گنجور

غزل شمارهٔ ۱۹۸۱

مطربا نرمک بزن تا روح بازآید به تن
چون زنی بر نام شمس الدین تبریزی بزن
نام شمس الدین به گوشت بهتر است از جسم و جان
نام شمس الدین چو شمع و جان بنده چون لگن
مطربا بهر خدا تو غیر شمس الدین مگو
بر تن چون جان او بنواز تن تن تن تنن
تا شود این نقش تو رقصان به سوی آسمان
تا شود این جان پاکت پرده سوز و گام زن
شمس دین و شمس دین و شمس دین می گوی و بس
تا ببینی مردگان رقصان شده اندر کفن
مطربا گرچه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین کند مر جانت را چون یاسمن
لاله‌ها دستک زنان و یاسمین رقصان شده
سوسنک مستک شده گوید که باشد خود سمن
خارها خندان شده بر گل بجسته برتری
سنگ‌ها باجان شده با لعل گوید ما و من
ایها الساقی ادر کأس الحمیا نصفه
ان عشقی مثل خمر ان جسمی مثل دن

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مطربا نرمک بزن تا روح بازآید به تن
چون زنی بر نام شمس الدین تبریزی بزن
هوش مصنوعی: ای ساززن، به آرامی بنواز تا روح در تن جان بگیرد، مانند زنی که بر نام شمس‌الدین تبریزی می‌نوازد.
نام شمس الدین به گوشت بهتر است از جسم و جان
نام شمس الدین چو شمع و جان بنده چون لگن
هوش مصنوعی: نام شمس الدین برای تو دلنشین‌تر از جسم و جان است. نام شمس الدین مانند شمعی می‌درخشد و جان بنده در این مقام و منزلت همچون ظرفی است که به آن می‌نگرد.
مطربا بهر خدا تو غیر شمس الدین مگو
بر تن چون جان او بنواز تن تن تن تنن
هوش مصنوعی: ای سازنده، به خاطر خدا غیر از شمس‌الدین چیزی نگو. چون جان او را مانند تن خود بنواز!
تا شود این نقش تو رقصان به سوی آسمان
تا شود این جان پاکت پرده سوز و گام زن
هوش مصنوعی: به انتظار هستم که زیبایی تو چون رقصی به آسمان پرواز کند و جان پاکت چنان شور و هیجانی پیدا کند که به سمت عشق و احساسات برود.
شمس دین و شمس دین و شمس دین می گوی و بس
تا ببینی مردگان رقصان شده اندر کفن
هوش مصنوعی: شمس دین را بخوان و فقط او را فراموش نکن تا ببینی چگونه مردگان در لباس کفن خود به رقص در می‌آیند.
مطربا گرچه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین کند مر جانت را چون یاسمن
هوش مصنوعی: ای آوازخوان، اگرچه تو در نوا چیره‌ای، اما از ما دلگیر و عاشق نشو، زیرا عشق شمس‌الدین جان تو را همچون گل یاسمن زیبا و شگفت‌انگیز می‌سازد.
لاله‌ها دستک زنان و یاسمین رقصان شده
سوسنک مستک شده گوید که باشد خود سمن
هوش مصنوعی: گل‌های لاله به آرامی دست زده و گل یاسمن در حال رقص است. سوسن که سرمست و شاداب شده، می‌گوید من نیز مانند گل سمن هستم.
خارها خندان شده بر گل بجسته برتری
سنگ‌ها باجان شده با لعل گوید ما و من
هوش مصنوعی: خارها به طرز عجیبی به گل‌ها می‌خندند و برتری خود را نسبت به سنگ‌ها نشان می‌دهند؛ آنها با تمام وجود می‌گویند که ما چه موجوداتی هستیم و با لعل (گوهر) خود، از خودشان صحبت می‌کنند.
ایها الساقی ادر کأس الحمیا نصفه
ان عشقی مثل خمر ان جسمی مثل دن
هوش مصنوعی: ای ساقی، لطفا لیوان شراب را پر کن؛ زیرا عشق من مانند شراب است و جسم من همچون ظرفی برای آن.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۹۸۱ به خوانش حسین رستگار
غزل شمارهٔ ۱۹۸۱ به خوانش عندلیب

