گنجور

فصل - غیرت در دین و ناموس

دانستی که حمیت و غیرت، آن است که آدمی نگاهبانی کند دین خود و عرض خود و اولاد و اموال خود را و از برای محافظت و نگاهبانی هر یک، طریقه ای است که صاحب غیرت و حمیت از آن تجاوز نمی کند.

اما غیرت و حمیت در دین، آن است که سعی کند در رد بدعت کسی که در دین بدعت نهد، و اهانت کسی که به دین اهانت رساند و دفع ادعای باطل کنندگان دین و رد شبهه منکرین و کشتن کسانی که از دین برگردند، یا اینکه ضروری دین را انکار نمایند و در ترویج احکام دین، جد و جهد لازمه را به عمل آورد و در نشر مسائل حرام و حلال، نهایت مبالغه را بکند و در امر به معروف و نهی از منکر مسامحه نکند.

و با کسانی که مجاهر به معصیت اند بی ضرورت، مداهنه و دوستی نکند و با ضرورت هم در دل بر ایشان غضبناک باشد.

و اما غیرت در عرض و حرم، آن است که از اهل خود غافل نشود و اهمال در ابتدای امری که عاقبت آن به فساد منجر می شود نکند پس زنان خود را از دیدن مردان نامحرم محافظت کند، و ایشان را از رفتن به کوچه و بازار منع نماید

حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم به حضرت فاطمه علیها السلام فرمودند که «از برای زنان چه چیزی بهتر است؟ عرض کرد که اینکه هیچ مردی را نبیند، و هیچ مردی هم او را نبیند پس فاطمه را به سینه خود چسبانید» و اصحاب پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم سوراخهای دیوار خانه خود را مسدود ساخته بودند که زنان ایشان، مردان را نبینند روزی حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که «هر که اطاعت زن خود را کند خدای تعالی او را سرنگون به جهنم اندازد عرض کردند که در چه چیز اطاعت کند؟ فرمودند در اینکه از شوهر خود خواهش کند که به حمامها و عروسیها و عیدگاهها و عزاها برود، و جامه های نازک بپوشد و شوهر راضی شود و او را اذن دهد» و آنچه شنیده ای که در عهد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم زنان به مسجد حاضر می شدند و حضرت، ایشان را اذن می دادند، مخصوص زنان آن عصر بود، که آن حضرت علم به احوال ایشان داشت و می دانست که فسادی بر آن مترتب نمی گردد.

ولی در این زمان، منع زنان از حضور در مساجد و رفتن به مشاهده لازم و واجب است، چه جای کوچه و بازار و حمامها و مجامع لهو و لعب مگر زنان عجوزه که از حد فساد گذشته اند.

و از این جهت بعد از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم صحابه آن سرور چنین رفتار می نمودند و گفتند که هرگاه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم بر حال زنان این زمان مطلع بود منع می فرمود که زنان از خانه بیرون روند.

و از حضرت صادق علیه السلام پرسیدند که «جایز است که زنان از برای نماز عید و نماز جمعه بیرون روند؟ فرمودند: نه، مگر زنیکه پیر بوده باشد» و بالجمله هر که اندک اطلاعی از احوال زنان این عصر و امثال آن داشته باشد، و فی الجمله رگ مردی و صفت غیرت و حمیت در او باشد زنان را منع می کند از آنچه احتمال فساد و ناخوشی داشته باشد: از نظر کردن به مردان نامحرم و صدای ایشان را شنیدن، و استماع ساز و نوا، و شنیدن خوانندگی و غنا، بلکه از بیرون رفتن از خانه و آمد و شد با بیگانه، و تردد به حمامها و مساجد، و حضور در محافل و مجامع، اگر چه مجمع تعزیه حضرت سید الشهداء علیه السلام بوده باشد و سفر کردن به زیارات مستحبه و امثال اینها زیرا که غالب آن است که ارتکاب این امور، از فساد خالی نباشد و اگر هیچ نباشد نظر به مردان نامحرم می افتد و صدای ایشان را می شنوند، و این منافی طریقه عفت، و خارج از شیوه غیرت است.

