گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۷۴

آن دم که دل کند سوی دلبر اشارتی
زان سر رسد به بی‌سر و باسر اشارتی
زان رنگ اشارتی که به روز الست بود
کآمد به جان مؤمن و کافر اشارتی
زیرا که قهر و لطف کز آن بحر دررسید
بر سنگ اشارتی است و به گوهر اشارتی
بر سنگ اشارتی است که بر حال خویش باش
بر گوهر است هر دم دیگر اشارتی
بر سنگ کرده نقشی و آن نقش بند او است
هر لحظه سوی نقش ز آزر اشارتی
چون در گهر رسید اشارت گداخت او
احسنت آفرین چه منور اشارتی
بعد از گداز کرد گهر صد هزار جوش
چون می‌رسید از تف آذر اشارتی
جوشید و بحر گشت و جهان در جهان گرفت
چون آمدش ز ایزد اکبر اشارتی
ما را اشارتی است ز تبریز و شمس دین
چون تشنه را ز چشمه کوثر اشارتی

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن دم که دل کند سوی دلبر اشارتی
زان سر رسد به بی‌سر و باسر اشارتی
هوش مصنوعی: زمانی که دل به طرف معشوق میل کند، نشانه‌ای از آن به کسانی که حالتی از بی‌خبری و بی‌سر و سامان دارند، خواهد رسید.
زان رنگ اشارتی که به روز الست بود
کآمد به جان مؤمن و کافر اشارتی
هوش مصنوعی: از رنگ و نشانه‌ای که در روز الست (روز عهد و پیمان) وجود داشت، پیامی به جان مؤمن و کافر آمد.
زیرا که قهر و لطف کز آن بحر دررسید
بر سنگ اشارتی است و به گوهر اشارتی
هوش مصنوعی: از آن‌جا که خشم و مهربانی که از آن دریا به ما می‌رسد، اشاره‌ای به سنگ و اشاره‌ای به گوهر دارد.
بر سنگ اشارتی است که بر حال خویش باش
بر گوهر است هر دم دیگر اشارتی
هوش مصنوعی: بر روی سنگ نشانی وجود دارد که به ما می‌گوید باید به حال خود توجه داشته باشیم و در هر لحظه از زندگی یادآور می‌شود که به ارزش و زیبایی نفس خود اهمیت بدهیم.
بر سنگ کرده نقشی و آن نقش بند او است
هر لحظه سوی نقش ز آزر اشارتی
هوش مصنوعی: نقشی که بر روی سنگ نقش‌بسته، نشانی است از خالق آن. هر لحظه می‌توان به نشانه‌ای از آن خالق اشاره کرد.
چون در گهر رسید اشارت گداخت او
احسنت آفرین چه منور اشارتی
هوش مصنوعی: زمانی که به جواهر اصلی اشاره شد، گداختن او سبب زیبایی و درخشش خاصی شد. چه خوب و دل‌نشین است این اشاره‌ای که روشن و نورانی است.
بعد از گداز کرد گهر صد هزار جوش
چون می‌رسید از تف آذر اشارتی
هوش مصنوعی: پس از ذوب شدن و شکل‌گیری گوهری در دماهای بسیار بالا، زمانی که به نقطه‌ای خاص می‌رسد، نشانه‌هایی از گرمای آتش را نمایان می‌کند.
جوشید و بحر گشت و جهان در جهان گرفت
چون آمدش ز ایزد اکبر اشارتی
هوش مصنوعی: به طور خلاصه می‌توان گفت که با ظهور یک نشانه از سوی خداوند بزرگ، حیات و تحول عظیمی به وجود آمد. این نشانه باعث شد که همه‌چیز در هم تنیده و دگرگون شود، مانند طغیانی که دریا را به هیجان می‌آورد.
ما را اشارتی است ز تبریز و شمس دین
چون تشنه را ز چشمه کوثر اشارتی
هوش مصنوعی: ما پیامی داریم از تبریز و شمس دین، مانند این که تشنه‌ای نشانی از چشمه کوثر بگیرد.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۹۷۴ به خوانش فاطمه زندی