مولاناغزل شمارهٔ ۲۳۴۶
مکن راز مرا ای جان فسانه
شنیدستی مجالس بالامانه
شنیدستی که الدین النصیحه
نصیحت چیست جستن از میانه
شنیدستی که الفرقه عذاب
فراقش آتش آمد با زبانه
چو لا تاسو علی ما فات گفته‌ست
نمی‌ارزد به رنج دام دانه
چو فرموده‌ست حق کالصلح خیر
رها کن ماجرا را ای یگانه
هلا برجه که ان الله یدعوا
غریبی را رها کن رو به خانه
رها کن حرص را کالفقر فخری
چرا می ننگ داری زین نشانه
چو ره بگشاد ابیت عند ربی
چه باشد گر کم آید خشک نانه
تجلی ربه نی کم ز کوهی
بخوان بر خود مخوان این را فسانه
خدا با توست حاضر نحن اقرب
در آن زلفی و بی‌آگه چو شانه
ولی زان زلف شانه زنده گردد
بخوان قرآن نسوی تا بنانه
چو گفته‌ست انصتو ای طوطی جان
بپر خاموش و رو تا آشیانه
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مکن راز مرا ای جان فسانه
شنیدستی مجالس بالامانه
هوش مصنوعی: ای جان، راز من را فاش نکن، چون تو داستان‌هایی را شنیده‌ای که در محافل عالی گفته می‌شود.
شنیدستی که الدین النصیحه
نصیحت چیست جستن از میانه
هوش مصنوعی: آیا شنیده‌ای که در دین، نصیحت مهم است؟ این نصیحت را باید از میان چیزها جستجو کرد.
شنیدستی که الفرقه عذاب
فراقش آتش آمد با زبانه
هوش مصنوعی: شنیدی که جدایی و دوری، مانند آتش سوزان و آزاردهنده‌ای است که شعله می‌کشد و می‌سوزاند.
چو لا تاسو علی ما فات گفته‌ست
نمی‌ارزد به رنج دام دانه
هوش مصنوعی: اگر بر آنچه که از دست رفته است، نالید و افسوس خورد، باید دانست که این زار زدن ارزش آن را ندارد که انسان خود را به زحمت بیندازد.
چو فرموده‌ست حق کالصلح خیر
رها کن ماجرا را ای یگانه
هوش مصنوعی: خداوند گفته است که صلح بهترین کار است، بنابراین ای یگانه، از درگیری و مشکلات دستی بکشی و صلح را انتخاب کنی.
هلا برجه که ان الله یدعوا
غریبی را رها کن رو به خانه
هوش مصنوعی: آهای، برو جلو و بدان که خداوند به غریبی دعوت می‌کند، پس او را رها کن و به سوی خانه‌ات برو.
رها کن حرص را کالفقر فخری
چرا می ننگ داری زین نشانه
هوش مصنوعی: حرص و طمع را کنار بگذار؛ چرا که فقر می‌تواند نشانه‌ای از افتخار باشد. چرا باید از این ویژگی شرمنده باشی؟
چو ره بگشاد ابیت عند ربی
چه باشد گر کم آید خشک نانه
هوش مصنوعی: وقتی دروازه به سوی خداوند باز شود، چه اهمیتی دارد اگر نان خشک کمی کم بیاورد؟
تجلی ربه نی کم ز کوهی
بخوان بر خود مخوان این را فسانه
هوش مصنوعی: نمایش خداوند در این دنیا کم نیست؛ به مانند کوهی که تو را نمی‌خواند، پس تو هم این داستان را از خود دور کن.
خدا با توست حاضر نحن اقرب
در آن زلفی و بی‌آگه چو شانه
هوش مصنوعی: خدا همیشه در کنار توست و این ارتباط نزدیکی است که تو را به او وصل می‌کند. در این حال، اینکه تو بی‌خبر از آن زلفی که همواره در اطراف توست، به مانند شانه‌ای است که بدون توجه به آن، به کار خود ادامه می‌دهی.
ولی زان زلف شانه زنده گردد
بخوان قرآن نسوی تا بنانه
هوش مصنوعی: اما به خاطر آن موهای بافته شده، زنده می‌شود. قرآن را بخوان تا مضامین زیبا و دل‌نشینی را دریابی.
چو گفته‌ست انصتو ای طوطی جان
بپر خاموش و رو تا آشیانه
هوش مصنوعی: وقتی گفته شده است که ساکت باش، ای طوطی دل، باید خاموش شوی و به سمت آشیانه‌ات بروی.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۲۳۴۶ به خوانش عندلیب
حاشیه ها
1399/10/18 00:01
سلام و درود
برای تصنیف و تفسیر این غزل بسیار زیبا ب برنامه آقای شهبازی در این باره
به لینک زیر مراجعه فرمایید.
پیوند به وبگاه بیرونی
1401/05/27 12:07
محسن جهان
تفسیر بیت ۱:
مولانا در این بیت رازی را فاش می‌کند.
در مصرع دوم خطاب به بشر می‌گوید: ای آدمیان آیا اطلاع دارید که همگی در مجلس و محضر پروردگار هستیم ( کنایه از عمر محدود ما در این کره خاکی است) و این عمر ما در حضور او به ودیعه و امانت گذاشته شده است. بنابراین ای جان و اصل من، این اسرار (کنایه از حضور ما در بارگاه الهی) را به افسانه و همانیدگی با این دنیای فانی تلف نکن.