گنجور

بخش ۷

و پسندیده تر اخلاق مردان تقوی است و کسب مال از وجه حلال، هرچند در هیچ حال از رحمت آفریدگار عز اسمه و مساعدت روزگار نومید نشاید بود اما بر آن اعتماد کلی کردن و کوشش فرو گذاشتن از خرد و رای راست دور افتد، که اَمداد خیرات و اَقسام سعادات بدو نزدیک تر که در کارها ثابت قدم باشد و در مَکاسِب جِدّ و هِد لازم شمرد. و اگر چنان که باژگونگی روزگار است کاهلی به درجتی رسد یا غافلی رتبتی یابد بدان التفات ننماید، و اقتدای خویش بدو دست نشناسد، چه نیک بخت و دولت یار او تواند بود که تَقَیُّل به مقبلان و خردمندان واجب بیند تا به هیچ وقت از مقام توکل دور نماند، و از فضیلت مجاهدت بی بهره نگردد.

بخش ۶: و عاقل باید که در فاتحت کارها نهایت اغراض خویش پیش چشم دارد و پیش از آنکه قدم در راه نهد مقصد معین گرداند، و الا واسطه به حیرت کشد و خاتمت به هلاک و ندامت. و به حال خردمند آن لایق تر که همیشه طلب آخرت را بر دنیا مقدم شمرد، چه هر که همت او از طلب دنیا قاصرتر حسرات او به وقت مفارقت آن اندک تر، و نیز آنکه سعی برای آخرت کند مرادهای دنیا بیابد و حیات ابد او را به دست آید، و آنکه سعی او به مصالح دنیا مصروف باشد زندگانی بر او وبال گردد، و از ثواب آخرت بماند. و کوشش اهل عالم در ادراک سه مراد ستوده ست: ساختن توشه آخرت، تمهید اسباب معیشت، و راست داشتن میان خود و مردمان به کم آزاری و ترک اذیت. بخش ۸: و نیکوتر آن که سیرت های گذشتگان را اِمام ساخته شود و تجارب متقدمان را نمودار عادات خویش گردانیده آید. که اگر در هر باب ممارست خویش را معتبر دارد عمر در محنت گزارد. با آنچه گویند «در هر زیانی زیرکیی است » لکن از وجه قیاس آن موافق تر که زیان دیگران دیده باشد و سود از تجارب ایشان برداشته شود، چه اگر از این طریق عدول افتد هر روز مکروهی باید دید، و چون تجارِب اِتقانی حاصل آمد هنگام رحلت باشد.

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

حاشیه ها

1394/10/03 09:01
مختار

متن ایراد ویرایشی دارد و باید به جای تیل، تقیل (پیروی کردن) باشد:
چه نیک بخت و دولت یار او تواند بود که تقیل به مقبلان و خردمندان ....

1395/02/02 19:05
ارش

خط اخر اصلاح شود
تا بهیچ وقت از مقام توکل دور نماند...به غلط دور نماید نوشته شده

1402/03/18 02:06
امیر رحیمی

پیوند به وبگاه بیرونی

در صورت تمایل این بخش را به صورت پادکست در آزر آرشیو گوش دهید