مولاناغزل شمارهٔ ۲۱۶۴
اگر بگذشت روز ای جان به شب مهمان مستان شو
بر خویشان و بی‌خویشان شبی تا روز مهمان شو
مرو ای یوسف خوبان ز پیش چشم یعقوبان
شب قدری کن این شب را چراغ بیت احزان شو
اگر دوریم رحمت شو وگر عوریم خلعت شو
وگر ضعفیم صحت شو وگر دردیم درمان شو
اگر کفریم ایمان شو وگر جرمیم غفران شو
وگر عوریم احسان شو بهشتی باش و رضوان شو
برای پاسبانی را بکوب آن طبل جانی را
برای دیورانی را شهب انداز شیطان شو
تو بحری و جهان ماهی به گاهی چیست و بی‌گاهی
حیات ماهیان خواهی بر ایشان آب حیوان شو
شب تیره چه خوش باشد که مه مهمان ما باشد
برای شب روان جان برآ ای ماه تابان شو
خمش کن ای دل مضطر مگو دیگر ز خیر و شر
چو پیش او است سر مظهر دهان بربند و پنهان شو
غزل شمارهٔ ۲۱۶۳: چو شیرینتر نمود ای جان مها شور و بلای توغزل شمارهٔ ۲۱۶۵: فقیر است او فقیر است او فقیر ابن الفقیر است او
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اگر بگذشت روز ای جان به شب مهمان مستان شو
بر خویشان و بی‌خویشان شبی تا روز مهمان شو
هوش مصنوعی: اگر روز به پایان رسید، جانم، شب را با دوستان و آشنایان بگذران و در این شب، مهمان آنها باش تا دوباره روز به وجود بیاید.
مرو ای یوسف خوبان ز پیش چشم یعقوبان
شب قدری کن این شب را چراغ بیت احزان شو
هوش مصنوعی: ای یوسف زیبا، از پیش چشمان یعقوب دور نشو. این شب را به شب قدر تبدیل کن و برای خانه‌ی غم‌انگیزان، چراغی روشن کن.
اگر دوریم رحمت شو وگر عوریم خلعت شو
وگر ضعفیم صحت شو وگر دردیم درمان شو
هوش مصنوعی: اگر دور هستیم، به ما رحمت بفرست و اگر در حال عوریم، ما را پوشش و حمایت کن و اگر ضعفی داریم، ما را تقویت کن و اگر دردی داریم، به ما درمان عطا کن.
اگر کفریم ایمان شو وگر جرمیم غفران شو
وگر عوریم احسان شو بهشتی باش و رضوان شو
هوش مصنوعی: اگر کافر هستی، به ایمان بپیوند؛ اگر گناهکار هستی، به آمرزش بپرداز؛ اگر ناتوان و کم‌توانی، به نیکی و احسان بپرداز. بهشتی باش و مایه خوشنودی خداوند شو.
برای پاسبانی را بکوب آن طبل جانی را
برای دیورانی را شهب انداز شیطان شو
هوش مصنوعی: بیا تا با صدای طبل، روح خود را بیدار کنیم و به مبارزه با وسوسه‌ها و شیطان بپردازیم.
تو بحری و جهان ماهی به گاهی چیست و بی‌گاهی
حیات ماهیان خواهی بر ایشان آب حیوان شو
هوش مصنوعی: تو مانند دریا هستی و جهان مانند ماهی‌ها به تو وابسته است. زندگی ماهی‌ها در وقت‌های مشخص به تو بستگی دارد و برای زنده ماندن آنها، باید مانند آب حیاتی برایشان باشی.
شب تیره چه خوش باشد که مه مهمان ما باشد
برای شب روان جان برآ ای ماه تابان شو
هوش مصنوعی: شب تاریک چقدر زیباست وقتی که ماه مهمان ماست. ای ماه درخشان، بیا جانم را آرامش ببخش.
خمش کن ای دل مضطر مگو دیگر ز خیر و شر
چو پیش او است سر مظهر دهان بربند و پنهان شو
هوش مصنوعی: ای دل نگران، دیگر درباره‌ی خوبی و بدی صحبت نکن، چون در حضور او همه چیز مشخص است. دهان خود را ببند و خود را پنهان کن.
حاشیه ها
1397/02/21 00:05
نادر..
شب تیره چه خوش باشد که مه مهمان ما باشد
برای شب روان جان برآ ای ماه تابان شو..
1401/09/21 23:12
هادی
در این بیت:
تو بحری و جهان ماهی به گاهی چیست و بی‌گاهی
حیات ماهیان خواهی بر ایشان آب حیوان شو
آیا چست به جای چیست درست تر نیست؟
1402/12/06 10:03
هادی
مولانا ما رو دعوت می‌کنه به تام و تمام بودن در هر کاری که می کنیم حتی در حدی که برای دیورانی هم نقاب بیاندازیم و شیطان شویم. اولین گام صداقت، صداقت فرد با خودشه!