شمارهٔ ۵۹۳
دارم سری پر از شور از طفل کج کلاهی
بی قید شهریاری بیسکه پادشاهی
قیمت بزرگ دری اختر بلند خردی
خورشید شعلهٔ شمسی آفاق سوزماهی
سلطان نوظهوری رعنای پرغروری
اقلیم دل ستانی منشور حسن خواهی
مژگان دراز طفلی بازی کنی به خونها
مردم کش التفاتی شمشیر زن نگاهی
بیاعتدال حسنی کز یک کرشمه سازد
صد کوه صبر و تمکین بی وزن تر ز کاهی
بیاعتماد مهری کز چشم لطف راند
دیرینه دوستان را بیتهمت گناهی
ابرو هلال بدری کز عاشق سیه روز
پوشد رخ دل افروز ماهی به جرم آهی
حسنش به زلف نوخیز عالم گرفت یک سر
خوش زود شد جهانگیر زین سان تنک سپاهی
باشد وظیفهٔ من از چشم نیم بازش
نازی به صد تکلف آن نیز گاهگاهی
از نظم محتشم گشت زینت پذیر حسنش
همچون گلی که یابد آرایش از گیاهی
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دارم سری پر از شور از طفل کج کلاهی
بی قید شهریاری بیسکه پادشاهی
هوش مصنوعی: من در دل هیجانی دارم، از یک کودک بیپروا و شتابزده که هیچ قیدی از حکومت و پادشاهی احساس نمیکند.
قیمت بزرگ دری اختر بلند خردی
خورشید شعلهٔ شمسی آفاق سوزماهی
هوش مصنوعی: در این بیت به ارزش و مقام بالای دانش و خرد اشاره میشود. میتوان گفت که اشعههای نورانی خورشید، نماد دانشی هستند که در آسمان آفاق تابیدهاند و دلها و ذهنها را روشن میکنند. این شعلهٔ خورشید، همچنین میتوان به شدت و تأثیرگذاری خرد و دانش در زندگی انسانها و جهان اشاره کرد.
سلطان نوظهوری رعنای پرغروری
اقلیم دل ستانی منشور حسن خواهی
هوش مصنوعی: سلطانی تازه به دوران رسیده و زیبا با ویژگیهای خاص خود، دلها را به جستجوی زیبایی و خوبی دعوت میکند.
مژگان دراز طفلی بازی کنی به خونها
مردم کش التفاتی شمشیر زن نگاهی
هوش مصنوعی: چشمان دراز یک کودک مانند اسلحهای است که به دلها آسیب میزند، و این چشمان با یک نگاه میتوانند جان انسانها را بستانند.
بیاعتدال حسنی کز یک کرشمه سازد
صد کوه صبر و تمکین بی وزن تر ز کاهی
هوش مصنوعی: چهره زیبا و جذابی که میتواند با یک نگاه یا حرکت کوچک، موجب بروز صبر و استقامت زیادی در دیگران شود، به اندازهای سبک و بیمقدار است که گویی چون کاه در برابر کوه است.
بیاعتماد مهری کز چشم لطف راند
دیرینه دوستان را بیتهمت گناهی
هوش مصنوعی: عشق و دوستی که با نگاهی از لطف و محبت به کسی نگاه نمیکند، باعث میشود که آن دوستیهای قدیمی و بیجای اتهام به فراموشی سپرده شوند.
ابرو هلال بدری کز عاشق سیه روز
پوشد رخ دل افروز ماهی به جرم آهی
هوش مصنوعی: ابروی هلالی مانند ماه کامل است که عاشق سیهرویش را میپوشاند، در حالی که چهرهاش دل را روشن میکند و ماهی در نتیجهی آهش به گناه افتاده است.
حسنش به زلف نوخیز عالم گرفت یک سر
خوش زود شد جهانگیر زین سان تنک سپاهی
هوش مصنوعی: زیبایی او با زلفی که تازه روییده، جهانی را به خود جذب کرده است و این جذبه به اندازهای قوی است که به سرعت، او را در بین مردم مشهور کرده و محبوبیتش را گسترش داده است.
باشد وظیفهٔ من از چشم نیم بازش
نازی به صد تکلف آن نیز گاهگاهی
هوش مصنوعی: وظیفه من این است که از نگاه نیمهباز او لذت ببرم، حتی اگر گاهی کمی ظاهرسازی هم در آن باشد.
از نظم محتشم گشت زینت پذیر حسنش
همچون گلی که یابد آرایش از گیاهی
هوش مصنوعی: زیبایی و ظرافت نظم محتشم به حدی است که مانند گلی به نظر میآید که از گیاهی زیبا و مرتب آرایش گرفته است.

محتشم کاشانی