گنجور

غزل شمارهٔ ۴۵۱

پنهان مشو که روی تو بر ما مبارکست
نظاره تو بر همه جان‌ها مبارکست
یک لحظه سایه از سر ما دورتر مکن
دانسته‌ای که سایه عنقا مبارکست
ای نوبهار حسن بیا کان هوای خوش
بر باغ و راغ و گلشن و صحرا مبارکست
ای صد هزار جان مقدس فدای او
کآید به کوی عشق که آن جا مبارکست
سودایییم از تو و بطال و کو به کو
ما را چنین بطالت و سودا مبارکست
ای بستگان تن به تماشای جان روید
کآخر رسول گفت تماشا مبارکست
هر برگ و هر درخت رسولیست از عدم
یعنی که کشت‌های مصفا مبارکست
چون برگ و چون درخت بگفتند بی‌زبان
بی گوش بشنوید که این‌ها مبارکست
ای جان چار عنصر عالم جمال تو
بر آب و باد و آتش و غبرا مبارکست
یعنی که هر چه کاری آن گم نمی‌شود
کس تخم دین نکارد الا مبارکست
سجده برم که خاک تو بر سر چو افسرست
پا درنهم که راه تو بر پا مبارکست
می‌آیدم به چشم همین لحظه نقش تو
والله خجسته آمد و حقا مبارکست
نقشی که رنگ بست از این خاک بی‌وفاست
نقشی که رنگ بست ز بالا مبارکست
بر خاکیان جمال بهاران خجسته‌ست
بر ماهیان طپیدن دریا مبارکست
آن آفتاب کز دل در سینه‌ها بتافت
بر عرش و فرش و گنبد خضرا مبارکست
دل را مجال نیست که از ذوق دم زند
جان سجده می‌کند که خدایا مبارکست
هر دل که با هوای تو امشب شود حریف
او را یقین بدان تو که فردا مبارکست
بفزا شراب خامش و ما را خموش کن
کاندر درون نهفتن اشیاء مبارکست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

