چند بیت از این شعر از جمله بیت پنجم از مولانا نیست و یا اگر هم هست بسیار ناقص و ناهنجار دستکاری و تحریف شده
بوک فیما بعد دستوری رسد
رازهای گفتنی گفته شود
این بیت نه قافیه درست دارد و نه معنای درستی و نه املای درستی، چنین شعری را مولانا اینقدر ناقص و ناهنجار و ناموزون نمیگوید
حمید سامانی

حمید خان گرامی
قافیه دارد : رِسَد ، شَوَد .
اگر خوانده شود : بو که فیمابعد دستوری رَسَد
رازهای گفتنی گفته شود .
بابقیه بیتها همخوانی دارد
یعنی ، به امید آنکه ، یا باشد که فرمانی بعداً برسد
دبیری داشتیم بوک را ، باشد که ترا ،معنی می کرد، ک ، را به عربی به معنای تو را می گرفت
باز هم ، مانا در نهان سراینده
موفق باشید

به نظرم شعر آب جیحون را اگر..... باید تبدیل به (آب دریا را اگر نتوان چشید... هم به قدر تشنگی باید چشید)

س م گرامی
سپاس از بذل توجه شما
بوکِ به معنای بُوَد که صحیح است و این معنا را میدانم و خوانش رسد هم با فتحه روی حروف ر و سین صحیح است
اما این بیت همچنان غریب است و ارتباط مصراع ها بسیار پراکنده و بعید (دور) است
پاینده باشید

صحبت حکام، ظلمت شب یلداست
نور زخورشید جوی،" بو " که بر آید
به گمانم آب جیحون درست است ، چه چشیدن آب شور دریا ، تشنگی می افزاہد
مگر که مراد از دریا رود باشد که دور نمی نماید
که رودان فرارودان، سیر دریا و آمو دریا خوانده می شوند

س م عزیز
فراموش کردم بنویسم
که کلمه ربط و یا موصول است و در کلماتی سر هم نوشته میشود
چون + که = چونکه = چونک
ز مخفف از
از آن = زان
از آن که = زانکه = زانک
در گذشته شاعران حرف "ه" یا به عبارتی های غیر ملفوظ را برای زیبایی و یکدستی ظاهر کلمه و گاهی برای حفظ قافیه در چنین کلماتی را حذف میکرده اند و همچنان حرکت کسره در حرف آخر ملفوظ باقی میماند و همان صوت (صدای) و مفهوم مورد نظر را در خود حفظ میکرد
تعبیر ک به معنای تو در عربی از زبان دبیرتان صحیح نبوده و ایشان از خود در آورده
مثال دیگری از اشعار مولانا
چونک من از دست شدم در ره من شیشه منه
ور بنهی پا بنهم هر چه بیابم شکنم
زانک دلم هر نفسی دنگ خیال تو بود
گر طربی در طربم گر حزنی در حزنم
تلخ کنی تلخ شوم لطف کنی لطف شوم
با تو خوش است ای صنم لب شکر خوش ذقنم
اصل تویی من چه کسم آینه‌ای در کف تو
هر چه نمایی بشوم آینه ممتحنم
تو به صفت سرو چمن من به صفت سایه تو
چونک شدم سایه گل پهلوی گل خیمه زنم
پاینده باشید

