گنجور
نصرالله منشینصرالله منشی

بخش ۱- تمهید بزرگمهر بختگان

این کتاب کلیله و دمنه فراهم آورده علما و براهمه هند است در انواع مواعظ و ابواب حکم و امثال، و همیشه حکمای هر صنف از اهل عالَم می‌کوشیدند و به دقایق حیلت گِرد آن می‌گشتند که مجموعی سازند مشتمِل بر مناظم حال و مآل و مصالح معاش و معاد، تا آنگاه که ایشان را این اتفاق خوب روی نمود، و بر این جمله وضعی دست داد، که سخن بلیغ به اتقان بسیار از زبان بهایم و مرغان و وحوش جمع کردند، و چند فایده ایشان را در آن حاصل آمد: اول آنکه در سخن مجال تصرف یافتند تا در هر باب که افتتاح کرده آید به نهایت اشباع برسانیدند، دیگر آنکه پند و حکمت و لهو و هزل و به هم پیوست تا حکما برای استفادت، آن را مطالعت کنند. و نادانان برای افسانه خوانند، و اَحداثِ متعلمان به ظن علم و موعظت نگرند و حفظ آن بر ایشان سبُک خیزد، و چون در حد کهولت رسند و در آن محفوظ تأملی کنند؛ صحیفه دل را پر فواید بینند، و ناگاه بر ذخایر نفیس و گنج‌های شایگانی مظفر شوند. و مثال این همچنان است که مردی در حال بلوغ بر سر گنجی افتد که پدر برای او نهاده باشد فَرَحی بدو راه یابد و در باقی عمر از کسب فارغ آید.

بخش ۲ - خواننده باید اصل و غرض تألیف کتاب را بشناسد: و خواننده این کتاب باید که اصل وضع و غرض که در جمع و تألیف آن بوده است بشناسد، چه اگر این معنی بر وی پوشیده ماند انتفاع او از آن صورت نبندد و فواید و ثمرات آن او را مهنّا نباشد. و اول شرطی طالب این کتاب را حُسن قرائت است که اگر در خواندن فرو ماند به تفهیم معنی کی تواند رسید؟ زیرا که خط کالبَد معنی است، و هرگاه در آن اشتباهی افتاد اِدراک معنی ممکن نگردد، و چون برخواندن قادر بود باید که در آن تأمل واجب داند و همت در آن نبندد که زودتر به آخِر رسد، بل که فواید آن را به آهستگی در طبع جای می‌دهد، که اگر بر این جمله نرود همچنان بود که:

اطلاعات

منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

این کتاب کلیله و دمنه فراهم آورده علما و براهمه هند است در انواع مواعظ و ابواب حکم و امثال، و همیشه حکمای هر صنف از اهل عالَم می‌کوشیدند و به دقایق حیلت گِرد آن می‌گشتند که مجموعی سازند مشتمِل بر مناظم حال و مآل و مصالح معاش و معاد، تا آنگاه که ایشان را این اتفاق خوب روی نمود، و بر این جمله وضعی دست داد، که سخن بلیغ به اتقان بسیار از زبان بهایم و مرغان و وحوش جمع کردند، و چند فایده ایشان را در آن حاصل آمد: اول آنکه در سخن مجال تصرف یافتند تا در هر باب که افتتاح کرده آید به نهایت اشباع برسانیدند، دیگر آنکه پند و حکمت و لهو و هزل و به هم پیوست تا حکما برای استفادت، آن را مطالعت کنند. و نادانان برای افسانه خوانند، و اَحداثِ متعلمان به ظن علم و موعظت نگرند و حفظ آن بر ایشان سبُک خیزد، و چون در حد کهولت رسند و در آن محفوظ تأملی کنند؛ صحیفه دل را پر فواید بینند، و ناگاه بر ذخایر نفیس و گنج‌های شایگانی مظفر شوند. و مثال این همچنان است که مردی در حال بلوغ بر سر گنجی افتد که پدر برای او نهاده باشد فَرَحی بدو راه یابد و در باقی عمر از کسب فارغ آید.
هوش مصنوعی: این کتاب "کلیله و دمنه" اثر دانشمندان و برهمنان هندی است که شامل انواع پندها، حکمت‌ها و مثل‌ها می‌باشد. اندیشمندان از هر گوشه جهان همیشه تلاش کردند تا مجموعه‌ای ایجاد کنند که شامل بینش‌های مختلف در زندگی و پس از آن باشد. در نهایت به این نقطه خوب رسیدند که کلامی شیوا و مؤثر را از زبان حیوانات و پرندگان گردآوری کنند. این کار چندین سود به همراه داشت: اول اینکه در بیان خود آزاد بودند و می‌توانستند هر موضوعی را به طور کامل بررسی کنند. دوم اینکه پندها، حکمت‌ها، سرگرمی‌ها و مزاح‌ها به هم پیوند خوردند تا دانشمندان از آن بهره‌مند شوند و بی‌خبران فقط به عنوان داستان آن را خوانند. جوانان نیز با خیال علم و پندآموزی به این کتاب نگاه کردند و حفظ آن برایشان آسان بود. وقتی که به سن کهولت رسیدند و به آنچه محفوظ کرده بودند، فکر کردند، در خواهند یافت که دلی پر از فوائد دارند و به گنجینه‌های ارزشمندی دست یافته‌اند. این وضعیت مانند زمانی است که مردی در سن جوانی به گنجی می‌رسد که پدرش برای او گذاشته و این امر شادی زیادی به او می‌بخشد و او را از تلاش برای کسب در باقی عمر بی‌نیاز می‌کند.