چون زن راه بازار گیرد بزن
و گر نه تو در خانه بنشین چو زن
ز بیگانگان چشم زن دور باد
چو بیرون شد از خانه در گور باد
بپوشانش از چشم بیگانه روی
و گر نشنود چه زن آنگه چه شوی
چو در روی بیگانه خندید زن
دگر مرد گو لاف مردی مزن

پس در این عصر، بر مردان صاحب غیرت لازم است که نهایت سعی را در محافظت اهل و حرم خود نمایند و ایشان را از بیرون رفتن از خانه ممانعت نمایند مگر شرعا واجب شده باشد، مانند سفر حج واجب، یا رفتن به خانه عالم خداترسی به جهت اخذ مسائل واجبه، هرگاه مردان خود متمکن از اخذ مسایل و رساندن به ایشان نباشند.

بلی اگر فرض شود که یقین حاصل شود به اینکه رفتن ایشان به یکی از مواضعی که شرعا راجح است، چون زیارت ائمه، یا مجمع تعزیه زنان یا امثال اینها که از مفاسد خالی است ضرر ندارد و همچنین مقتضای صفت غیرت آن است که زنان را منع کنند از شنیدن حکایات شهوت انگیز، و سخنان عشرت آمیز، و مصاحبت پیره زنانی که با مردان آمد و شد دارند.

بر پنبه آتش نشاید فروخت
که تا چشم بر همزنی خانه سوخت

و از این جهت در احادیث، زنان عرب را منع کرده اند از یاد گرفتن سوره یوسف، و شنیدن آن حضرت امیرالمومنین علیه السلام فرمودند که «سوره یوسف را به زنان خود تعلیم مکنید و بر ایشان مخوانید، که به فتنه می افتند و سوره نور را به ایشان یاد دهید، که مشتمل است بر مواعظ و نصایح» و فرمودند که «زنان را بر زین سوار مکنید» و حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که «زنان را در غرفه ها جای مدهید و خط نوشتن به ایشان نیاموزید و ایشان را پنبه رشتن یاد دهید و سوره نور تعلیم دهید» و بدان که مرد صاحب غیرت را سزاوار آن است که خود را در نظر زن با صلابت و مهابت بدارد، تا همیشه از او خائف باشد، و پیروی هوا و هوس خود را نکند و هیچ وقتی زن را بیکار نگذارد، بلکه پیوسته او را مشغول امری سازد از امور خانه، یا او را به کسبی بدارد زیرا که اگر بیکار باشد، شیطان او را به فکرهای باطل می اندازد، و میل بیرون رفتن و تفرج و خودآرایی و خودنمائی می کند، و به لهو و لعب و خنده و بازی رغبت می نماید، و کار او به فساد می انجامد و باید مرد صاحب غیرت جمیع ضروریات زن را از خوراک و پوشاک و سایر آنچه به آن احتیاج دارد مهیا سازد، تا مضطر به بعضی اعمال و افعال ناشایست نگردد.

و مخفی نماند که صفت غیرت اگر چه خوب، و در نظر شرع و عقل مستحسن و مرغوب است، اما باید که به حد افراط نرسد و آدمی را به نحوی نشود که بی سبب به اهل خود بدگمان، و بر ایشان تنگ بگیرد، و در صدد تجسس باطن ایشان برآید، زیرا که همچنان که در حدیث وارد شده است که «زن مانند استخوان کجی است، اگر بخواهی او را راست کنی می شکند» و از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم مروی است که «بعضی از انواع غیرت است که خدا و رسول آن را دشمن دارند و آن این است که مرد بی جهت بر اهل خود غیرت نماید» و بالجمله مبالغه در تفحص و تفتیش از احوال اهل و حرم خود نمودن نالایق، و با طریقه شریعت موافق نیست، زیرا که در این وقت مرد، از ظن بد خالی نخواهد بود، و آن شرعا مذموم است چنانچه مذکور خواهد شد.