آهنگ ها

این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟

"اصفهان"
با صدای سپیده رئیس سادات (آلبوم Tale of Friendship)

حاشیه ها

1394/03/20 22:06
رامین خاوری

جووون :) چقد از خودش خوشش میآد طرف :))
شمس دین و شمس دین و شمس دین می گوی و بس
تا ببینی مردگان رقصان شده اندر کفن
-------
مطربا بهر خدا تو غیر شمس الدین مگو

1395/05/15 13:08
میلادی رومی

حتی اگه شمس هم این غزل رو میگفت منطقی بود که آدم هی بگه شمس دین و شمس دین و ...
:)))

1395/05/16 03:08
گمنام

چنین می نماید که جناب شمس به قول معروف خیلی به آقای بلخی حال می داده است.!

1395/05/17 17:08
بابک چندم

مهناز خانوم گرامی،
مرجع و ماخذ این :
که مولوی دختر " 11/12 ساله خود را به او (شمس) داده " تا "هر روز ناسزا بشنود و کتک بخورد ".... را لطف می فرمایید آگاه کنید که در کجا آمده؟
با سپاس

1395/05/17 17:08
بابک چندم

با پوزش،
در کجا آمده تبدیل شود به --> کجاست

1395/05/17 22:08
مهناز ، س

بابک گرامی
حق با شماست
بدون ذکر مرجع مطلبی را نوشتم ، گمان می کنم در یکی از اثار جناب بدیع الزمان فروزانفر شاید ” خط سوم ” خوانده بودم ، ولی زمان دانشکده بود و پانزده ، شانزده سال قبل
ولی چون موثق نیست ، خواهش می کنم از حاشیه حذف شود
از شما نیز به خاطر این گوشزد سپاسگزارم.
ماندگار باشید

1395/12/26 14:02

بر هرکه تو از دیده ی بد می نگری
از پنجره وجود خود مینگری....
معیار قضاوت هر شخصی خودش است. یعنی اینکه خودش در چه شرایطی چنین حرفی را میزند...
در واقع ابراز نظرات زیبا و زشت ؛ نشان دهنده جوهر وجود خود نظر دهنده است

1396/04/16 13:07
شهلا

درود جناب بنازاده
هرکسی ازظن خود شدیارمن، وز درون من نجست اسرارمن

1398/09/09 17:12
سعید م

متاسفانه بعضی ها سوراخ دعا گم کردهاند وفقط به دنبال یک بهانه می گردند تا دیگران را تخریب کنند. ما کجا و این بزرگواران کجا!

1398/10/07 08:01
علی

خانوم پریسا در تصنیفی این شعر را خوانده است.

1399/05/27 02:07
نورالله

سلام در بیت آخر عد از کلمه نصفه کلمه من نوشته نشده اگر به غزل 1978 نگاه کنید کپی این بیت آمده است و یعنی شاعر با آن بیت شروع کرده و با همان بیت تمام کرده است . و این چند غزل بهم متصل هستند لطفا اصلاح بفرمایید

1401/12/27 14:02
نوشاد رکنی

احسنت. در واقع این غزلی مستقل نیست و بخشی از غزل شماره 1978 است.

1400/01/24 09:03
سیاووش

سلام و درود
قابل توجه اشخاصی که بدون آگاهی و مغلطه وار درمورد بزرگان اظهار نظر میکند؛
اولا در کتاب خط سوم چنین گزاره موجود نیست
دوما کتاب خط سوم برای استاد فروزاتفر نیست!
(جناب زمانی این کتاب رو تصحیح کردند)
...
رقم مغلطه بر دفتر دانش نزنیم