساد نسبت دهد در ظاهر به نظر حقارت او را می بیند، و اکرام او را کما ینبغی بجا نمی آورد و در حقوق او کوتاهی می کند بلکه مضایقه از غیبت، و اظهار آنچه گمان به او برده نمی کند و همه این امور منشأ هلاکت او می شود.

اطلاعات

منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ضد صفت عجله، «وقار» است و آن عبارت است از اطمینان نفس و سکون آن در گفتار و کردار و حرکات و سکنات، هم پیش از آنکه شروع در یکی از آنها کند و هم بعد از آن، تا هر جزئی از آن کار را به موافق فکر و تدبیر به جا آورد
هوش مصنوعی: ضد صفت عجله، «وقار» به معنای آرامش و اطمینان خاطر است. وقار به انسان کمک می‌کند تا در گفتار، کردار و حرکاتش با آرامش و تدبیر عمل کند. این حالت هم قبل از شروع هر کاری و هم بعد از آن حفظ می‌شود، تا فرد بتواند هر جزئی از کار را به شیوه‌ای مناسب و با فکر مناسب انجام دهد.
و تأمل نمودن پیش از شروع راه «توقف» گویند و تأمل بعد از آن را «تأنی» و «انائت» نامند.
هوش مصنوعی: پیش از آغاز یک مسیر، به عمل فکر کردن و تأمل کردن «توقف» گفته می‌شود و تفکر و تأمل بعد از شروع آن مسیر را «تأنی» و «انائت» می‌نامند.
پس وقار، شامل این هر دو است و آن نتیجه قوت نفس و پردلی است، و از شرایف صفات، و فضایل ملکات است بلکه از اخلاق حسنه، کم صفتی است که به شرافت این صفت رسد و به این جهت انبیاء و اصفیا و برگزیدگانِ خدا را به این صفت مدح می کنند.
هوش مصنوعی: وقار به معنای آرامش و استحکام درونی است که از دلیر بودن و قدرت نفس ناشی می‌شود. این ویژگی از صفات شریف و فضائل اخلاقی به شمار می‌آید و در واقع، به نوعی از اخلاق حسنه است که به سطح شرافت این صفت نزدیک می‌شود. به همین دلیل، انبیاء، صلحا و برگزیدگان خداوند را به خاطر داشتن این صفت مورد ستایش قرار می‌دهند.
و در مدح سرور پیغمبران می گویند «صاحب الوقار و صاحب السکینه».
هوش مصنوعی: در ستایش رهبر همه پیامبران گفته می‌شود که او دارای وقار و آرامش است.
و در اخبار وارد است که «مومن البته متصف به صفت وقار است و در نظر مردم هیچ صفتی آدمی را مانند این صفت، شریف و عزیز نمی کند» پس سزاوار مومن آن است که پیوسته شرافت و نیکی این صفت را در نظر داشته و خود را در اعمال و افعال و اقوال بر آن بدارد، تا عادت و ملکه او گردد.
هوش مصنوعی: در روایت‌ها آمده است که ایمان‌داران دارای ویژگی وقار هستند و از نظر مردم، هیچ ویژگی‌ای نمی‌تواند مانند این ویژگی، انسان را ارجمند و محترم کند. بنابراین، شایسته است که مؤمن همواره به شرافت و خوبی این ویژگی توجه داشته باشد و در کارها و گفتارهای خود به آن عمل کند تا به عادات و ملکه‌ی درونی او تبدیل شود.