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دانستی که حمیت و غیرت، آن است که آدمی نگاهبانی کند دین خود و عرض خود و اولاد و اموال خود را و از برای محافظت و نگاهبانی هر یک، طریقه ای است که صاحب غیرت و حمیت از آن تجاوز نمی کند.
هوش مصنوعی: حمیت و غیرت به این معناست که انسان باید از دین، آبرو، فرزندان و دارایی‌های خود محافظت کند. برای حفاظت از هر یک از این موارد، راه‌هایی وجود دارد که افراد غیرتمند هرگز از آن‌ها تخطی نمی‌کنند.
اما غیرت و حمیت در دین، آن است که سعی کند در رد بدعت کسی که در دین بدعت نهد، و اهانت کسی که به دین اهانت رساند و دفع ادعای باطل کنندگان دین و رد شبهه منکرین و کشتن کسانی که از دین برگردند، یا اینکه ضروری دین را انکار نمایند و در ترویج احکام دین، جد و جهد لازمه را به عمل آورد و در نشر مسائل حرام و حلال، نهایت مبالغه را بکند و در امر به معروف و نهی از منکر مسامحه نکند.
هوش مصنوعی: غیرت و حمیت دینی به معنای تلاش برای رد کردن بدعت‌ها و دفاع از دین است. این شامل مقابله با اهانت‌ها به دین، رد ادعاهای نادرست نسبت به دین و پاسخ به شبهات منکران می‌شود. همچنین در صورتی که فردی از دین خارج شود یا اصول ضروری دین را انکار کند، باید اقدام لازم انجام گیرد. علاوه بر این، ترویج احکام دین و نشر مسائل حلال و حرام از اهمیت بالایی برخوردار است و نباید در انجام امر به معروف و نهی از منکر، سهل‌انگاری صورت گیرد.
و با کسانی که مجاهر به معصیت اند بی ضرورت، مداهنه و دوستی نکند و با ضرورت هم در دل بر ایشان غضبناک باشد.
هوش مصنوعی: با افرادی که آشکارا مرتکب گناه می‌شوند، نباید بدون دلیل طرفداری و دوستی کرد و حتی در شرایطی که ناچار هستیم، باید در دل از آن‌ها ناراحت و خشمگین باشیم.
و اما غیرت در عرض و حرم، آن است که از اهل خود غافل نشود و اهمال در ابتدای امری که عاقبت آن به فساد منجر می شود نکند پس زنان خود را از دیدن مردان نامحرم محافظت کند، و ایشان را از رفتن به کوچه و بازار منع نماید
هوش مصنوعی: غیرت در زمینه ناموس و خانواده به این معناست که باید به خانواده خود توجه داشته باشید و در شروع کارهایی که ممکن است به فساد منجر شود بی‌توجه نباشید. باید از خانواده خود در برابر مردان غریبه محافظت کنید و مانع رفتن آنها به جاهایی مانند خیابان و بازار شوید.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم به حضرت فاطمه علیها السلام فرمودند که «از برای زنان چه چیزی بهتر است؟ عرض کرد که اینکه هیچ مردی را نبیند، و هیچ مردی هم او را نبیند پس فاطمه را به سینه خود چسبانید» و اصحاب پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم سوراخهای دیوار خانه خود را مسدود ساخته بودند که زنان ایشان، مردان را نبینند روزی حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که «هر که اطاعت زن خود را کند خدای تعالی او را سرنگون به جهنم اندازد عرض کردند که در چه چیز اطاعت کند؟ فرمودند در اینکه از شوهر خود خواهش کند که به حمامها و عروسیها و عیدگاهها و عزاها برود، و جامه های نازک بپوشد و شوهر راضی شود و او را اذن دهد» و آنچه شنیده ای که در عهد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم زنان به مسجد حاضر می شدند و حضرت، ایشان را اذن می دادند، مخصوص زنان آن عصر بود، که آن حضرت علم به احوال ایشان داشت و می دانست که فسادی بر آن مترتب نمی گردد.
