گنجور

غزل شمارهٔ ۳۱۴۲

حکم نو کن که شاه دورانی
سکه تازه زن که سلطانی
حکم مطلق تو راست در عالم
حاکمان قالب‌اند و تو جانی
آن چه شاهان به خواب می‌جستند
چون مسلم شدت به آسانی
همه مرغان چو دانه چین تواند
تو همایی میان مرغانی
بر سر آمد رواق دولت تو
ز آن که تو صاف صاف انسانی
برتر آید ز جان ملک و ملک
گر دهی دل به روح حیوانی
شرط‌ها را ز عاشقان برگیر
که تو احوال شان همی‌دانی
دام‌ها را ز راه شان بردار
خواه تقدیر و خواه شیطانی
تا شوم سرخ رو در این دعوی
که تو چون حق لطیف فرمانی
شمس تبریز رحمت صرفی
ز آن که سر صفات رحمانی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حکم نو کن که شاه دورانی
سکه تازه زن که سلطانی
هوش مصنوعی: حکم تازه‌ای صادر کن که پادشاهی در دوره‌ای جدید سکه‌های نو ضرب کند، که نشانه‌ای از قدرت و سلطنت او باشد.
حکم مطلق تو راست در عالم
حاکمان قالب‌اند و تو جانی
هوش مصنوعی: حکم نهایی تو در این دنیا از آن حاکمان است و تو روح و جان آن‌ها هستی.
آن چه شاهان به خواب می‌جستند
چون مسلم شدت به آسانی
هوش مصنوعی: آنچه که پادشاهان در خواب به دنبالش بودند، حالا به سادگی در دسترس است.
همه مرغان چو دانه چین تواند
تو همایی میان مرغانی
هوش مصنوعی: همه پرندگان برای یافتن دانه تلاش می‌کنند، تو نیز می‌توانی مانند یک مرغابى در میان آن‌ها قرار بگیری.
بر سر آمد رواق دولت تو
ز آن که تو صاف صاف انسانی
هوش مصنوعی: دولت و مقام تو به خاطر این است که خودت انسان پاک و بی‌آلایشی هستی.
برتر آید ز جان ملک و ملک
گر دهی دل به روح حیوانی
هوش مصنوعی: اگر جان و مقام را برتر از روح انسان در نظر بگیری، حتی اگر دل به زندگی حیوانی بدهی، هنوز چیزی از ارزش واقعی‌ات کاسته نمی‌شود.
شرط‌ها را ز عاشقان برگیر
که تو احوال شان همی‌دانی
هوش مصنوعی: عشق و عاشقی را از شرط و قیدهای متعارف برانید، چون تو خود به خوبی از حال و روحیات آنان آگاهی داری.
دام‌ها را ز راه شان بردار
خواه تقدیر و خواه شیطانی
هوش مصنوعی: دام‌ها را از مسیر خود برطرف کن، چه نتیجه‌اش به مقدّر بودن وابسته باشد و چه به وسوسه‌های شیطانی.
تا شوم سرخ رو در این دعوی
که تو چون حق لطیف فرمانی
هوش مصنوعی: میل دارم در این ادعا با شجاعت و روی سرخ ظاهر شوم، چون تو همانند یک فرمان لطیف و حقیقی هستی.
شمس تبریز رحمت صرفی
ز آن که سر صفات رحمانی
هوش مصنوعی: شمس تبریز، لطف و رحمت خاصی دارد، زیرا تمام ویژگی‌های رحمانی را در خود دارد.