گنجور

غزل شمارهٔ ۲۰۶

ای همه خوبی تو را پس تو که رایی که را ؟
ای گل در باغ ما پس تو کجایی کجا ؟
سوسن با صد زبان از تو نشانم نداد
گفت رو از من مجو غیر دعا و ثنا
از کف تو ای قمر باغِ دهان پرشکر
وز کف تو بی‌خبر با همه برگ و نوا
سرو اگر سر کشید در قد تو کی رسید
نرگس اگر چشم داشت هیچ ندید او تو را
مرغ اگر خطبه خواند شاخ اگر گل فشاند
سبزه اگر تیز راند هیچ ندارد دوا
شرب گل از ابر بود شرب دل از صبر بود
ابر حریفِ گیاه، صبر حریف صبا
هر طرفی صف زده مردم و دیو و دده
لیک در این میکده پای ندارند پا
هر طرفی‌ام بجو هر چه بخواهی بگو
ره نبَری تار مو تا ننمایم هدی
گرم شود روی آب از تپش آفتاب
باز هَمَش آفتاب برکشد اندر علا
بر برَدَش خرد خرد تا که ندانی چه بُرد
صاف بدزدد ز دُرد شعشعه دلربا
زین سخن بوالعجب بستم من هر دو لب
لیک فلک جمله شب می‌زندت الصلا

اطلاعات

وزن: مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بر برَدَش خرد خرد تا که ندانی چه بُرد
صاف بدزدد ز دُرد شعشعه دلربا
آنرا بالا می‌بَرَد، کم‌کم می‌برد تا متوجه نشوی. جنس خوب را می‌دزدد و بد را می‌گذارد‌ آن شعشعه‌ی دلربا. ( بر یعنی بالا، خردخرد یعنی کم‌کم)

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۰۶ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1396/02/18 10:05
mohammad F

سلام - خسته نباشید .
یه سوالی داشتم.
بیت اول پس تو کرایی که را یعنی چی دقیقا ؟

1396/02/18 12:05
سیدمحمد

"پس تو کرایی، کرا؟" یعنی "پس تو مالِ چه کسی هستی؟"

1396/02/18 17:05
مهناز ، س

گرامی mohammad F
ای همه خوبی تو را پس تو که رایی که را؟
ای گل در باغ ما پس تو کجایی کجا؟
”پس تو که رایی “ ی اول به مانای دلبسته ی که هستی است
” که را “ ی دوم تأکید است که نشانه ی مشتاقی ست
در مصرع بعدی هم بعد از ” کجایی“ یک ”کجا”ی دیگر آورده که هم نشانه ی مشتاقی ست و هم اصرار
مانا باشی

1396/02/19 01:05
سید عماد رضوی

پرچم محسن چاوشی بالاست که این شعرو خونده دمش گرم

1396/02/19 13:05
فرهاد

هر طرفی صف زده مردمو دیو و دَدِه
معنی دده چیست؟

1396/02/19 17:05
مهناز ، س

گرامی فرهاد
دده ، چند معنا دارد و به مانای حیوان هم هست

1396/02/21 09:05
بشیر

دده اینجا میتونه معنی کنیز و پرستار کودک معنی بده

1396/03/23 21:05
علی

با سلام
دده به معنای حیوانات وحشی است
مانند از دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست.

1396/03/23 23:05
سیدمحمد

هر طرفی صف زده، مردم و دیو و دده
لیک در این میکده، پای ندارند، پا
.
دد/دده به معنای حیوان وحشی و درنده است
معنی بیت این می شود: " در این میکده، مردم و دیو و درندگان هر طرف صف کشیده اند، اما هیچکدام حریف و همپیاله ای ندارند. "

1396/03/26 17:05
زهرا گودرزی

در بیت اول "را" به معنی "برای" هست
ای که همه خوبی ها برای توست...پس تو برای جه کسی هستی

1396/03/27 17:05
آریان

آیا می شود در مصرعی که گفته شده"نرگس اگر چشم داشت"
چشم داشتن را به عنوان ایهام انتظار داشتن در نظر بگیریم؟

1396/03/01 00:06
محمدباقر

شرب گل از ابر بود شرب دل از صبر بود
ابر حریف گیاه صبر حریف صبا
معنی صبا تو این بیت چی میشه؟

1396/03/08 01:06

ابن که شعر مولانای خود. ما است از بلخ هست از کشور. عزیزمان افغانستان هست

1396/10/07 10:01
ناشناس

سلام دوستان
آریان عزیز
گل نرگس به خاطر شباهتش با چشم انسان در اشعار فارسی نماد بیداری و آگاهیست. اینجا شاعر میخواهد بگوید: حتی نرگس هم اگر می توانست ببیند نمیتوانست بزرگی و جلال و عظمت تو را درک کند و ببیند.
این موضوع ارتباطی به انتظار داشتن ندارد

1397/04/17 13:07
مهدیه

تو بیت یکی به آخر بربردش فعله؟یعنی متشکل از بر حرف اضافه + برد فعل ماضی از مصدر بردن و ضمیر مفعولی ش؟درست متوجه شدم؟لطفأ بیتو معنی کنین ممنون

1397/09/08 13:12

این شعر زیبا با صدای محسن چاوشی واقعا شنیدن دارد:
پیوند به وبگاه بیرونی/

1397/10/15 08:01
غلامحسین آتشی

به نظر حقیر در جمله صبر حریف صبا , صبا به معنی باد هوی و هوس که به آرامی منتج به معصیت و گناه میشود .هست. و صبر در برابر معصیت (گناه نکردن)نبالاترین صبر است..