هوش مصنوعی: پیامبر اکرم (ص) به حضرت فاطمه (ع) فرمودند که بهترین حالت برای زنان این است که هیچ مردی را نبینند و هیچ مردی هم آن‌ها را نبیند. سپس حضرت فاطمه را به سینه‌اش چسباند. یاران پیامبر نیز سوراخ‌های دیوار خانه‌های خود را مسدود کرده بودند تا زنانشان نتوانند مردان را ببینند. روزی پیامبر فرمودند که هر کس از زن خود پیروی کند خدا او را به جهنم می‌برد. از ایشان پرسیدند که در چه چیزی باید اطاعت کند و پیامبر پاسخ دادند که باید از شوهرش بخواهد تا به مکان‌هایی مانند حمام‌ها، عروسی‌ها، عیدگاه‌ها و مراسم عزاداری برود و لباسی نازک بپوشد تا رضایت شوهرش جلب شود و او اجازه بدهد. همچنین اینکه زنان در زمان پیامبر در مسجد حضور داشتند و او به آن‌ها اجازه می‌داد، مخصوص آن زمان بود، زیرا پیامبر به اوضاع آن‌ها آگاهی داشت و می‌دانست که هیچ فساد و مشکلی به دنبال نخواهد داشت.
ولی در این زمان، منع زنان از حضور در مساجد و رفتن به مشاهده لازم و واجب است، چه جای کوچه و بازار و حمامها و مجامع لهو و لعب مگر زنان عجوزه که از حد فساد گذشته اند.
هوش مصنوعی: در این زمان، رفتن زنان به مساجد و مکان‌های عبادی لازم و ضروری است که منع شده است، زیرا این اماکن باید از آسیب‌های ناشی از بی‌اخلاقی‌ها و فساد محفوظ بمانند، و این نکته به ویژه درباره زنان سالخورده‌ای صدق می‌کند که دیگر در معرض فساد و آلودگی نیستند.
و از این جهت بعد از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم صحابه آن سرور چنین رفتار می نمودند و گفتند که هرگاه پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم بر حال زنان این زمان مطلع بود منع می فرمود که زنان از خانه بیرون روند.
هوش مصنوعی: از این رو، پس از حضرت پیامبر (ص)، صحابه ایشان به این شیوه عمل می‌کردند و می‌گفتند اگر پیامبر (ص) از وضعیت زنان در این زمان آگاه بود، حتماً به آنها دستور می‌داد که از خانه خارج نشوند.
و از حضرت صادق علیه السلام پرسیدند که «جایز است که زنان از برای نماز عید و نماز جمعه بیرون روند؟ فرمودند: نه، مگر زنیکه پیر بوده باشد» و بالجمله هر که اندک اطلاعی از احوال زنان این عصر و امثال آن داشته باشد، و فی الجمله رگ مردی و صفت غیرت و حمیت در او باشد زنان را منع می کند از آنچه احتمال فساد و ناخوشی داشته باشد: از نظر کردن به مردان نامحرم و صدای ایشان را شنیدن، و استماع ساز و نوا، و شنیدن خوانندگی و غنا، بلکه از بیرون رفتن از خانه و آمد و شد با بیگانه، و تردد به حمامها و مساجد، و حضور در محافل و مجامع، اگر چه مجمع تعزیه حضرت سید الشهداء علیه السلام بوده باشد و سفر کردن به زیارات مستحبه و امثال اینها زیرا که غالب آن است که ارتکاب این امور، از فساد خالی نباشد و اگر هیچ نباشد نظر به مردان نامحرم می افتد و صدای ایشان را می شنوند، و این منافی طریقه عفت، و خارج از شیوه غیرت است.
هوش مصنوعی: از حضرت صادق علیه السلام پرسیدند آیا زنان می‌توانند برای شرکت در نماز عید و نماز جمعه بیرون بروند؟ ایشان پاسخ دادند: نه، مگر زن پیر. به‌طور کلی، افرادی که کمی درباره وضعیت زنان این عصر و مشابه آن اطلاع داشته باشند و از غیرت مردانه برخوردار باشند، زنان را از انجام کارهایی که ممکن است منجر به فساد و ناراحتی شود، منع می‌کنند. این شامل نگاه کردن به مردان نامحرم، شنیدن صدای آن‌ها، گوش دادن به موسیقی و آواز، و رفتن به بیرون از خانه برای ملاقات با بیگانگان است. همچنین، حضور در حمام‌ها و مساجد و شرکت در اجتماعات، حتی اگر مربوط به عزاداری سید الشهدا علیه السلام باشد، نیز مورد منع قرار می‌گیرد. به‌طور کلی، به این دلیل که تقریبا همیشه این کارها به فساد منجر می‌شود و در نهایت ممکن است نگاه به مردان نامحرم و شنیدن صدای آن‌ها اتفاق بیفتد، بنابراین این امور مخالف با عفت و غیرت به شمار می‌روند.
