مولاناغزل شمارهٔ ۴۲۹
عاشقی و بی‌وفایی کار ماست
کار کار ماست چون او یار ماست
قصد جان جمله خویشان کنیم
هر چه خویش ما کنون اغیار ماست
عقل اگر سلطان این اقلیم شد
همچو دزد آویخته بر دار ماست
خویش و بی‌خویشی به یک جا کی بود
هر گلی کز ما بروید خار ماست
خودپرستی نامبارک حالتیست
کاندر او ایمان ما انکار ماست
آنک افلاطون و جالینوس توست
از منی پرعلت و بیمار ماست
نوبهاری کو نوی خود بدید
جان گلزارست اما زار ماست
این منی خاکست زر در وی بجو
کاندر او گنجور یار غار ماست
خاک بی‌آتش بننماید گهر
عشق و هجران ابر آتشبار ماست
طالبا بشنو که بانگ آتشست
تا نپنداری که این گفتار ماست
طالبا بگذر از این اسرار خود
سر طالب پرده اسرار ماست
نور و نار توست ذوق و رنج تو
رو بدان جایی که نور و نار ماست
گاه گویی شیرم و گه شیرگیر
شیرگیر و شیر تو کفتار ماست
طالب ره طالب شه کی بود
گرچه دل دارد مگو دلدار ماست
شهر از عاقل تهی خواهد شدن
این چنین ساقی که این خمار ماست
عاشق و مفلس کند این شهر را
این چنین چابک که این طرار ماست
مدرسه عشق و مدرس ذوالجلال
ما چو طالب علم و این تکرار ماست
شمس تبریزی که شاه دلبری‌ست
با همه شاهنشهی جاندار ماست
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عاشقی و بی‌وفایی کار ماست
کار کار ماست چون او یار ماست
هوش مصنوعی: عشق ورزیدن و بی‌وفایی کردن، از ویژگی‌های ماست، زیرا او محبوب ماست.
قصد جان جمله خویشان کنیم
هر چه خویش ما کنون اغیار ماست
هوش مصنوعی: ما تصمیم داریم که به جان همه‌ی نزدیکان توجه کنیم، چون حالا هر آنچه که نزدیکان ما هستند، در واقع برای ما غریبه‌اند.
عقل اگر سلطان این اقلیم شد
همچو دزد آویخته بر دار ماست
هوش مصنوعی: اگر عقل بر این دنیا حاکم شود، همانند دزدی است که به دار آویخته شده است.
خویش و بی‌خویشی به یک جا کی بود
هر گلی کز ما بروید خار ماست
هوش مصنوعی: هویت انسان و بی‌هویتی در یک نقطه جمع نمی‌شود. هر گلی که از وجود ما رشد می‌کند، در واقع، میخاری است که در دل ما وجود دارد.
خودپرستی نامبارک حالتیست
کاندر او ایمان ما انکار ماست
هوش مصنوعی: خودپرستی حالتی ناپسند است که در آن، ایمان و اعتقادات ما به نوعی زیر سوال می‌رود.
آنک افلاطون و جالینوس توست
از منی پرعلت و بیمار ماست
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در حال حاضر، من به دانشی شبیه افلاطون و جالینوس دست یافته‌ام، اما در عین حال دچار مشکلات و ناراحتی‌هایی هستم که به من مربوط می‌شود.
نوبهاری کو نوی خود بدید
جان گلزارست اما زار ماست
هوش مصنوعی: بهار تازه‌ای که خود را به نمایش گذاشته، روح بخش باغ است، اما حال و روز ما بسیار غم‌انگیز و پریشان است.
این منی خاکست زر در وی بجو
کاندر او گنجور یار غار ماست
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به توصیف خود و درونش می‌پردازد. او خود را مانند خاکستری از زر می‌بیند که در آن چیزی با ارزش پنهان است. به عبارت دیگر، درون او نعمتی نهفته است که شایسته‌ی توجه و کشف است. این گنجینه، به عنوان معشوق یا دوست نزدیکش معرفی می‌شود که در عمق وجودش قرار دارد.
خاک بی‌آتش بننماید گهر
عشق و هجران ابر آتشبار ماست
هوش مصنوعی: خاکی که بدون آتش باشد، نمی‌تواند زیبایی و ارزش عشق و جدایی را نشان دهد؛ زیرا تلخی جدایی و عشق مانند ابری پرشور و آتشین است.
طالبا بشنو که بانگ آتشست
تا نپنداری که این گفتار ماست
هوش مصنوعی: ای طالب، بشنو که صدای آتش است تا نپنداری که این سخن از خود ماست.
طالبا بگذر از این اسرار خود
سر طالب پرده اسرار ماست
هوش مصنوعی: ای طالب، از این رازهای نهفته خود عبور کن؛ زیرا در حقیقت، خود تو پرده‌بان رازهای ما هستی.
نور و نار توست ذوق و رنج تو
رو بدان جایی که نور و نار ماست
هوش مصنوعی: تو از نور و آتش خود لذت و درد را تجربه می‌کنی، اما به جایی برو که نور و آتش ما در آنجا هست.
گاه گویی شیرم و گه شیرگیر
شیرگیر و شیر تو کفتار ماست
هوش مصنوعی: گاهی خود را چو شیر قوی می‌بینم و گاهی به شیر و کفتار می‌مانم. شیر، نماد قدرت و شجاعت است، اما در عین حال، به نوعی خود را در موقعیتی ضعیف‌تر احساس میکنم.
طالب ره طالب شه کی بود
گرچه دل دارد مگو دلدار ماست
هوش مصنوعی: کسی که به دنبال عشق و محبوب است، حتی اگر دل‌باخته باشد، نباید بگوید که محبوب ماست.
شهر از عاقل تهی خواهد شدن
این چنین ساقی که این خمار ماست
هوش مصنوعی: در این وضعیت، شهر به زودی از مردان خردمند خالی خواهد شد، در حالی که این نوع می‌گساری ما را تحت تاثیر قرار داده است.
عاشق و مفلس کند این شهر را
این چنین چابک که این طرار ماست
هوش مصنوعی: عاشقان و فقیران این شهر را به این حالتی که ما هستیم، به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند.
مدرسه عشق و مدرس ذوالجلال
ما چو طالب علم و این تکرار ماست
هوش مصنوعی: مدرسه عشق و معلم بزرگ ما به ما آموخته‌اند که ما هم مثل دانش‌آموزانی هستیم که در حال یادگیری و تکرار مطالب هستیم.
شمس تبریزی که شاه دلبری‌ست
با همه شاهنشهی جاندار ماست
هوش مصنوعی: شمس تبریزی، محبوبی است که درخشندگی و جایگاهش از هر پادشاهی بیشتر است و او برتر از هر قدرت و سلطنتی در دل ما قرار دارد.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۴۲۹ به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1392/04/18 13:07
ناشناس
بیت هستم اشاره به همین سایت داره
1393/11/30 21:01
ناشناس
توصیه میکنم سایت گنجور این بیت رو به زیر لوگو اضافه کنه
این منی خاکست زر در وی بجو کاندر او گنجور یار غار ماست
1394/08/13 10:11
هوروش
ترک خویش و خویشتنها میکنیم
هرکه خویش ما کنون ،اغیار ماست
1397/07/13 14:10
محمدرضا
این منی خاکست زر در وی بجو
کاندر او گنجور یار غار ماست
آیا اسم سایت رو از این بیت گرفته اید