این جهان جنگست کل چون بنگری
ذره با ذره چو دین با کافری
آن یکی ذره همی پرد به چپ
وآن دگر سوی یمین اندر طلب
ذره‌ای بالا و آن دیگر نگون
جنگ فعلیشان ببین اندر رکون
جنگ فعلی هست از جنگ نهان
زین تخالف آن تخالف را بدان
تفسیر نظریه ارسطو درباره طبیعت
فراز ذیل،تفسیر نظریه ارسطواست؛ومقدمه ای است برا ی بیان احوال آن ‏جهان که همه اش صلح است وصفا.‏
این جهان جنگست کل چون بنگری
ذره با ذره چو دین با کافری
آن یکی ذره همی پرد به چپ
وآن دگر سوی یمین اندر طلب
ذره‌ای بالا و آن دیگر نگون
جنگ فعلیشان ببین اندر رکون
جنگ فعلی هست از جنگ نهان
زین تخالف آن تخالف را بدان
ازطریق برهان خلف اثبات میکند که جهان معنوی ,کل صلح است ؛وستون ‏آن برصلح بناشده است.‏
استدلال خلفی جلال الدین بر یک مقدمه از کیهان شناسی قدیم استوار است ‏که عناصر اربعه(آب-آتش –باد-خاک)را خمیرمایه طبیعت میدانسته است. ‏اینک این نظریه توسط فلاسفه نقد شده است وبرای مخاطب امروز ‏مثنوی,کهنه وفرسوده است.‏

جز مگر مفتاح خاص آید ز دوست
که مقالید السموات آن اوست
بیت بالا اشاره دارد به آیه 63 سوره زمر

باد که را ز آب جو چون وا کند
که: فتحه روی کاف به معنی کاه
وا کند : کنار زند

دوست و فرزانه گرامی که فرموده اید : بیت"بود که فیما ... " فاقد وحدت معنا با سایر ابیات است ؛ درود
در خصوص قافیه که دوست گرامیمان حق مطلب را ادا کردند .
به آگاهی برسانم که این بیت با بیت قبل و ابیات قبلتر آن و بیت بعد و بعدی ها کاملا وحدت معنا دارد و بیانگر آن است که به نظر مولانا شاید تا آن زمان هنوز همه زوایا و پوشیدگی های مفهوم عشق برای ما اشکار نشده است و فعلا به همین بسنده می کنیم که هدف آن فقط جذب یار و معشوق است ولی ممکن است در آینده مفهوم و منظور های تازه ای بر آن مترتب گردد و جنبه های تازه ای از عشق فرا یاد آید و سر و کارش با پنج و شش ، که منظور مولانا از بیان آن بی شک جایگاه ریاضیات و حساب و کتاب در عشق است ، بیافتد و بابی دیگر در عشق گشوده آید .
بهروز و پیروز باشید .
جسارت را بر من ببخشید .

هدایت و راهیابی در دنیایی از راهنمایان متضاد چگونه میسر است؟
پیش ازین گفتیم که خداوند سیب های معرفت را در لابلای برگها می پوشاند پس چگونه باید آن را فراچنگ آورد؟
زین غمام بانگ و حرف و گفت و گوی
پرده یی،کز سیب نآید غیر بوی
بو نگه دار و بپرهیز از زکام
تن بپوش از باد و بود سرد عام
چون جمادند و فسرده و تن شگرف
می جهد انفاسشان از تل برف 6/89

در این چند بیت موضوع بسیار عمیقی اشاره می شود و آن هدایت هست.
هدایت چگونه میسر است در حالی که ما اطمینان نداریم مطالب ارایه شده از سوی خداوند صادر شده باشد همچنین اطمینان نداریم این تفسیر ارایه شده از قرآن مطابق با واقعیت باشد.
گذشت زمان طولانی و اختلاف نظرات و گاهی تضاد نظرات، تردید ها را بیشتر می کند.
مولانا یا روشنگری خود این مشکل بزرگ هدایت و راهیابی در طول زمانها را حل می کند.
میفرماید که سیب هدایت و آگاهی، بوی خوشی به سوی تو خواهد آورد،اما کلید هدایت آن است که مشام معنوی تو پاک باشد و مبتلا به زکام نباشی .
چه چیز باعث زکام است؟
انسانهای فسرده ومرده که چون برف هستند و پاکی مشام تو را نشانه رفته اند.
چون زمین زین برف در پوشد کفن
تیغ خورشید حسام الدین بزن 6/90
وقتی زمین روح پاک ازین برف مرده کفن پوشید ،معانی مثنوی را که چون خورشید این برفها را باز می کند و وجودت را زنده می کند برآن بزن.
این سخن همچون ستاره ست و قمر
لیک بی فرمان حق ندهد اثر 104
در این بیت توحید در هدایت مطرح می شود.تاثیر گفتارها و نوشتارها فقط از سوی خداوند می باشد.
آرامش و پرواز روح
arameshsahafian@

