غزل شمارهٔ ۲۴۳۶
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۲۴۳۶ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
درشگفتم که در هیچ کجا تو به معنی اتاق نیست ! ولی پستو یعنی اتاق پشتی ! به لری تو یعنی اتاق . به ترکی ادا یعنی اتاق .
لب شکر و لب شکری را گمان کنم پیشتر جایی نوشته ام اما پالیده ی مطلب اینکه لب شکری یعنی لب شکرده و یا شکارده و معنی لب پاره می دهد . در گویش دزفولی در خوزستان شیک معنی برش چاکو است !
پیمانه می شود کویز و کارواژه اش می شود کویزیدن اما پیمان در پهلوی برای متعادل بکار می رفته مثلا پیمان خورش یعنی کسی که متعادل بخورد . پالغ پیمانه شاخ گاو است به گمانم تگوک هم نوعی پیمانه است .
خوب استاد ساده ترین شکل ساختن یک پیمانه خالی کردن یک شاخ گاو است و البته آراستن آن با سیم و زر حاصل آن یک پالغ یا بالغ است در فرهنگ اسدی توسی هست ولی تگوک هم فارسی است گویا جامی برای سران و سروران بوده است .
شکردن و شکاردن یعنی شکار کردن ولی در واقع معنی دریدن می دهد لب شکری یا شیکوری همان cleft lip است . اما لب شکرخا و شکرمز والله اعلم که نزد من کانسته ( مجهول ) است !
اوج نیاز گشته ای، گوش نمی کنی چرا ؟
یکسره ناز گشته ای، گوش نمی کنی چرا ؟
بند گشودمت ز پا، بال و پری شدم ترا
جسته چو باز گشته ای، گوش نمی کنی چرا ؟
نور شدم به جام تو، شهد شدم به کام تو
مست نماز گشته ای، گوش نمی کنی چرا ؟
رایت عقل دادمت، آیت عشق خواندمت
نا شده بازگشته ای، گوش نمی کنی چرا ؟
بر رخِ ماهت ای صنم، شعله زنان چو خور شدم
سوز و گداز گشته ای، گوش نمی کنی چرا ؟
خود شهِ نادری کنون، خوش بود این زمان جنون
محرم راز گشته ای، گوش نمی کنی؟ چرا ..
آقا این شعر از کیه؟
دوست عزیزم.. مرا ببخشید که هم اکنون متوجه پرسش شما شدم
متن اولیه این نوشته مربوط به سال 94 است که با اندکی تغییر، در حاشیه این غزل نغز مولانا تقدیم نمودم..
امیدوارم موجب رنجش خاطر دوستان نشده باشد
تفسیر ابیات ۳ و ۴:
مولانا در این ابیات زیبا از قول حضرت باریتعالی میگوید: ای انسان من تو را از نیست هست کردم و به تو مقام خلیفه اللهی عطا کردم. و آئینه ای به دستت دادم تا هر لحظه به یاد و خاطره من باشی ( منظور از آئینه اینست که ذات و درون هر انسانی در بدو تولد کاملا" پاک و صیقل داده شده تا هر آینه خود را درون آن ببیند و صفات الهی متجلی گردد.).
و مجدد خداوند بشر را خطاب قرار داده و میفرماید، ای گوهری که از معدن لایزال من آفریده شدی و همواره طالب بندگی و فرمانبرداری هستی، شاهد و ناظر تمام نعمات و احسان من در طول زندگی باش و لذا مبادا فراموش کرده و در غفلت بسر بری.
با ما خو کنی در هر بیت معنای متفاوتی داره که این از هنرهای مولاناست.
بیت ۱:شاید پشیمان نشی
بیت۲: کنار بیایی
بیت ۳:درونم را ببینی
بیت ۴:من را قبول و باور کنی
بیت ۵:درک کنی، بچشی
بیت ۶: دلت به حال من بسوزد
بیت ۷:متوجه من بشوی
بیت ۸:اعتماد کنی و بپذیری
بیت ۹:دل رحمی کنی
بیت ۱۰: به دید من بیایی و برای من باشی
معنی کلمات:
یار:خدا، نیکو کنی:منت بگذاری، اقبال خود صد تو کنی: کمی از وقتت را بدهی، بوک: شاید
گرد ره: آلودگی زمینی بودن بر بدن، آفاق را آراستم: به آسمانی شدن مهیا شدم، جرم تو برخاستم: برای گناه عاشق بودن تو به پا خیزیدم.
عدم: نیستی مطلق، زادم تو را: آشنا شدم، برتخت بنهادم تو را:تمام وجود خودم را از تو کردم، آیینه: طبق عرفان مولانا جان و روح است،
کان من:وجود من، طالب فرمان من: میخواهی فرمان برداری من را ببینی، آخر: خب، احسان: تقدیم همه چیز.
شرب:عشق،پیمانه شو: اندازه بگیر، وز خویشتن بیگانه شو: لحظه ای سرور بودنت را کنار بگذار، درد من: درد عشق، همخانه شو:آشنا شو.
سیمرغ:در نظر مولانا نماد انسان کامل، فلان: خدا
سیم و زر: پاکان و نیکان، عاشق هر لب شکر: عاشقِ کسانی که دوستت دارند،باری: یک بار، خوبی نگر: با دقت نگاه کن.
تخم وفا:دوستداری، نقش عجب بنگاشتم:به شکل عجیبی عارف و عاشقت شدم،پرده ها برداشتم: خودمو رسوا کردم،
بیت۱۰:گفتی به ادیانت اعتماد کنم، به برادرانم کمک کنم،عمیقاً عاشق ایمانم باشم و این کار را کردم تا اینکه دلت به رحم بیاد.
تو را گوید: در مورد تو حرف می زند، به پیش ما بیا: به نظر ما هم بیا، ز زرق و از ریا: اینکه میگی من همه را میبینم