گنجور

رباعی شمارهٔ ۱۴۲۶

ای مونس روزگار چونی بی‌من
ای همدم غمگسار چونی بی‌من
من با رخ چون خزان خرابم بی‌تو
تو با رخ چون بهار چونی بی‌من

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیلن فع
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای مونس روزگار چونی بی‌من
ای همدم غمگسار چونی بی‌من
هوش مصنوعی: ای همزمان من، حال تو چگونه است که بی‌من زندگی می‌کنی؟ ای همراه غم‌ها، حال تو چطور است که دور از من به سر می‌بری؟
من با رخ چون خزان خرابم بی‌تو
تو با رخ چون بهار چونی بی‌من
هوش مصنوعی: من به خاطر غیبت تو، حالتی خراب و افسرده دارم، در حالی که تو در غیاب من با زیبایی و شادابی خود شبیه بهار هستی.

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"چونی بی من"
با صدای همایون شجریان (آلبوم نه فرشته ام نه شیطان)

حاشیه ها

1393/02/20 23:05

این رباعی توسط همایون شجریان، توی آلبوم جدیدش خونده شده که پیشنهاد میدم حتماً گوش بدین، ولی با اینی که نوشته شده کمی تفاوت داره:
ای همدم روزگار چونی بی من
ای مونس و غمگسار چونی بی من
من با رخ چون خزان زردم بی تو
تو با رخ چون بهار چونی بی من

1394/01/27 00:03

همایون شجریان عزیز این رباعی رو بسیاااااااااار عالی خوندن!!!!

1396/07/19 00:10
میرزابنویس

سلام.
مصرع سوم این رباعی اشتباه نگاشته شده:
من با رخ چون خزان «زردم» بی تو
رخ+خزان+زردی خزان. اول از اینکه معنای شعر بع این شکل مشخص تر و مناسب تر است. و دوم ایتکه واژه خرابم دارای سه هجا هست. و از اساس با وزن شعر همخوانی نداره.

1396/11/02 15:02
شمس۲

درمصراع سوم به خای خرابم زردم هست.اشتباه شده اس.

1397/04/10 00:07

همایون شجریان مونس و همدم را جا به جا گفته و خراب را زرد گفته.
البته زرد هم لطفی دیگر داشت. اما خراب در وزن درست تر می‌نشیند. نون از تقطیع ساقط است بقول قدما و اگر زرد باشد خزان را باید کشیده خواند تا در وزن جا شود که درست نیست.
دوم این که وقتی شاعر می‌گوید رخ ِِ چون خزان، تنها وجه ِِ شبَه ِِ رخ و خزان همانا رنگ زرد آن است و ذکر زرد پس از خزان، زاید می‌نماید. همان خراب را می‌پسندم که با خزان هم آهنگ هم هست

1403/10/31 11:12
سید دانیال حسینی

به شدت موجز و زیبا به خراب شدن وزن در صورت وجود «زردم» به جای «خرابم» اشاره کردید. 

وزن رباعی هم «مفعول مفاعیل مفاعیل فعل» نوشته شده که بنده گمان می‌کنم غلطه و «مفعول مفاعیل مفاعیلن فع» درسته. 

1397/10/30 20:12
Raa

سلام،
ممکنه یکی توضحی بده این دو بیت رو؟ مخصوصاً "چونی به من "رو.
پیاپیش ممنون.

1397/10/30 21:12
بابک چندم

@ Raa
چونی -> چه گونه ای، چه طوری، چه حالی داری
در مصرعات 1،2،4 علامت پرسش ( ؟) اضافه کن...

1397/10/31 00:12
Raa

سپاس فراوان، بابک عزیز.

1398/08/06 19:11
محمدحسین مسعودی گاوگانی

به نظر می رسد یک تناقض ظاهری در این دوبیتی وجود دارد. اگر کسی مونس روزگار است نمی تواند برای کسی که در آن روزگار است مونس نباشد و اگر آن فرد در آن روزگار نیست پرسیدن این سوال غلط است که چونی بی من ؟
چونی ؟ که کلمه پرسش از کمیت و کیفیت است در مورد کسی که مونس روزگار و همدم غمگسار است چه معنی می دهد ؟
کسی که مونس روزگار است نمی تواند خراب باشد که خرابی و مونسی روزگار در یک نفس نمی گنجند. پس مولانا پی چیست؟
من با رخ چون خزان ، خرابم بی تو
رخ من چون خزان است و هر لحظه به موی بادی بند است و در پی آن زمستانی است که سردی و حکایت یخ بندان دارد، خزانی که چنین ماهیت و وصفی دارد و هر رنگش به برگی زرد می ماند ، بی تو خراب است.
و نکته همین جاست ، انسان نباید خود را بی او کند تا رخ خزانش ، خرابتر نشود.
والا او مونس روزگار است خود را از هیچ کس دریغ نخواهد کرد که او همدم غمگسار و رخی چون بهار دارد که شادبی و طراوت از هر طرفش می بارد.

1401/05/04 22:08
علی عابد

آقای دکتر گاوگانی، به نظر من بیت اول هر دومصرع نشانه هایی از کنایه درشون هست که ماهم در زمان حال و در زبان محاوره ای بسیار ازشون استفاده میکنیم.مثلا دوستی که رفته مسافرت و مدت هاست که احوالی از شما نگرفته و شما میخوای با کنایه بهش بگید بی معرفت هست:

سلام با معرفت، خوش میگذره بدون من؟

و مثلا بیت اول این شعر رو اگر با همین فرمول محاوره ای کنیم:

کسی که تا دیروز میگفتی همدم و غمگسار منی، بدون من بهتری؟