اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گر تو تنگ آیی ز ما زوتر برون رو ای حریف
کز ترش رویی همی‌رنجد دلارام ظریف
هوش مصنوعی: اگر تو با دل تنگ و ناراحت پیش ما بیایی، بهتر است زودتر بروی، ای دوست، چون از چهره‌ی عبوس تو، دل آرام و لطیف من ناراحت می‌شود.
گر همی انکار خود پنهان کنی بر روی تو
می‌نماید دشمنی‌ها بر رخ تو لیف لیف
هوش مصنوعی: اگرچه بخواهی خود را پنهان کنی و انکار کنی، اما دشمنی‌ها به وضوح بر چهره‌ات نمایان می‌شود.
روز گردک بر رخ داماد می‌باشد نشان
از جمال او که نامش کرد رومی نیف نیف
هوش مصنوعی: روز، گردنبند زیبایی است که بر گردن داماد آویخته شده و نشان دهنده زیبایی اوست، به گونه‌ای که نامش را به یاد رومیان می‌اندازد.
چون خداوند شمس دین چوگان زند یارش کجاست
ور بر اسب فضل بنشیند کجا دارد ردیف
هوش مصنوعی: وقتی که خداوند شمس دین به چنگ می‌زند، دوستش کجا است؟ و اگر بر اسب فضل بنشیند، چه کسی در کنار او قرار دارد؟
خوان و بزم هر دو عالم نزد بزم شمس دین
چون یکی کاسه پرآش و بر سر او یک رغیف
هوش مصنوعی: هر دو جهان، مانند یک ظرف پر از آش، در مهمانی شمس‌الدین در کنار هم قرار دارند و بر روی آن یک تکه نان گذاشته شده است.
وان رغیف و آش و کاسه صدقه تبریز دان
از کمال و حرمت شهر شهنشاه شریف
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که نان و غذا و کاسه‌ای که صدقه داده می‌شود، نمایانگر ارزش و احترام شهر تبریز است و به عظمت و مرتبه بالای این شهر اشاره دارد.
حاشیه ها
1393/08/04 14:11
پیرایه یغمایی
خوان و بزم هردو عالم نزد بزم شمس دین
چون یکی کاسه پرآش و بر سر او یک رغیف
آش و نهادن رغیف بر سر آن: نحست اینکه در گویش تاجیکان، آش به معنای پلو است./ از قدیم
رسم بوده که بر روی ظرف پلو یک نان گرم می‌نهادند . این نان نازک بوده که آن را نان لواش می گفتند
1395/10/30 20:12
فاطمه تسلیم
در بیت دوم لیف‌لیف احتمالاً قید است. لیف به رشته‌های گیاهی و به خصوص درخت خرما گفته می‌شده که در این معنی لیف‌لیف یعنی چین و چروک داشتن و لیف در یک معنا به معنی بیش هم هست. بنابراین حاصل معنای این است که اگر تو دشمنی خودت را با من انکار کنی نشانه‌های آن دشمنی در چهرۀ پرجین و چروک به خاطر ناراحتی و عصبانیتت پیداست یا اینکه اگر تو دشمنی خودت را با من پنهان کنی، نشانه‌های آن دشمنی بیشتر در چهرۀ تو پیدا می‌شود.
در بیت سوم، نیف نیف نیز به معنی فضل و نکویی است و آفتاب‌گردک نیز در همین بیت به معنای گل آفتابگردان است.
مولانا