گنجور

بخش ۶۱ - جواب دادن قاضی صوفی را

گفت قاضی گر نبودی امر مر
ور نبودی خوب و زشت و سنگ و در
ور نبودی نفس و شیطان و هوا
ور نبودی زخم و چالیش و وغا
پس به چه نام و لقب خواندی ملک
بندگان خویش را ای منهتک
چون بگفتی ای صبور و ای حلیم
چون بگفتی ای شجاع و ای حکیم
صابرین و صادقین و منفقین
چون بدی بی ره‌زن و دیو لعین
رستم و حمزه و مخنث یک بدی
علم و حکمت باطل و مندک بدی
علم و حکمت بهر راه و بی‌رهیست
چون همه ره باشد آن حکمت تهیست
بهر این دکان طبع شوره‌آب
هر دو عالم را روا داری خراب
من همی‌دانم که تو پاکی نه خام
وین سؤالت هست از بهر عوام
جور دوران و هر آن رنجی که هست
سهل‌تر از بعد حق و غفلتست
زآنک اینها بگذرند آن نگذرد
دولت آن دارد که جان آگه برد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گفت قاضی گر نبودی امر مر
ور نبودی خوب و زشت و سنگ و در
هوش مصنوعی: قاضی گفت اگر حکم و دستوری نبود، نه خوبی و بدی وجود داشت و نه چیزهایی مانند سنگ و در.
ور نبودی نفس و شیطان و هوا
ور نبودی زخم و چالیش و وغا
هوش مصنوعی: اگر نفس و شیطان و هوس در کار نبودند، و اگر زخم‌ها و جنگ‌ها و جدال‌ها وجود نداشتند...
پس به چه نام و لقب خواندی ملک
بندگان خویش را ای منهتک
هوش مصنوعی: پس به چه نام و با چه لقبی، تو پادشاهی بندگان خود را خوانده‌ای، ای کسی که حرمت و مقام آنها را شکسته‌ای؟
چون بگفتی ای صبور و ای حلیم
چون بگفتی ای شجاع و ای حکیم
هوش مصنوعی: وقتی تو را به صبر و بردباری می‌شمارند، و به شجاعت و حکمتت اشاره می‌کنند.
صابرین و صادقین و منفقین
چون بدی بی ره‌زن و دیو لعین
هوش مصنوعی: صبیان و راستگویان و افراد بخشنده مانند کسی هستند که در برابر بدی، بدون هیچ مانع و دیوانگی ای ایستادگی می‌کنند.
رستم و حمزه و مخنث یک بدی
علم و حکمت باطل و مندک بدی
هوش مصنوعی: رستم و حمزه و مرد مَخنث، هر سه در علم و حکمت دچار اشتباه و نادانی هستند و از حقیقت دورند.
علم و حکمت بهر راه و بی‌رهیست
چون همه ره باشد آن حکمت تهیست
هوش مصنوعی: دانش و خرد برای پیدا کردن راه و حتی در بی‌راهی هم مفید است، اما اگر همه مسیرها یکسان باشد، آن دانش بی‌فایده خواهد بود.
بهر این دکان طبع شوره‌آب
هر دو عالم را روا داری خراب
هوش مصنوعی: برای این کسب‌وکار و طبع خاص، هر دو جهان را خراب می‌کنی و تحمل می‌کنی.
من همی‌دانم که تو پاکی نه خام
وین سؤالت هست از بهر عوام
هوش مصنوعی: من می‌دانم که تو فردی با دانش و فهم هستی و از روی نادانی سؤال نمی‌کنی، بلکه این سؤال تو برای کسانی است که دانش کمتری دارند.
جور دوران و هر آن رنجی که هست
سهل‌تر از بعد حق و غفلتست
هوش مصنوعی: مشکلات و دردهای زندگی، از بی‌توجهی به حقیقت و غفلت از آن، کمتر و آسان‌تر هستند.
زآنک اینها بگذرند آن نگذرد
دولت آن دارد که جان آگه برد
هوش مصنوعی: از آنجا که این مسائل و موضوعات گذرا هستند، اما حقیقت و دولت واقعی همیشه باقی می‌ماند. حقیقی که جان و دل انسان را آگاه می‌کند و او را به درک عمیق‌تری می‌رساند.

حاشیه ها

1403/08/12 07:11
کوروش

جور دوران و هر آن رنجی که هست

 

سهل‌تر از بعد حق و غفلتست

 

بعد حق یعنی چه 

میدونم ینی دوری از حق ولی دوری از حق ینی چی