گنجور

غزل شمارهٔ ۷۲

به خانه‌خانه می‌آرد چو بیذق شاهِ جان ما را
عجب بردست یا ماتست زیر امتحان ما را
همه اجزای ما را او کشانیده‌ست از هر سو
تراشیده‌ست عالم را و معجون کرده زان ما را
ز حرص و شهوتی ما را مهاری کرده در بینی
چو اشتر می‌کشاند او به گرد این جهان ما را
چه جای ما که گردون را چو گاوان در خرس بست او
که چون کنجد همی‌کوبد به زیر آسمان ما را
خنک آن اشتری کاو را مهار عشق حق باشد
همیشه مست می‌دارد میان اشتران ما را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به خانه‌خانه می‌آرد چو بیذق شاهِ جان ما را
عجب بردست یا ماتست زیر امتحان ما را
هوش مصنوعی: چون عشق و محبت به دل‌های ما ورود می‌کند، جالب است که ما در میان چالش‌ها و آزمایش‌های زندگی چگونه به نظر می‌رسیم؛ گاهی در اوج خوشحالی و گاهی در حالت حیرت و سردرگمی.
همه اجزای ما را او کشانیده‌ست از هر سو
تراشیده‌ست عالم را و معجون کرده زان ما را
هوش مصنوعی: تمامی اجزای وجود ما به دست او شکل گرفته‌اند. او از هر سمت ما را به وجود آورده و دنیای پیرامون را خلق کرده و از ما ترکیب کرده است.
ز حرص و شهوتی ما را مهاری کرده در بینی
چو اشتر می‌کشاند او به گرد این جهان ما را
هوش مصنوعی: حرص و هوس ما را مانند افساری در دست دارد، به‌طوری که همچون شتری که به دنبال خود می‌کشد، ما را به دور این جهان می‌چرخاند.
چه جای ما که گردون را چو گاوان در خرس بست او
که چون کنجد همی‌کوبد به زیر آسمان ما را
هوش مصنوعی: ما چه جایگاهی داریم که مانند گاوانی که بارها را به دوش می‌کشند، در دنیا به زحمت و مشقت افتاده‌ایم. او که مانند دانه کنجد به زمین می‌کوبد، ما را زیر آسمانش قرار داده است.
خنک آن اشتری کاو را مهار عشق حق باشد
همیشه مست می‌دارد میان اشتران ما را
هوش مصنوعی: خوشا به حال آن شتری که همیشه تحت تاثیر عشق خداست و در میان دیگر شترها، مست و سرشار از مهر و محبت است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۷۲ به خوانش عندلیب
غزل شمارهٔ ۷۲ به خوانش نازنین بازیان
غزل شمارهٔ ۷۲ به خوانش آرش خیرآبادی

حاشیه ها

1395/02/20 11:04
امید مددی

با سلام و احترام، از گرامیان فرهیخته تمنا دارم در خصوص بیت چهارم شرح و تفسیری بنگارند که سخت در فهم آن مانده ام.

1395/11/21 17:01
رضا

خرس با فتح خاء و سکون راء به معنای عصاری کردن است یعنی استفاده از آسیابی که سنگ آن به کمک حیوانات می چرخد برای گرفتن عصاره دانه های گیاه نظیر کنجد.
با این توضیح می توان بیت را به صورت زیر معنا کرد:

چه جای ما که گردون را چو گاوان در خرس بست او
که چون کنجد همی‌کوبد به زیر آسمان ما را
مولانا گردش افلاک و دائره البروج را در آسمان که در اصل در اثر گردش زمین به دور خورشید اتفاق می افتد به گردش سنگ آسیابی تشبیه کرده که ما را در زیر خود له می کند.
زمانی که چرخ به این عظمت چنین در زیر سلطه آفریدگار قرار دارد ما چگونه می توانیم از حرص و شهوت که چون مهار در بینی شتر ما را به هر سو می کشاند خود را برهانیم.
زمانی که فلک

1395/11/21 17:01
رضا

خرس با فتح هر دو حرف خاء و راء. خَرَس