گنجور

بخش ۷۷ - اجتماع اجزای خر عزیر علیه السلام بعد از پوسیدن باذن الله و درهم مرکب شدن پیش چشم عزیر علیه السلام

هین عزیرا در نگر اندر خرت
که بپوسیدست و ریزیده برت
پیش تو گرد آوریم اجزاش را
آن سر و دم و دو گوش و پاش را
دست نه و جزو برهم می‌نهد
پاره‌ها را اجتماعی می‌دهد
در نگر در صنعت پاره‌زنی
کو همی‌دوزد کهن بی سوزنی
ریسمان و سوزنی نه وقت خرز
آنچنان دوزد که پیدا نیست درز
چشم بگشا حشر را پیدا ببین
تا نماند شبهه‌ات در یوم دین
تا ببینی جامعی‌ام را تمام
تا نلرزی وقت مردن ز اهتمام
همچنانک وقت خفتن آمنی
از فوات جمله حسهای تنی
بر حواس خود نلرزی وقت خواب
گرچه می‌گردد پریشان و خراب

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هین عزیرا در نگر اندر خرت
که بپوسیدست و ریزیده برت
هوش مصنوعی: ای عزیرا، دقت کن به حال الاغ خود که چگونه در حال پوسیدن و فروریختن است.
پیش تو گرد آوریم اجزاش را
آن سر و دم و دو گوش و پاش را
هوش مصنوعی: ما همه اجزای وجودمان را در حضور تو جمع می‌کنیم؛ سر و دم و دو گوش و پاهایمان را.
دست نه و جزو برهم می‌نهد
پاره‌ها را اجتماعی می‌دهد
هوش مصنوعی: دست انسان می‌تواند قطعات جدا را کنار هم بگذارد و آن‌ها را به یک کل واحد تبدیل کند.
در نگر در صنعت پاره‌زنی
کو همی‌دوزد کهن بی سوزنی
هوش مصنوعی: به تلاشی که در هنر بریدن پارچه انجام می‌شود نگاه کن، او به مانند دوختی کهن عمل می‌کند بدون آنکه از سوزن استفاده کند.
ریسمان و سوزنی نه وقت خرز
آنچنان دوزد که پیدا نیست درز
هوش مصنوعی: در اینجا به نوعی صحبت از مهارت و دقت در کار است. اگر کسی با مهارت و توجه بالا کاری را انجام دهد، حتی در شرایطی که ممکن است به نظر برسد کار آسانی نیست، می‌تواند به خوبی آن را انجام دهد و جزئیات آن را پنهان کند. مانند دوختن یک ریسمان و سوزن به طوری که خط دوخت کاملاً نامشهود باشد.
چشم بگشا حشر را پیدا ببین
تا نماند شبهه‌ات در یوم دین
هوش مصنوعی: چشمانت را باز کن و نشانه‌های روز قیامت را مشاهده کن تا در روز حساب، هیچ تردیدی برایت باقی نماند.
تا ببینی جامعی‌ام را تمام
تا نلرزی وقت مردن ز اهتمام
هوش مصنوعی: تا زمانی که تمام جوانب زندگی‌ام را در نظر بگیری، و از این بابت مطمئن شوی، در لحظه مرگ به خاطر دغدغه‌ها و نگرانی‌هایم نمی‌لرزم.
همچنانک وقت خفتن آمنی
از فوات جمله حسهای تنی
هوش مصنوعی: همان‌طور که هنگام خوابیدن از همه احساسات و حس‌های بدنی که مختص بدن است، آزاد می‌شویم و آرامش می‌یابیم.
بر حواس خود نلرزی وقت خواب
گرچه می‌گردد پریشان و خراب
هوش مصنوعی: در زمان خواب، بر روی احساسات و افکار خود کنترل داشته باش و نگذار که بی‌نظمی و آشفتگی تو را تحت تاثیر قرار دهد.