گنجور

شمارهٔ ۱۱

دانی که یار حاجت ما کی روا کند
چون تیغ را به گردن ما آشنا کند
دی داد پیر میکده فتوی که لازم است
بی عشق هرکه کرده نمازی قضا کند
ای پیک کوی یار به صیاد ما بگوی
بهر خدا مرا بکشد یا رها کند
ما را چو قبله ابروی یارست در نماز
باید امام شهر به ما اقتدا کند
ما لطف و قهر را همه آماده ایم، لیک
تا طبع یار زین دو کدام اقتضا کند
رند خراب طی کند این راه پرخطر
تا شیخ فکر کفش و عصا و ردا کند
مفتی بخورد خون یتیمان شهر و باز
بیچاره ناله از کمی اشتها کند
مطلب بر است چونکه صفایی رضای دوست
خواهد جفا نماید و خواهد وفا کند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دانی که یار حاجت ما کی روا کند
چون تیغ را به گردن ما آشنا کند
هوش مصنوعی: می‌دانی که محبوب ما چه زمانی نیاز ما را برآورده می‌کند، مثل زمانی که شمشیر را به گردن ما نزدیک می‌کند و آشنا می‌شود؟
دی داد پیر میکده فتوی که لازم است
بی عشق هرکه کرده نمازی قضا کند
هوش مصنوعی: پیر میکده گفت که بدون عشق، نماز هر کسی بی‌اثر است و باید قضا شود.
ای پیک کوی یار به صیاد ما بگوی
بهر خدا مرا بکشد یا رها کند
هوش مصنوعی: ای پیام‌آور محبوب من، به صیاد بگو که به خاطر خدا یا مرا بگیرد و به مقصد برساند یا آزاد کند.
ما را چو قبله ابروی یارست در نماز
باید امام شهر به ما اقتدا کند
هوش مصنوعی: ما مثل قبله‌ای هستیم که در نماز به آن توجه می‌شود، بنابراین باید امام شهر نیز به ما اقتدا کند.
ما لطف و قهر را همه آماده ایم، لیک
تا طبع یار زین دو کدام اقتضا کند
هوش مصنوعی: ما آمادگی داریم که هم احترام و محبت را نشان دهیم و هم نزاکت و قهر را، اما بستگی دارد که چه چیزی از روحیه یار برآید.
رند خراب طی کند این راه پرخطر
تا شیخ فکر کفش و عصا و ردا کند
هوش مصنوعی: آدم زیرک و مردم‌شناس با شجاعت تمام، مسیری پرخطر را می‌پیماید، در حالی که کسانی که خود را در قالب افراد مذهبی یا عابد معرفی می‌کنند، درگیر دغدغه‌های ظاهری مانند کفش و لباس خود هستند.
مفتی بخورد خون یتیمان شهر و باز
بیچاره ناله از کمی اشتها کند
هوش مصنوعی: فقیه با خوردن حق یتیمان شهر، خود را راضی نگه می‌دارد و در عین حال از کمبود اشتها شکایت می‌کند.
مطلب بر است چونکه صفایی رضای دوست
خواهد جفا نماید و خواهد وفا کند
هوش مصنوعی: موضوع این است که وقتی رضایت دوست به صفا و محبت باشد، می‌تواند هم آسیب برساند و هم وفادار بماند.