چون زن راه بازار گیرد بزن
و گر نه تو در خانه بنشین چو زن
هوش مصنوعی: اگر زن به دنبال خرید و بازار رفت، تو هم به دنبال او برو و اگر نه، بهتر است در خانه بمانی و مثل زن نشستی را انتخاب کنی.
ز بیگانگان چشم زن دور باد
چو بیرون شد از خانه در گور باد
هوش مصنوعی: از بیگانگان دوری کن و چشم از آن‌ها بردار، چونکه وقتی از خانه خارج شدی، گویا در گوری قرار گرفته‌ای.
بپوشانش از چشم بیگانه روی
و گر نشنود چه زن آنگه چه شوی
هوش مصنوعی: آن را از چشم دیگران پنهان کن و اگر چیزی نگوید، چه براستی که او چه حالتی خواهد داشت؟
چو در روی بیگانه خندید زن
دگر مرد گو لاف مردی مزن
هوش مصنوعی: وقتی زنی به مرد دیگری لبخند زد، دیگر مرد نباید خود را قوی و با شهامت نشان دهد.
پس در این عصر، بر مردان صاحب غیرت لازم است که نهایت سعی را در محافظت اهل و حرم خود نمایند و ایشان را از بیرون رفتن از خانه ممانعت نمایند مگر شرعا واجب شده باشد، مانند سفر حج واجب، یا رفتن به خانه عالم خداترسی به جهت اخذ مسائل واجبه، هرگاه مردان خود متمکن از اخذ مسایل و رساندن به ایشان نباشند.
هوش مصنوعی: در این زمان، مردان با غیرت باید تمام تلاش خود را برای حفاظت از خانواده و زنان خود انجام دهند و آن‌ها را از رفت‌وآمد غیرضروری به بیرون از خانه باز دارند، مگر در مواردی که شرعاً واجب باشد. به عنوان مثال، سفر به حج واجب یا رفتن به منزل یک عالم دینی برای کسب معلومات ضروری. این شرایط زمانی مجاز است که مردان، خود قادر به کسب این اطلاعات و رساندن آن‌ها به خانواده‌شان نباشند.
بلی اگر فرض شود که یقین حاصل شود به اینکه رفتن ایشان به یکی از مواضعی که شرعا راجح است، چون زیارت ائمه، یا مجمع تعزیه زنان یا امثال اینها که از مفاسد خالی است ضرر ندارد و همچنین مقتضای صفت غیرت آن است که زنان را منع کنند از شنیدن حکایات شهوت انگیز، و سخنان عشرت آمیز، و مصاحبت پیره زنانی که با مردان آمد و شد دارند.
هوش مصنوعی: اگر فرض کنیم که به یقین برسیم رفتن زنان به مکان‌هایی که از نظر شرع برتری دارد، مانند زیارت ائمه یا تجمعات تعزیه مخصوص زنان، ضرری ندارد و همچنین بر اساس احساس غیرت، باید زنان را از شنیدن داستان‌های شهوت‌انگیز و صحبت‌های لذت بخش و از معاشرت با پیرزنانی که با مردان رفت و آمد دارند، منع کرد.
بر پنبه آتش نشاید فروخت
که تا چشم بر همزنی خانه سوخت
هوش مصنوعی: آتش را نباید بر پنبه گذاشت، زیرا ممکن است باعث آتش‌سوزی در خانه شود.
