گنجور

بخش ۵۹ - نوشتن آن غلام قصهٔ شکایت نقصان اجری سوی پادشاه

قصه کوته کن برای آن غلام
که سوی شه بر نوشتست او پیام
قصه پر جنگ و پر هستی و کین
می‌فرستد پیش شاه نازنین
کالبد نامه‌ست اندر وی نگر
هست لایق شاه را آنگه ببر
گوشه‌ای رو نامه را بگشا بخوان
بین که حرفش هست در خورد شهان
گر نباشد درخور آن را پاره کن
نامهٔ دیگر نویس و چاره کن
لیک فتح نامهٔ تن زپ مدان
ورنه هر کس سر دل دیدی عیان
نامه بگشادن چه دشوارست و صعب
کار مردانست نه طفلان کعب
جمله بر فهرست قانع گشته‌ایم
زانک در حرص و هوا آغشته‌ایم
باشد آن فهرست دامی عامه را
تا چنان دانند متن نامه را
باز کن سرنامه را گردن متاب
زین سخن والله اعلم بالصواب
هست آن عنوان چو اقرار زبان
متن نامهٔ سینه را کن امتحان
که موافق هست با اقرار تو
تا منافق‌وار نبود کار تو
چون جوالی بس گرانی می‌بری
زان نباید کم که در وی بنگری
که چه داری در جوال از تلخ و خوش
گر همی ارزد کشیدن را بکش
ورنه خالی کن جوالت را ز سنگ
باز خر خود را ازین بیگار و ننگ
در جوال آن کن که می‌باید کشید
سوی سلطانان و شاهان رشید

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قصه کوته کن برای آن غلام
که سوی شه بر نوشتست او پیام
هوش مصنوعی: داستان را کوتاه کن برای آن خدمتکاری که پیامی برای شاه نوشته است.
قصه پر جنگ و پر هستی و کین
می‌فرستد پیش شاه نازنین
هوش مصنوعی: داستانی پر از جنگ و ناخوشی و کینه دارم که به پیش شاه عزیز می‌فرستم.
کالبد نامه‌ست اندر وی نگر
هست لایق شاه را آنگه ببر
هوش مصنوعی: بدن انسان یک کتاب است که در آن با نگریستن به آن، می‌توان صفات و ویژگی‌های شایسته یک پادشاه را شناخت و پس از آن به اوج خود رسید.
گوشه‌ای رو نامه را بگشا بخوان
بین که حرفش هست در خورد شهان
هوش مصنوعی: در گوشه‌ای از نامه را باز کن و بخوان که محتوای آن مناسب و شایسته‌ی پادشاهان است.
گر نباشد درخور آن را پاره کن
نامهٔ دیگر نویس و چاره کن
هوش مصنوعی: اگر نوشته‌ای مناسب نیست، آن را دور بینداز و نامه‌ای جدید بنویس و برای مشکل خود راه حلی پیدا کن.
لیک فتح نامهٔ تن زپ مدان
ورنه هر کس سر دل دیدی عیان
هوش مصنوعی: اما نگو که پیروزی بر جسم را نشانه برتری‌ات بدان، زیرا هرکس در دلش را نگاه کنی، رازهای عمیق‌تری خواهد داشت.
نامه بگشادن چه دشوارست و صعب
کار مردانست نه طفلان کعب
هوش مصنوعی: گشودن نامه‌ای که از دل برآمده و احساسات و افکار عمیق را در خود دارد، کار آسانی نیست و نیاز به تلاش و شجاعت مردان دارد، نه کار ساده‌ای است که کودکان از عهده‌اش برآیند.
جمله بر فهرست قانع گشته‌ایم
زانک در حرص و هوا آغشته‌ایم
هوش مصنوعی: ما همه به فهرست قناعت کرده‌ایم، زیرا در آرزوها و تمایلات خود غرق شده‌ایم.
باشد آن فهرست دامی عامه را
تا چنان دانند متن نامه را
هوش مصنوعی: این فهرست به‌گونه‌ای طراحی شده است که برای عموم قابل فهم باشد تا متن نامه را به‌خوبی درک کنند.
باز کن سرنامه را گردن متاب
زین سخن والله اعلم بالصواب
هوش مصنوعی: سرنامه را بگشایید و به خودتان سخت نگیرید، زیرا در این موضوع فقط خداوند به حقیقت واقف است.
هست آن عنوان چو اقرار زبان
متن نامهٔ سینه را کن امتحان
هوش مصنوعی: اگر آن عنوان را به زبان بیاوری، مانند این است که متن اصلی احساسات و افکار درونی‌ات را امتحان کرده‌ای.
که موافق هست با اقرار تو
تا منافق‌وار نبود کار تو
هوش مصنوعی: من فقط بر اساس اعتراف تو عمل می‌کنم، تا کارهایت به صورت نفاق‌آلود نباشد.
چون جوالی بس گرانی می‌بری
زان نباید کم که در وی بنگری
هوش مصنوعی: زمانی که بار سنگینی را به دوش می‌کشی، نباید به آنچه درون آن است نگاه کنی و نگران شوی.
که چه داری در جوال از تلخ و خوش
گر همی ارزد کشیدن را بکش
هوش مصنوعی: هرچه در زندگی‌ات از تجربیات تلخ و شیرین داری، اگر ارزشش را دارد، باید با شجاعت آن را تحمل کنی و ادامه دهی.
ورنه خالی کن جوالت را ز سنگ
باز خر خود را ازین بیگار و ننگ
هوش مصنوعی: اگر نمی‌خواهی از بار بی‌فایده و شرم در زندگی خود رها شوی، پس باید خود را از این زحمت بیهوده آزاد کنی و بار سنگین را بر دوش نکشی.
در جوال آن کن که می‌باید کشید
سوی سلطانان و شاهان رشید
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که آنچه مورد نیاز است، باید به سمت فرمانروایان و پادشاهان بافضیلت و شایسته هدایت شود.

حاشیه ها

1392/10/04 01:01
امین کیخا

جوال از گوالیدن است