مولانابخش ۱۷۲ - بیان آنک نَحْنُ قَسَمْنا کی یکی را شهوت و قوت خران دهد و یکی را کیاست و قوت انبیا و فرشتگان بخشد سر ز هوا تافتن از سروریست ترک هوا قوت پیغامبریست تخمهایی کی شهوتی نبود بر آن جز قیامتی نبود
گر بُدش سستیِ نریِ خران
بود او را مردی پیغامبران
ترک خشم و شهوت و حرص‌آوری
هست مردی و رگ پیغامبری
نری خر گو مباش اندر رگش
حق همی خواند الغ بگلربگش
مرده‌ای باشم به من حق بنگرد
به از آن زنده که باشد دور و رد
مغز مردی این شناس و پوست آن
آن برد دوزخ برد این در جنان
حفت الجنه مکاره را رسید
حفت النار از هوا آمد پدید
ای ایاز شیر نر دیوکش
مردی خر کم فزون مردی هش
آنچ چندین صدر ادراکش نکرد
لعب کودک بود پیشت اینت مرد
ای به دیده لذت امر مرا
جان سپرده بهر امرم در وفا
داستان ذوق امر و چاشنیش
بشنو اکنون در بیان معنویش
بخش ۱۷۱ - عزم کردن شاه چون واقف شد بر آن خیانت کی بپوشاند و عفو کند و او را به او دهد و دانست کی آن فتنه جزای او بود و قصد او بود و ظلم او بر صاحب موصل کی و من اساء فعلیها و ان ربک لبالمرصاد و ترسیدن کی اگر انتقام کشد آن انتقام هم بر سر او آید چنانک این ظلم و طمع بر سرش آمد: شاه با خود آمد استغفار کردبخش ۱۷۳ - دادن شاه گوهر را میان دیوان و مجمع به دست وزیر کی این چند ارزد و مبالغه کردن وزیر در قیمت او و فرمودن شاه او را کی اکنون این را بشکن و گفت وزیر کی این را چون بشکنم الی آخر القصه: شاه روزی جانب دیوان شتافت
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گر بُدش سستیِ نریِ خران
بود او را مردی پیغامبران
هوش مصنوعی: اگر او به سستی و تنبلی خرها دچار بود، باید می‌دانست که مردان پیامبر نمی‌توانند او را یاری کنند.
ترک خشم و شهوت و حرص‌آوری
هست مردی و رگ پیغامبری
هوش مصنوعی: ترک خشم، شهوت و حرص نشان از بزرگی و مردانگی است و این ویژگی‌ها خود گواهی بر مقام پیامبری هستند.
نری خر گو مباش اندر رگش
حق همی خواند الغ بگلربگش
هوش مصنوعی: بدان که نباید مانند نری خر عمل کنی، زیرا در درون او نیز صدای حق وجود دارد که او را به سمت خوبی‌ها هدایت می‌کند.
مرده‌ای باشم به من حق بنگرد
به از آن زنده که باشد دور و رد
هوش مصنوعی: بهتر است که به جای زندگی بدون معنا، مرده‌ای باشم که از طرف دیگران مورد توجه و احترام قرار می‌گیرد. این از زندگی در تنهایی و دوری به مراتب ارزشمندتر است.
مغز مردی این شناس و پوست آن
آن برد دوزخ برد این در جنان
هوش مصنوعی: مردی با فهم و درک بالا، با روحی خوب و شایسته به بهشت خواهد رفت، در حالی که ظاهری که شاید ناپسند باشد، او را به دوزخ نخواهد کشاند.
حفت الجنه مکاره را رسید
حفت النار از هوا آمد پدید
هوش مصنوعی: بهشت با سختی‌ها و دشواری‌ها احاطه شده و آتش جهنم از تمایلات و خواهش‌های نفسانی به وجود می‌آید.
ای ایاز شیر نر دیوکش
مردی خر کم فزون مردی هش
هوش مصنوعی: ای ایاز، تو مانند شیر نر هستی که دیو را می‌کشد. در زندگی خود کمتر از مردان واقعی باش و همواره در تلاش برای افزایش شجاعت و مردانگی‌ات باش.
آنچ چندین صدر ادراکش نکرد
لعب کودک بود پیشت اینت مرد
هوش مصنوعی: آنچه که درک آن برای مردان بزرگ سخت و دشوار است، در برابر تو چیزی جز بازی کودکانه است.
ای به دیده لذت امر مرا
جان سپرده بهر امرم در وفا
هوش مصنوعی: ای آن کسی که برای خواسته‌ام جان می‌دهی، به خاطر وفا و صداقتی که داری.
داستان ذوق امر و چاشنیش
بشنو اکنون در بیان معنویش
هوش مصنوعی: قصه‌ی لذت و طعم آن را در حال حاضر در بیان معنای معنوی‌اش بشنو.
حاشیه ها
1399/09/08 08:12
مصرع اول از بیت اول چگونه باید خوانده شود که وزن شعر درست باشد؟
1400/05/13 16:08
کوروش
گر بُدَش سستیِ نریِ خران
1400/05/13 16:08
کوروش
میگه اگه شهوت حیوانات رو داشت نمیتونست مثل پیامبران رفتار کنه