1398/01/14 15:04
مصطفی

خدارو شکر که محسن جان چاووشی این بچه اهواز و البته خاک ایران و جنوب تونست باز هم بخشی از زیبایی های شعر مولوی را به ما نشون بده وگرنه ما کجا و این مضامین بلند عرفانی کجا.خوش به حال عرفا و دوستداران اونها.دم همشون گرم.اهنگشو گوش کنید تا ببینیند تاثیرموسیقی رو با وجود انکار برخی از همین بلانسبت عرفا و ملاها

1398/02/05 18:05
به نام او

مصرع اول: ای کسی که همه خوبی های کیهان برای توست(خدا یا عشق یا معشوق )
پس تو مال چه کسی هستی؟
تو مال چه کسی هستی ؟
مصرع دوم: در حالی که گلستان و بوستان تجلی توست ولی در حقیقت تو کجایی؟ کجا؟
مصرع سوم: گل سوسن اشاره به بی محابا سخن گفتن دارد چنان که اگر گل سوسن را ببنید بخشی دارد که در زیست شناسی به ان پرچم می گویند و بسیار بلند است و چند تا پرچم است و شاعر این هارا به زبان درازی و تعدد زبان تشبیه کرده است
یعنی که حتی گل سوسن که این همه زبان دارد و به بی محابا سخن گفتن شهره است از (خدا یا عشق یا معشوق) به من نشانی نداد
مصرع چهارم: گل سوسن به من گفت برو که از من رازی از (خدا یا عشق یا معشوق) به تو نمی رسد جز آنکه (خدا یا عشق یا معشوق) را ستایش کنم

همچنین سرو به بلندی مشهور است و مولانا می گوید اگر سرو قد بکشد کی به عظمت(خدا یا عشق یا معشوق) می تواند برسد
و گل نرگس مظهر چشم و دیدن و بینایی است

1398/02/05 21:05
همایون

شاید از اشعار قدیمی جلال دین است و از عرفان یک طرفه سخن می گوید و از تازگی در هستی و توانایی عشق و دوستی شمس و بزرگی های انسان و پهلوانی او خبری نیست، هیچ خبری و پیامی نیست مگر کششی آرام آرام از بالا و عبادت و بندگی از پایین کاری صورت دهد

1398/07/28 19:09
پریسا

این شعر رو امیر آرام بسیار زیبا اجرا کردن و توصیه میکنم بشنوید ولی مناسفانه آقای چاووشی اصرار دارن همه ی کارای ایشونو کپی کنن (با وجود اینکه براشون خیلی احترام قائلم ولی دیوانو میزارن جلوشون و شروع میکنن خوندن)

1398/11/13 00:02
ستاره

سلام
ببخشید پریسا جان گفتین امیر ارام این شعر رو خوندن میشه بگین اسمش چیه؟
من دنبالش گشتم ولی پیدا نکردم:(
دوستان لطفا اگه کسی میدونه حتما بگه

1399/01/17 00:04
FatMe

سلام میشه یک نفر معنی کل شعر رو بزاره؟!
ممنون

1399/08/28 02:10
بی‌نام

معنی دو بیت قبل از آخر در جواب مهدیه:
گرم شود روی آب از تپش آفتاب
باز همش آفتاب برکشد اندر علا
بَربَردش خرد خرد تا که ندانی چه برد
صاف بدزدد ز درد شعشعه دلربا
فکر می‌کنم معنیش این باشه:
آب با تابش آفتاب گرم می‌شود
اما در نهایت همین آفتاب است که با گرمای زیاد آن را بخار کرده و به بالا (آسمان) می‌برد
آفتاب آرام آرام آب را به آسمان می‌برد (تبخیر) به طوری که هیچ نمی‌فهمی که آن همه آب چگونه ناپدید شد
اشعه‌ی دلربای آفتاب اینگونه آب را میدزدد و گل و لای آن ته‌نشین شده و باقی می‌ماند

1400/07/24 00:09
مجتبی

در بیت ششم صبا اشتباه در ثبت است و ضیا درست است. استاد فروزانفر در تصحیح خود ضیا ثبت کرده‌اند و تمام نسخه‌های مورد استفادۀ ایشان هم همین را ثبت کرده‌اند.

1402/08/03 06:11
فرزام

مرغ اگر نغمه خواند

نه مرغ اگر خطبه خواند!!!! خطبه خوندن کار کس دیگست. مرغ نغمه میخونه