رهگذر عزیز
فرق اب دریا و اب جیحون اینه که اب جیحون قابل شرب هستش ولی اب دریا رو حتی نمیشه چشید کافیه بچشی و تشنه تر هم بشوی پس هپین انتظار از حضرت مولانا میرود که تفاوت اب دریا و جیحون را بدانند و درست از اب جیحون استفاده کنند
بااحترام این فقط نظر حقیر بود

در این بیت" زین غمام بانگ و حرف و گفت و گوی
پرده‌ای کز سیب ناید غیر بوی"
سیب ، غیب نیست؟
پرده ای از غیب ناید غیر بوی

با درود
به نظر چند تن از دوستان اهل ادب ، مولوی رومی مراتب شعری بالایی ندارد
و این گفته دوستان به خوبی در اشعار مولوی مخصوصا غزلیات ایشان هویداست و شاهد بر این مدعامیتواند این باشد که ایشان برای پروراندن و باز گو کردن یک معنی از چندین بیت استفاده کرده تا منظور و حق مطلب را ادا کند و این در حالی است که شاعرانی دیگر مخصوصا خداوندگار سخن ایران زمین فردوسی طوسی در جای جای کتاب گرانسنگ شاهنامه ، در یک بیت حتی سه یا چهار معنی را با هم گنجانده است که این خود حکایت از مقام شاعری ایشان دارد
دو دیگر آنکه کم بودن استفاده از آرایه های ادبی در شعر ایشان میباشد
ولی در کل تلاش ایشان برای استفاده از این همه تمثیل و داستان قابل ستودن است

درود
اشتباه چاپی: این جهان زین. جنگ قائم می بود

چون جمادند و فسرده و تن‌شگرف
چون جمادند و فسرده تن شگرف
صورت دوم مصرع صحیح است هم به لحاظ وزن و هم معنا

در مصراع " این جهان زن جنگ قایم می بود ،زن اشتباهه و بجاش زین درسته .مصراع درستش اینه "این جهان زین جنگ قایم می بود"

این شعر یکی از عالیترینهای مثنوی هست .هزاران بار با صدای بلند بخوانم سیر نمیشم 

دوست عزیز Ap

بسیار مایه تاسف است که اولا" مولانا را رومی می خوانید. دوم اینکه در مورد شاعری ایشان و اشعار جوشان و الهی ایشان اظهار می کنید که مرتبه ای ندارد.

اشعار مولانا بازی با کلمات نیست ، اوهام و جفنگیات  نیست . جوشیده از چشمه متصل به بینهایت است.

فوق العاده و بی نظیر 

موفق باشید.

بانو یا آقای Ap

مولانا خود فرموده: 

قافیه اندیشم و دلدار من 

گویدم مندیش جز دیدار من

لفظ و وزن و قافیه بر هم زنم

تا که بی این هر سه با تو دم زنم

مولوی در اوج خلاقیت شاعرانه خود می خواهد هر گونه قید و بند مزاحمت را از دست و پای اندیشه خود بگشاید وبا قالب شکنی دست به زایش هنری زده و مانع تنگ کلام را بشکند.

رستم ازین بیت و غزل، ای شه وسلطان ازل

مفتعلن مفتعلن مفتعلن کشت مرا

قافیه و مغلطه را گو‌همه سیلاب ببر

پوست بود پوست بود درخورمغز شعرا

آینه ام آینه ام مرد مقالات نه ام

دیده شود حال من ار چشم شود گوش شما