و از این جهت در احادیث، زنان عرب را منع کرده اند از یاد گرفتن سوره یوسف، و شنیدن آن حضرت امیرالمومنین علیه السلام فرمودند که «سوره یوسف را به زنان خود تعلیم مکنید و بر ایشان مخوانید، که به فتنه می افتند و سوره نور را به ایشان یاد دهید، که مشتمل است بر مواعظ و نصایح» و فرمودند که «زنان را بر زین سوار مکنید» و حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند که «زنان را در غرفه ها جای مدهید و خط نوشتن به ایشان نیاموزید و ایشان را پنبه رشتن یاد دهید و سوره نور تعلیم دهید» و بدان که مرد صاحب غیرت را سزاوار آن است که خود را در نظر زن با صلابت و مهابت بدارد، تا همیشه از او خائف باشد، و پیروی هوا و هوس خود را نکند و هیچ وقتی زن را بیکار نگذارد، بلکه پیوسته او را مشغول امری سازد از امور خانه، یا او را به کسبی بدارد زیرا که اگر بیکار باشد، شیطان او را به فکرهای باطل می اندازد، و میل بیرون رفتن و تفرج و خودآرایی و خودنمائی می کند، و به لهو و لعب و خنده و بازی رغبت می نماید، و کار او به فساد می انجامد و باید مرد صاحب غیرت جمیع ضروریات زن را از خوراک و پوشاک و سایر آنچه به آن احتیاج دارد مهیا سازد، تا مضطر به بعضی اعمال و افعال ناشایست نگردد.
هوش مصنوعی: در متون دینی به زنان عرب توصیه شده است که از یادگیری سوره یوسف خودداری کنند. امیرالمؤمنین (ع) فرمودند که این سوره را به زنان آموزش ندهید زیرا ممکن است برای آنها فتنه به وجود آورد. همچنین توصیه کردند که سوره نور را به زنان یاد بدهید، چرا که شامل درس‌ها و نصایح خوبی است. حضرت پیامبر (ص) نیز فرمودند که زنان باید در فضاهایی محفوظ قرار گیرند و از یادگیری خط و نوشتن خودداری کنند و به آنها یاد بدهید که کارهایی مانند رشتن پنبه انجام دهند. همچنین بر نظر مردان با غیرت تاکید شده که باید خود را در برابر زنان با صلابت و احترام نگه دارند تا زنان از آنها بترسند و به سوی هوس‌های خود روی نیاورند. مردان باید همیشه همسران خود را مشغول کارهایی در خانه کنند و آنها را به کار یا کسب و فعالیت‌های مفید دعوت کنند تا از افکار باطل دور بمانند و به مسائل بیهوده نپردازند. اگر زنان بیکار بمانند، ممکن است به تفریح و خوشگذرانی تمایل پیدا کنند و به فساد کشیده شوند. بنابراین، مردان باید نیازهای ضروری همسران خود را فراهم کنند تا آنها مجبور به انجام کارهای ناپسند نشوند.
و مخفی نماند که صفت غیرت اگر چه خوب، و در نظر شرع و عقل مستحسن و مرغوب است، اما باید که به حد افراط نرسد و آدمی را به نحوی نشود که بی سبب به اهل خود بدگمان، و بر ایشان تنگ بگیرد، و در صدد تجسس باطن ایشان برآید، زیرا که همچنان که در حدیث وارد شده است که «زن مانند استخوان کجی است، اگر بخواهی او را راست کنی می شکند» و از حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم مروی است که «بعضی از انواع غیرت است که خدا و رسول آن را دشمن دارند و آن این است که مرد بی جهت بر اهل خود غیرت نماید» و بالجمله مبالغه در تفحص و تفتیش از احوال اهل و حرم خود نمودن نالایق، و با طریقه شریعت موافق نیست، زیرا که در این وقت مرد، از ظن بد خالی نخواهد بود، و آن شرعا مذموم است چنانچه مذکور خواهد شد.
هوش مصنوعی: غیرت اگرچه صفتی پسندیده و مورد تأیید عقل و شرع است، اما نباید به حدی برسد که فرد به بی‌دلیل به خانواده‌اش شک کند یا به آن‌ها سخت بگیرد. همچنین نباید در پی کشف اسرار آن‌ها باشد. در احادیث آمده که زن شبیه به استخوان کج است؛ اگر بخواهی او را راست کنی، می‌شکند. پیامبر نیز فرمودند که برخی از انواع غیرت مورد نارضایتی خداوند و پیامبر هستند و یکی از آن‌ها غیرت بی‌دلیل بر خانواده است. به‌طورکلی، افراط در بررسی و تجسس در زندگی خانوادگی نادرست و مخالف با تعالیم شرع است، زیرا در این صورت انسان دچار بدبینی می‌شود و این خود مذموم است.