پنهان مشو که روی تو بر ما مبارکست
نظاره تو بر همه جان‌ها مبارکست
هوش مصنوعی: پنهان نشو، زیرا دیدن چهره‌ات برای ما سعادت‌آور است و نگاه تو بر همه جان‌ها خوش‌یمن است.
یک لحظه سایه از سر ما دورتر مکن
دانسته‌ای که سایه عنقا مبارکست
هوش مصنوعی: لطفاً لحظه‌ای هم سایه‌ام را ترک نکن، چون می‌دانی که وجود این سایه بسیار خوش‌یمن و خوشحال‌کننده است.
ای نوبهار حسن بیا کان هوای خوش
بر باغ و راغ و گلشن و صحرا مبارکست
هوش مصنوعی: ای بهار تازه زیبایی، بیا! زیرا هوای دل‌انگیز تو بر باغ‌ها، مراتع، گلستان‌ها و دشت‌ها خوشایند و خوش‌شانس است.
ای صد هزار جان مقدس فدای او
کآید به کوی عشق که آن جا مبارکست
هوش مصنوعی: ای صدها هزار جان مقدس فدای او که به کوی عشق می‌آید، چرا که آنجا مکانی پر برکت و خوشایند است.
سودایییم از تو و بطال و کو به کو
ما را چنین بطالت و سودا مبارکست
هوش مصنوعی: ما از عشق و احساسات تو دیوانه‌ایم و در هر جا که برویم، این دیوانگی و عشق برای ما خوشایند است.
ای بستگان تن به تماشای جان روید
کآخر رسول گفت تماشا مبارکست
هوش مصنوعی: ای بستگان، به تماشای روح و جان بپردازید، زیرا پیامبر فرمودند که تماشا و مشاهده چیزها خوب و مبارک است.
هر برگ و هر درخت رسولیست از عدم
یعنی که کشت‌های مصفا مبارکست
هوش مصنوعی: هر برگ و هر درخت پیامی از عدم و نیستی است، به این معنا که این گیاهان پاک و سبز، دارای برکتی ویژه هستند.
چون برگ و چون درخت بگفتند بی‌زبان
بی گوش بشنوید که این‌ها مبارکست
هوش مصنوعی: که چون برگ و درخت صحبت می‌کنند، بدون اینکه زبان و گوش داشته باشند، شنیدید که این‌ها بسیار خوش‌یمن و نیکو هستند.
ای جان چار عنصر عالم جمال تو
بر آب و باد و آتش و غبرا مبارکست
هوش مصنوعی: ای جان، زیبایی تو که از چهار عنصر آب، باد، آتش و خاک شکل گرفته، بر همه آن‌ها مبارک و خوشگوار است.
یعنی که هر چه کاری آن گم نمی‌شود
کس تخم دین نکارد الا مبارکست
هوش مصنوعی: هر کس در راه نیک و درست گام بردارد، کارش ناپدید نمی‌شود و هیچ‌کس نمی‌تواند در این مسیر موفق شود مگر آنکه از خیر و برکت برخوردار باشد.
سجده برم که خاک تو بر سر چو افسرست
پا درنهم که راه تو بر پا مبارکست
هوش مصنوعی: من به سجده می‌روم که خاک پای تو برایم مانند تاجی بر سر است و پاهایم را بر زمین می‌گذارم چون راه تو، راه مقدس و مبارکی است.
می‌آیدم به چشم همین لحظه نقش تو
والله خجسته آمد و حقا مبارکست
هوش مصنوعی: در این لحظه به چشم من تصویر تو حاضر شده و به راستی که این لحظه خوش‌یمن و مبارک است.
نقشی که رنگ بست از این خاک بی‌وفاست
نقشی که رنگ بست ز بالا مبارکست
هوش مصنوعی: نقشی که از خاک و زمین به وجود آمده است، پایدار نیست و بی‌وفا است، اما نقشی که از آسمان و بالاتر آمده، خوش‌یمن و مبارک است.
بر خاکیان جمال بهاران خجسته‌ست
بر ماهیان طپیدن دریا مبارکست
هوش مصنوعی: زیبایی بهار برای انسان‌ها بسیار خوشایند و خوشبختی‌آور است، و برای ماهی‌ها نیز غوطه‌وری در دریا نعمتی ارزشمند و مبارک به شمار می‌آید.
آن آفتاب کز دل در سینه‌ها بتافت
بر عرش و فرش و گنبد خضرا مبارکست
هوش مصنوعی: خورشیدی که از دل‌ها در سینه‌ها می‌درخشد و بر آسمان، زمین و گنبد سبز می‌تابد، بسیار خوش یمن و مبارک است.
دل را مجال نیست که از ذوق دم زند
جان سجده می‌کند که خدایا مبارکست
هوش مصنوعی: دل نمی‌تواند از خوشحالی سخن بگوید؛ زیرا جان به عبادت و سجده مشغول است و از خداوند تشکر می‌کند که این لحظه را برای ما به ارمغان آورده است.
هر دل که با هوای تو امشب شود حریف
او را یقین بدان تو که فردا مبارکست
هوش مصنوعی: هر دلی که امشب تحت تأثیر عشق تو قرار بگیرد، مطمئن باش که فردا برای آن دل خوش‌یمن خواهد بود.
بفزا شراب خامش و ما را خموش کن
کاندر درون نهفتن اشیاء مبارکست
هوش مصنوعی: بیشتر شراب تازه بیاور و ما را ساکت کن، زیرا پنهان کردن چیزهای با ارزش در دل، خوب و مبارک است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۴۵۱ به خوانش مسعود طالبیان
غزل شمارهٔ ۴۵۱ به خوانش محسن لیله‌کوهی
غزل شمارهٔ ۴۵۱ به خوانش عندلیب

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"پنهان مشو"
با صدای علیرضا افتخاری (آلبوم شب عاشقان)

حاشیه ها

با سلام.
در مصرع دوم بیت چهارم کلمه «کید» باید به کلمه کآید تغییر یابد.

1393/03/22 09:05
نیکی

مصرع دوم بیت 4 اینگونه صحیح است:
کآید به کوی عشق که آن جا مبارکست

1396/07/10 19:10
محمد

در مصرع اول بیت 14، سر هم خوندن «خجسته‌ست» از نظر وزن مشکل پیدا می‌کند و مثلاً اگر بگوییم «خجسته است» وزنش درست می‌شود.
همچنین در یک جا به صورت «خجسته باد» خوندم که وزنش درست است.

1396/10/19 19:01
امیر سرتیپی

شنیدن این غزل با صدای ملکوتی استاد افتخاری و آهنگسازی استاد ذوالفنون مبارکست...

1396/12/20 21:03
نادر..

ای بستگان تن به تماشای جان روید..
تبریک بر دوستان عزیز گنجوری...

1401/02/16 09:05
کوئیراس

این آهنگ رو عبدالحسین مختاباد هم در آلبوم ماه مجلس خونده ولی در اسپاتیفای نیست.